52e Legerkorps

52e Legerkorps
Oprichting	25 november 1940
Ontbinding	29 augustus 1944
Land	nazi-Duitsland
Krijgsmacht-; onderdeel	Heer
Onderdeel van	Wehrmacht
Type	Legerkorps
Veldslagen	Tweede Wereldoorlog Operatie Barbarossa; Omsingelingsslag Oeman; Fall Blau; Kaukasusveldtocht; Koebanbruggenhoofd.; Slag om Koersk; P'iatykhatky Operatie; Dnjepr-Karpaten Offensief; Iași–Chișinău Offensief;
Commandanten	zie commandanten

Het Duitse 52e Legerkorps (Duits: Generalkommando LII. Armeekorps) was een Duits legerkorps van de Wehrmacht tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het korps vocht uitsluitend in de zuidelijke sector van het oostfront.

Krijgsgeschiedenis bewerken

Oprichting bewerken

Het 52e Legerkorps werd opgericht op 25 november 1940 in Keulen, in de Wehrkreis (militair district) VI.

1941 bewerken

Het korps voerde tot eind februari 1941 de deknaam "Kommandostab Hannover" en tot 9 april de deknaam "Kommandostab Scharnhorst". Pas daarna kreeg het de naam LII. Armeekorps. Voor de Balkanveldtocht stond het korps in reserve voor het 2e Leger ten noorden van Graz met de 125e, 169e en 197e infanteriedivisies. Bij het begin van Operatie Barbarossa werd het korps ingezet om de Galicische grensverdediging te doorbreken. Daar stootte het korps via de Horin door naar de Stalin-linie. Die werd bij Jaltoesjtsjiv doorbroken. Vervolgens was het korps in actie in achtervolgingen naar de Dnjepr. Dan volgde de omsingelingsslag bij Oeman, als deel van de westelijke ring. Vervolgens trok het korps op naar de Dnjepr, die overgestoken werd bij Krementsjoek. Vandaar volgde de opmars naar het gebied rond Poltava en door naar Artemivsk in de oblast Donetsk. Het korps bleef de hele winter daar en was niet betrokken in enige grote slag tot zomer 1942.

1942 bewerken

Opmars van 52e Legerkorps naar de Kaukasus

Bij het begin van het zomeroffensief op 28 juni 1942, beschikte het korps slechts over 1 divisie, de 111e Infanteriedivisie. Het korps rukte vanaf 9 juli op vanuit het Donetsk-gebied richting de Donets en de Don, en stak de Don begin augustus over in de buurt van Konstantinovsk. Vervolgens begon een snelle achtervolgingsopmars op de verre linkervleugel van het 1e Pantserleger richting de Kaukasus door de Kalmukken-steppe. Het korps beschikte over de 111e en 370e Infanteriedivisies. Al begin september lag het korps voor de Terek bij Mozdok, maar daar liep de opmars vast. Vervolgens lukte het om samen met het 3e Pantserkorps de Terek over te steken en de stad Terek zelf te veroveren, maar daarna was het over. In de daarop volgende 3 maanden bleef het korps in dezelfde frontlijn tussen Terek en Mozdok. Ten gevolge van de dramatische ontwikkelingen rond Stalingrad moest Heeresgruppe A ook terugtrekken.

1943 bewerken

Op 1 januari 1943 begon het 1e Pantserleger zich los te maken van de vijand. Het korps, met de 50e en 111e Infanteriedivisies, zette ook de terugtocht in, maar in plaats van met het 1e Pantserleger richting Rostov te gaan, trok het korps zich terug richting het zich vormende Koebanbruggenhoofd. Vanaf februari vormde het korps de noordflank van het bruggenhoofd. Maar niet voor lang, want in maart werd het korps teruggetrokken over de Straat van Kertsj en naar het gebied rond Charkov gedirigeerd. Daar kreeg het korps een frontlijn toegewezen aan de zuidzijde van de zich net gevormde Koersk saillant (uitstulping in de frontlinie). In de Slag om Koersk vormde het korps de linkervleugel van de aanval van het 4e Pantserleger. Het korps kon slechts weinig voortgang boeken tegen de defensie van het Sovjet 40e Leger. Bij het begin van de slag, op 5 juli 1943, beschikte het korps over de 57e, 255e en 332e Infanteriedivisies. Nadat de Sovjets met hun tegenoffensief begonnen, moest het korps al snel de terugtocht richting de Dnjepr aanvaarden. Deze terugtocht liep via Gadjatsj en tussen Krementsjoek en Dnjepropetrovsk werd de rivier overgestoken richting het westen. Op 4 oktober 1943 beschikte het korps over de 262e, 328e en 355e Infanteriedivisies en de resten van de 38e, 161e en 293e Infanteriedivisies. Echter, op 15 oktober lanceerde het Steppe Front de P'iatykhatky Operatie, stak de Dnjepr over en rukte op via P'iatykhatky naar Kryvy Rih. Het korps stond in het brandpunt van deze operatie. Het korps eindigde het jaar in de frontlinie eerst ten noordoosten en later ten noordwesten van Kryvy Rih.

