Dimangaandecacarbonyl

chemische verbinding
(Doorverwezen vanaf Decacarbonyldimangaan)

Dimangaandecacarbonyl is een carbonylcomplex van mangaan met de chemische formule Mn2(CO)10. Het is een symmetrische verbinding die bestaat uit twee Mn(CO)5-groepen die een piramide met vierkante basis vormen en die verbonden zijn met een mangaan-mangaanbinding. Mangaan is in deze verbinding aanwezig in oxidatietoestand nul.

Dimangaandecacarbonyl
Structuurformule en molecuulmodel
Dimangaandecacarbonyl
Dimangaandecacarbonyl
Algemeen
Molecuulformule C10O10Mn2
IUPAC-naam dimangaandecacarbonyl
Andere namen decacarbonyldimangaan, mangaancarbonyl
Molmassa 389,99 g/mol
SMILES
[Mn].[Mn].[C-]#[O+].[O+]#[C-].[O+]#[C-].[O+]#[C-].[O+]#[C-].[O+]#[C-].[O+]#[C-].[O+]#[C-].[O+]#[C-].[O+]#[C-]
CAS-nummer 10170-69-1
EG-nummer 233-445-6
Wikidata Q2984452
Vergelijkbaar met direniumdecacarbonyl
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand vast
Kleur geel
Dichtheid 1,75 g/cm³
Smeltpunt 154-155 °C
Onoplosbaar in water
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal  Portaalicoon   Scheikunde

Synthese

bewerken

Dimangaandecacarbonyl kan bereid worden door de reactie van mangaancyclopentadienyltricarbonyl met natrium in een overmaat pyridine, gevolgd door reactie met koolstofmonoxide onder druk, aanzuring met zwavelzuur en oxidatie met luchtzuurstof.[1]

Men kan het ook bereiden door de reductie van mangaan(II)jodide met magnesium of een Grignard-reagens in de aanwezigheid van koolstofmonoxide onder verhoogde druk.[2][3]

Eigenschappen

bewerken

Het is een goudgele kristallijne stof, met monokliene kristallen. Ze is onoplosbaar in water maar oplosbaar in de meeste organische oplosmiddelen.[3] Bij verwarming begint de stof vanaf circa 110°C langzaam te ontleden, waarbij het giftige koolstofmonoxide vrijkomt. Ze is stabiel te bewaren onder een koolstofmonoxide-atmosfeer. Het smeltpunt ligt rond 154-155°C.

Toepassingen

bewerken

De stof is gebruikt als antiklopmiddel in benzine,[3] als katalysator[4] en als initiator voor de polymerisatie van acrylische monomeren zoals methylmethacrylaat.[5]

Dimangaandecacarbonyl is een belangrijke verbinding in de organomangaanchemie: er worden vele andere organomangaanverbindingen uit afgeleid.