Trams in Metropoolregio Rijn-Neckar

Het tramnetwerk van de Metropoolregio Rijn-Neckar is het belangrijkste vervoermiddel in het openbaar vervoer van de Duitse Metropoolregio Rijn-Neckar. Deze regio omvat de steden Mannheim, Heidelberg en Ludwigshafen met de omliggende dorpen. Het metersporige net met een lengte van ruim 301 kilometer wordt door de Rhein-Neckar-Verkehr GmbH (RNW) geëxploiteerd.

Rijn-Neckar Tramnet
Een Variobahn tram die speciaal ontwikkeld is voor de RNV
Basisgegevens
Locatie Metropoolregio Rijn-Neckar
Vervoerssysteem Tram
Startdatum 1878
Lengte trajecten 301,8 km (Netlengte)
Aantal lijnen 2 interlokale + 13 stadslijnen
Aantal voertuigen 187 trams[1] (2018)
Spoorwijdte meterspoor 1000 mm
Uitvoerder(s) Rhein-Neckar-Verkehr GmbH (RNV)
Portaal  Portaalicoon   Openbaar vervoer
Netkaart Mannheim en Luwigshafen (2016)
Netkaart Heidelberg (2019)

Het totale net heeft als basis een driehoek tussen de twee van de grote steden (Mannheim en Heidelberg), het derde punt wordt gevormd door het plaatsje Weinheim. Deze interlokale lijnen vallen in Duitsland onder de spoorwegwetgeving maar worden met echte trams bereden. Elk van de drie grote steden heeft daarnaast een eigen stadsnet, waarbij de netten van Mannheim en Ludwigshafen direct met elkaar verbonden zijn. De eerste paardentrams reden al in 1878 in Mannheim en Ludwigshafen.

Geschiedenis bewerken

De eerste lijnen, met paardentrams, reden op normaalspoor. Tussen 1900 en 1902 werden deze vervangen door elektrische metersporige lijnen. Ondertussen was in 1884 de eerste stoomtramlijn geopend, van Mannheim naar Feudenheim. Meerdere lijnen volgden en vanaf 1890 kon ook in Ludwigshafen en Heidelberg op de stoomtram worden gestapt. Paardentrams reden vanaf 1885 in Heidelberg en 1901 werd de elektrische tramlijn van Heidelberg naar Wiesloch geopend. Elektrische stadstrams gingen al snel in 1902 rijden. Vanaf 1969 werden enkele lijnen, in eerst Ludwigshafen en later Mannheim, op een hoger plan getild door de aanleg van semi-metrotrajecten. Speciaal ontwikkelde Stadtbahn-trams hebben hier echter nooit gereden.

Fusie bewerken

Het huidige vervoerbedrijf is een fusie van maar liefst vijf trambedrijven, na jarenlange voorbereiding werd deze op 1 oktober 2003 afgerond. De paardentram (en later de elektrische opvolger) van Mannheim en Ludwigshafen vormden vanaf 1878 een net, maar de exploitatie werd per 1 januari 1965 gesplitst tussen de twee steden. Bij de fusie werden de volgende vijf bedrijven samengevoegd tot de RNV:

  • MVV: trambedrijf van Mannheim
  • VBL: trambedrijf van Ludwigshafen
  • HSB: trambedrijf van Heidelberg
  • OEG: interlokale tram tussen Mannheim, Heidelberg en Weinheim
  • RHB: interlokale tram tussen Bad Dürkheim en Ludwigshafen

Netwerk bewerken

Het totale netwerk bestaat uit (in 2019) 15 tramlijnen: te weten 1-10, 21-24 en 26. Dit is exclusief versterkingslijnen en expresslijnen: deze laatste soort slaat haltes over zodat de rit sneller gaat.

Materieel bewerken

In de Rijn-Neckar regio was het meestal gebruikelijk elk nieuw tramtype aan te duiden met de typenaam die de fabrikant hanteerde. Het type dat vanaf 2021 zou gaan rijden, is RNT 2020 (Rhein-Neckar-Tram 2020) gedoopt.

 
Variobahn tram in de kleuren van de RNV.

Huidig bewerken

  • M8C In 1985 werden van Duewag 8 gelede trams van het type M8C in dienst gesteld. De trams zijn van het type tram met jacobsdraaistel en 26,6 m lang.
  • xMGT In 1994 en 1995 werden van Duewag 64 lagevloertrams van het type 6MGT en 5 van het type 8MGT in dienst gesteld. De trams zijn van het type tram met zwevende bak en 29,2 m of 40,9 m lang.
  • MGT6D In 1994 en 1995 werden van Duewag 12 lagevloertrams van het type MGT6D in dienst gesteld. De trams zijn van het type tram met opgelegde bak en 28,3 m lang.
  • Variobahn In 1996 werden van Adtranz 6 lagevloertrams van het type Variobahn in dienst gesteld. De trams zijn van het type tram met zwevende bak en 32,2 m lang.
  • Rhein-Neckar-Variobahn Tussen 2002 en 2013 werden van Bombardier 83 lagevloertrams van het type Rhein-Neckar-Variobahn in dienst gesteld. Deze trams zijn een doorontwikkeling van de Variobahn trams van ADtranz. De trams zijn van het type tram met zwevende bak en 30,5 m, 39,4 m en 42,8 m lang.
  • Rhein-Neckar-Tram 2020 Vanaf 2021 zouden van Skoda ten minste 80 lagevloertrams van het type Škoda ForCity Smart in dienst worden gesteld. Deze trams zijn een doorontwikkeling van de Artic trams van Transtech. De trams zijn van het type tram met opgelegde bak en circa 30 m, 40 m en 60 m lang.[2] Het daadwerkelijke vervoer ging geleidelijk van start in april 2023.[3]

Trivia bewerken

De RHB had ooit de langste tram ter wereld in dienst, twaalfassers van het type ET12. Van de type RNT 2020 heeft de RNV ook enkele 60 meter lange versies besteld, deze zullen het wereldrecord overnemen van de Urbos trams in Boedapest met een verschil van circa een meter.

Zie de categorie Trams in Mannheim, Heidelberg and surroundings van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.