Zelfportretten van Rembrandt

De zelfportretten van Rembrandt vormen een belangrijk deel van het omvangrijke oeuvre van de 17e-eeuwse Nederlandse schilder Rembrandt van Rijn.

Geschiedenis

Rembrandt portretteerde zichzelf gedurende een periode van ongeveer veertig jaar bijna honderdmaal, op zo'n 50 schilderijen, 32 etsen en 7 tekeningen. Door middel van de zelfportretten kon hij zich oefenen in gelaatsuitdrukkingen en lichtval, waarbij hij soms een rollenspel speelde en zich uitdoste in bijzondere kostuums of met opvallende attributen. Het laatste geschilderde zelfportret toont Rembrandt op 63-jarige leeftijd en kwam tot stand in het jaar van zijn overlijden, 1669. De meeste etsen dateren uit de periode 1628-1630, toen hij nog in Leiden woonde; de laatste ets is van 1648.

Zoals bij meer werk van Rembrandt, bestaat over de authenticiteit van sommige zelfportretten enige onzekerheid. Enkele worden toegeschreven aan de schilder dan wel zijn atelier.

Aan enkele afgebeelde zelfportretten hieronder is een zelfstandig artikel gewijd. De titel van het werk is in dat geval een link naar het betreffende artikel.

Zelfportretten (selectie), chronologisch

Schilderijen

• 
  Zelfportret, ca. 1628, geschilderd op 22-jarige leeftijd, mede als clair-obscur-studie, Rijksmuseum Amsterdam
• 
  De lachende Rembrandt, ca. 1628, herontdekt in 2008, J. Paul Getty Museum, Los Angeles
• 
  Zelfportret, 1629, Alte Pinakothek, München
• 
  Zelfportret, ca. 1629, Indianapolis Museum of Art, Indianapolis
• 
  Zelfportret met halsberg, ca. 1629, Germanisches Nationalmuseum, Neurenberg
• 
  Zelfportret met gevederde baret, 1629, Isabella Stewart Gardner Museum, Boston
• 
  Zelfportret, 1630, Nationalmuseum, Stockholm
• 
  Zelfportret (onzeker), ca. 1630, Walker Art Gallery, Liverpool
• 
  Zelfportret in oosterse kleding met poedel, 1631 of later, de hond werd toegevoegd in 1632 of 1633, Petit Palais, Parijs
• 
  Zelfportret met breedgerande hoed (ook: Zelfportret als burger), 1632, The Burrell Collection, Glasgow
• 
  Zelfportret met hoed, 1632, sinds 2005 in bezit van M.C.A. (Louis Reijtenbagh)
• 
  Zelfportret, blootshoofds, 1633, Louvre, Parijs
• 
  Zelfportret met baret en gouden ketting, 1633, Louvre, Parijs
• 
  Zelfportret met fluwelen baret en gouden ketting (onzeker, eertijds toegeschreven aan Govert Flinck), 1633-1636, Gemäldegalerie, Berlijn
• 
  Portret van een jongeman, 1634, Uffizi, Florence
• 
  Zelfportret met baret, 1634, Gemäldegalerie, Berlijn
• 
  Zelfportret, 1634, privéverzameling (Wynn Collection), Las Vegas
• 
  Zelfportret (onzeker, waarschijnlijk Rembrandts atelier, eerder toegeschreven aan Govert Flinck), 1635, Buckland Abbey, Devon
• 
  Zelfportret als de verloren zoon (of Zelfportret met Saskia), ca. 1635, Staatliche Kunstsammlungen Dresden
• 
  Zelfportret (onzeker), ca. 1635, Museu de Arte de São Paulo
• 
  Zelfportret met baret (onzeker), ca. 1636-38, Norton Simon Museum, Pasadena
• 
  Zelfportret met baret, bontkraag en twee gouden kettingen, ca. 1637, Wallace Collection, Londen
• 
  Zelfportret met een architectonische achtergrond (of Rembrandt met baret op een architectonische achtergrond), ca. 1637, Louvre, Parijs
• 
  Zelfportret op 34-jarige leeftijd, 1640, in klederdracht van ruim een eeuw ervoor, National Gallery, Londen
• 
  Zelfportret (Self-Portrait in a Flat Cap), 1642, Britse Koninklijke Collectie
• 
  Zelfportret met baret en twee gouden kettingen, ca. 1642 (1640-1645), Museo Thyssen-Bornemisza, Madrid
• 
  Zelfportret met baret en rode mantel, ca. 1645 (1643-1648), Staatliche Kunsthalle Karlsruhe
• 
  Groot zelfportret, 1652, Kunsthistorisches Museum, Wenen
• 
  Zelfportret, 1654, Schloss Wilhelmshöhe, Kassel
• 
  Zelfportret met baret, ca. 1657, Kunsthistorisches Museum, Wenen
• 
  Zelfportret, 1658, Frick Collection, New York
• 
  Zelfportret, 1659, National Gallery of Art, Washington
• 
  Zelfportret met baret en opstaande kraag, ca. 1659, Scottish National Gallery, Edinburgh
• 
  Zelfportret (onvoltooid), ca. 1659, Musée Granet, Aix-en-Provence
• 
  Zelfportret, 1660, Metropolitan Museum of Art, New York
• 
  Zelfportret aan de ezel, 1660, Louvre, Parijs
• 
  Zelfportret als de apostel Paulus, 1661, Rijksmuseum Amsterdam
• 
  Zelfportret als Zeuxis, ca. 1663, een van de twee portretten van de linkergezichtshelft, Wallraf-Richartz-Museum, Keulen
• 
  Zelfportret met twee cirkels, 1665-1669, Kenwood House, Londen
• 
  Zelfportret, 1668 of 1669, Uffizi, Florence
• 
  Zelfportret, 1669, Mauritshuis, Den Haag
• 
  Zelfportret op 63-jarige leeftijd, 1669, het jaar van zijn overlijden, National Gallery, Londen

