Associatie van echte koekoeksbloem en gevleugeld hertshooi

associatie uit het dotterbloem-verbond

De associatie van echte koekoeksbloem en gevleugeld hertshooi (Lychnido-Hypericetum tetrapteri) is een associatie uit het dotterbloem-verbond (Calthion palustris). Het is een zeer bloemrijke plantengemeenschap van hooilanden op veenbodem in Nederland, België en Groot-Brittannië.

Associatie van echte koekoeksbloem en gevleugeld hertshooi
Associatie van echte koekoeksbloem en gevleugeld hertshooi met rietorchis, heelblaadjes en grote ratelaar
Associatie van echte koekoeksbloem en gevleugeld hertshooi met rietorchis, heelblaadjes en grote ratelaar
Syntaxonomische indeling
Klasse:Molinio-Arrhenatheretea
(klasse van matig voedselrijke graslanden)
Orde:Molinietalia
(pijpenstrootje-orde)
Verbond:Calthion palustris
(dotterbloem-verbond)
Associatie
Lychnido-Hypericetum tetrapteri
Meltzer 1945 em. Van 't Veer
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons

Naamgeving en codering bewerken

De wetenschappelijke naam Lychnido-Hypericetum tetrapteri is afgeleid van de botanische namen van twee opvallende soorten voor de associatie, de echte koekoeksbloem (Silene flos-cuculi, synoniem Lychnis flos-cuculi)) en het gevleugeld hertshooi (Hypericum tetrapterum).

 
Een close-up met de beide naamgevende soorten in bloei; links echte koekoeksbloem en rechts gevleugeld hertshooi.

Fysiognomie bewerken

Vegetatie van de associatie van echte koekoeksbloem en gevleugeld hertshooi zijn meestal soortenrijk en bloemrijk. De kruidlaag kan hoog opschieten en het uitzicht van een rietland verkrijgen. Verder omvat ze een combinatie van typische graslandsoorten als echte koekoeksbloem en gestreepte witbol, en meer moerasgebonden soorten als watermunt en moeraswalstro

De boom- en struiklaag zijn afwezig. Een moslaag is dikwijls goed ontwikkeld, met dominantie van slaapmossen als gewoon dikkopmos en gewoon puntmos.

Ecologie bewerken

Deze plantengemeenschap komt vooral voor op natte, oligotrofe, zoete tot licht brakke zwak zure veenbodem met kleilagen in de ondergrond.

Meestal gaat het over onbemeste of licht bemeste hooilanden, verlande venen, kreekranden, en oude kleiputten, die ten hoogste eenmaal per jaar gemaaid worden.

Verspreiding bewerken

Het verspreidingsgebied van de associatie van echte koekoeksbloem en gevleugeld hertshooi is beperkt tot Nederland, België en Groot-Brittannië.

In Nederland vindt men ze vooral in het laagveengebied, aan de rand van kreken in Zuidwest-Nederland, en in het rivierengebied.

In Vlaanderen komen nog exemplaren van deze gemeenschap voor aan de kust, op de duin-polder-overgang, en in de Oude Landen in Ekeren.

Diagnostische taxa voor Nederland en Vlaanderen bewerken

Deze associatie heeft de rietorchis en het gevleugeld hertshooi als kensoorten, met de naamgevende echte koekoeksbloem als meest voorkomende kensoort uit het hogerliggende verbond, meestal in combinatie met andere verbonds-, orde- en klassekensoorten. In Vlaanderen wordt paddenrus beschouwd als een differentiërende soort ten opzichte van de andere associaties binnen het dotterbloem-verbond, en bepalen heelblaadjes dikwijls het beeld.

Ken- en differentiërende soorten voor de associatie van echte koekoeksbloem en gevleugeld hertshooi
Kensoort Diff.soort Presentie Triviale naam Botanische naam Opmerking Afbeelding
Kruidlaag
kA - > 70% rietorchis Dactylorhiza praetermissa  
kA - > 40% gevleugeld hertshooi Hypericum tetrapterum  
kV - > 70% echte koekoeksbloem Silene flos-cuculi  
kV - > 30% moerasrolklaver Lotus pedunculatus  
kV - > 30% gewone dotterbloem Caltha palustris  
kV - > 30% grote ratelaar Rhinanthus angustifolius  
kV - > 20% tweerijige zegge Carex disticha  
kO - > 80% kale jonker Cirsium palustre  
kO - > 70% gewone engelwortel Angelica sylvestris  
kO - > 10% biezenknoppen Juncus conglomeratus  
kK - > 60% gestreepte witbol Holcus lanatus  
kK - > 50% pinksterbloem Cardamine pratensis  
kK - > 40% veldzuring Rumex acetosa  
kK - > 30% scherpe boterbloem Ranunculus acris  
kK - > 10% gewone hoornbloem Cerastium fontanum  
dA paddenrus Juncus subnodulosus tov. andere associaties in het verbond  
bg - heelblaadjes Pulicaria dysenterica  
bg - > 90% gewoon riet Phragmites australis  
bg - > 50% moeraswalstro Galium palustre  
bg - > 50% watermunt Mentha aquatica  
bg - > 50% gewoon reukgras Anthoxanthum odoratum  
bg - > 40% koninginnekruid Eupatorium cannabinum  
bg - > 40% echte valeriaan Valeriana officinalis  
bg - > 40% wolfspoot Lycopus europaeus  
bg - > 40% ruw beemdgras Poa trivialis  
bg - > 30% hennegras Calamagrostis canescens  
bg - > 30% melkeppe Peucedanum palustre  
Moslaag
kK - > 20% gewoon haakmos Rhytidiadelphus squarrosus  
bg - > 50% gewoon puntmos Calliergonella cuspidata  
bg - > 50% gewoon dikkopmos Brachythecium rutabulum  

Fotogalerij bewerken