1944 bewerken

Het Sovjet Iași–Chișinău Offensief

Het korps bleef in de frontlijn tussen Kryvy Rih en Kirovograd tot maart 1944. Begin maart opende het Rode Leger zijn voorjaarsoffensief en als onderdeel daarvan startte het 2e Oekraïense Front op 5 maart het Oeman–Botoșani Offensief. Het korps sloot zich aan bij de algemene Duitse terugtocht uit Oekraïne. Gedurende vijf lange weken trok het korps terug tot het rond 15 april achter de Dnjestr bij Chișinău eindigde. Hier waren de uitgeputte Duitse troepen in staat om weer een verdedigingslinie op te bouwen.
Gedurende de volgende vier maanden waren de Duitsers in staat hun strijdkrachten weer op sterkte te brengen. Op 20 augustus 1944 barstte het Sovjet Iași–Chișinău Offensief los. Het korps beschikte op die dag over 161e, 294e en 320e Infanteriedivisies. Twee Sovjet fronten vielen op de flanken van het 6e Leger aan en hadden binnen enkele dagen het leger omsingeld. Het korps vocht zich moeizaam terug, tezamen met 3 andere korpsen, maar een overgang over de Proet lukte niet meer tegenover de Sovjet-overmacht. In de dagen rond 27 augustus was er van een georganiseerde leiding of weerstand geen sprake meer. Op 29 augustus hield het 52e Legerkorps op te bestaan bij Tomai. Officieel werd het korps op 27 september 1944 ontbonden.

Bovenliggende bevelslagen bewerken

Leger	Legergroep	Plaats/regio	Begin	Eind
11. Armee	Heeresgruppe C	Heimat	december 1940
2. Armee	--	Oostenrijk	april 1941
11. Armee	--	Heimat	mei 1941
17. Armee	Heeresgruppe Süd	Oeman, Kiev, Donets, Isjum	juni 1941	juli 1942
1. Panzerarmee	Heeresgruppe A	(Noord)-Kaukasus	augustus 1942	januari 1943
17. Armee	Heeresgruppe A	Koeban	januari 1943	maart 1943
Armee-Abteilung Kempf	Heeresgruppe Süd	Charkov	april 1943
Auffrischungs-Stab Charkow	Heeresgruppe Süd	Charkov	mei 1943
4. Panzerarmee	Heeresgruppe Süd	Belgorod	juli 1943	augustus 1943
8. Armee	Heeresgruppe Süd	Dnjepr	september 1943
1. Panzerarmee	Heeresgruppe Süd	Dnjepr	oktober 1943	eind december 1943
8. Armee	Heeresgruppe Süd	Dnjepr	eind december 1943	februari 1944
6. Armee	Heeresgruppe A	Oeman	maart 1944	1 april 1944
6. Armee	Südukraine	Dnjestr	1 april 1944	29 augustus 1944

Commandanten bewerken

Rang	Naam	Begin	Eind
General der Infanterie	Kurt von Briesen	25 november 1940	20 november 1941 †
Generalleutnant	Albert Zehler	20 november 1941	10 december 1941
General der Infanterie	Eugen Ott	10 december 1941	1 oktober 1943
General der Infanterie	Hans-Karl von Scheele	1 oktober 1943	20 november 1943
General der Infanterie	Erich Buschenhagen	20 november 1943	1 februari 1944
General der Infanterie	Rudolf von Bünau	1 februari 1944	1 april 1944
General der Infanterie	Erich Buschenhagen	1 april 1944	augustus 1944

Bronnen, noten en/of referenties

www.archivportal-d.de - Bundesarchiv
Georg Tessin – Verbände und Truppen der deutschen Wehrmacht 1933-1945