Cornelius Rogge (1761-1806)
Cornelius Rogge (gedoopt Amsterdam (Oude Kerk), 22 november 1761 – Leiden, 29 augustus 1806) was een remonstrants predikant en geschiedschrijver van de Bataafse Republiek.
Biografie bewerken
Rogge werd geboren als zoon van de hervormden IJsbrand Rogge en Johanna van Orsshagen. In 1778 ging hij studeren aan het Remonstrants Seminarium te Amsterdam waar hij in 1783, zonder examens te hebben hoeven afleggen, proponent werd en vanaf 1787 predikant was, vanaf 11 mei 1794 te Leiden. Hij werd gewaardeerd, ook postuum, als predikant en zijn leerredenen werden na zijn overlijden uitgegeven.
Rogge was een patriot, bovendien een groot voorstander van de scheiding van kerk en staat en interesseerde zich voor de eerste geschiedenis van de Nederlandse republiek na 1795. Hoewel hij geen historicus was, heeft hij zich in die geschiedenis verdiept, daarbij zich zoveel mogelijk baserend op primaire bronnen. In 1796 resulteerde dat in zijn werk Tafereel van de geschiedenis der jongste omwenteling in de Vereenigde Nederlanden terwijl in 1799 zijn belangrijke werk Geschiedenis der staatsregeling, voor het Bataafsche volk verscheen.
Rogge was voorts een voorstander van de staatsarmenzorg in plaats van de kerkelijke armenzorg en was van mening dat dat de staat ook niet veel hoefde te kosten.
Rogge trouwde met Cornelia Helena van Nievelt.
Bibliografie bewerken
- Beknopte historie der onlusten in de Nederlanden. Sedert de onderhandelingen over de gewapende neutraliteit in 1780 [...]. [Z.p., 1790-1792].
- Het waare wezen van het Kristendom, volgens uitspraaken van Jezus en zijn apostelen. Rotterdam, 1794.
- Verhandeling over de vraag: Is het inwendig bewys, afgeleid uit de goedheid en godebetaamlykheid, of wel uit de strekking der kristelyke leer ter bevordering van 's menschen gelukzaligheid, genoegzaam, ter overtuiging, dat dezelve waarlyk godlyk, dat is, met de daad, op godlyken last, door Jesus en de apostelen, verkondigd is? Of moet 'er, om eene gegronde en volkomene overtuiging desaangaande voort te brengen, het uitwendig bewys, ontleend uit de euangelische geschiedenis en de wonderwerken door de eerste predikers dier leer verrigt, bykomen? [Haarlem, 1795].
- De godsdienst afgezonderd van den staat, of proeve over de noodzaakelijkheid der vernietiging van alle heerschappij van den godsdienst in eene vrije burgermaatschappij. Opgedragen aan de aanstaande nationaale conventie der Nederlandscherepubliek door een vriend van vrijheid, gelijkheid en godsdienst. Leiden, 1795.
- Leerrede over den overgang van de overheersching tot de vrijheid, in Nederland: uitgesproken in de kristelijke gemeente van Leyden, den 25. januarij 1795 ... naar aanleiding van Paulus 2den brief aan die van Korinthen ... . Leiden, 1795.
- De regten van den mensch en burger en de pligten daaruit voortvloeijende. Leiden, 1795.
- Volledige verzameling van alle stukken, betreffende de afscheiding der kerk van den staat, door de Nationaale Vergadering, representeerende het volk van Nederland. Leiden, 1796.
- Tafereel van de geschiedenis der jongste omwenteling in de Vereenigde Nederlanden. Amsterdam, 1796.
- De voordeelen van de vereeniging der kristenheid. Naar aanleiding van ps. CXXXIII. vs. 1. b. ... Eene leerrede, uitgesproken den 27. van slachtmaand 1796. Leiden, 1796.
- De armen kinderen van den staat of onderzoek nopens de verplichting van het gouvernement, om de armen te verzorgen; en ontwerp van een plan, daar toe strekkende. Leiden, 1796.
- Beandwoording der vraag: Mag en behoort het burgerlyk bestuur eenigen invloed uitteoefenen op zaaken van godsdienst? Zo ja, van welken aart en uitgestrektheid behoort die invloed te zyn?. [Haarlem], 1797.
- De Kerk van Jezus één en ondeelbaar, of Gedachten over den aart en het gewigt van de vereeniging der Protestanten. Leiden, 1798.
- Het leven van M. A. de Ruiter. Leiden, 1799.
- Geschiedenis der staatsregeling, voor het Bataafsche volk. Amsterdam, 1799.
- Het leven van Hugo de Groot. Leiden, 1800.
- Het leven van James Cook. Leiden, 1804.
- Leerredenen. Leiden, [1808].
Literatuur bewerken
- E. de Berg, 'Cornelis Rogge. Een remonstrantse visie op de verhouding kerk en staat in de Republiek rond 1795', in: Kerkhistorische studiën (1996), p. 119-128.
- Simon Vuyk, De teloorgang van de eerste remonstrantse gemeente van Vlaardingen (1632-1806). De patriot Cornelis Rogge preekt voor de laatste Arminianen aan de Kuiperstraat (1785). [Vlaardingen], 2009.
- Pleidooien voor verdraagzaamheid. Boudewijn van Rees en Cornelius Rogge over de vrijheid van godsdienst (1789). [Amsterdam], 2010.
| Bronnen, noten en/of referenties |