Etsen

• 
  Zelfportret, luisterend, naar voren geleund, 1626-1630, Rijksmuseum Amsterdam
• 
  Zelfportret naar voren leunend: buste, 1626-1630, Rijksmuseum Amsterdam
• 
  Zelfportret met brede neus, kader met pen in bruin, 1626-1630, Rijksmuseum Amsterdam
• 
  Zelfportret met hoofddeksel van bont, in ovaal kader: buste, 1627-1631, Rijksmuseum Amsterdam
• 
  Zelfportret, ca. 1629, British Museum, Londen
• 
  Zelfportret, blootshoofds: buste, ruw geëtst, 1629, Rijksmuseum Amsterdam
• 
  Zelfportret met krullend haar en witte kraag, 1628-1632, Rijksmuseum Amsterdam
• 
  Zelfportret met baret en opengesperde ogen, 1630, Rijksmuseum Amsterdam
• 
  Zelfportret met open mond, alsof schreeuwend: buste, geretoucheerd met pen in bruin, 1630, Rijksmuseum Amsterdam
• 
  Zelfportret met bontmuts: buste, 1630, Rijksmuseum Amsterdam
• 
  Zelfportret met verbaasde blik, 1630, Rembrandthuis, Amsterdam
• 
  Zelfportret met gefronst voorhoofd: buste, 1630, Rijksmuseum Amsterdam
• 
  Zelfportret met dikke bontmuts: buste, 1631, Rijksmuseum Amsterdam
• 
  Zelfportret met hoed met slappe rand en geborduurde mantel, kader met pen in bruin, 1631, Rijksmuseum Amsterdam
• 
  Zelfportret met naar voren getrokken pet, 1629-1633, Rijksmuseum Amsterdam
• 
  Zelfportret met lange, verwarde haardos: alleen de kop, ets en burijn, 1629-1633, Rijksmuseum Amsterdam
• 
  Zelfportret met baret en halsdoek, het gezicht in de schaduw: buste, 1633, Rijksmuseum Amsterdam
• 
  Zelfportret met geheven zwaard, 1634, Montgomery Museum of Fine Arts, Montgomery
• 
  Zelfportret (?) met gepluimde baret, de hand leunend op een sabel, 1634, Rijksmuseum Amsterdam
• 
  Zelfportret met pet, 1632-1636, Rijksmuseum Amsterdam
• 
  Zelfportret met Saskia, 1636, Rijksmuseum Amsterdam
• 
  Zelfportret met gepluimde fluwelen baret, 1638, Rijksmuseum Amsterdam
• 
  Zelfportret met de onderarm leunend op een stenen dorpel, 1639, National Gallery of Art, Washington
• 
  Zelfportret, ca. 1642, Künstlerhaus, Wenen
• 
  Zelfportret met baret en bewerkte mantel, 1640-1644, Rijksmuseum Amsterdam
• 
  Zelfportret van Rembrandt, etsend bij een raam, 1648, Rijksmuseum Amsterdam

Tekeningen

• 
  Zelfportret, pen in bruine inkt, penseel in grijs op papier, 1628-1629, Rijksmuseum Amsterdam
• 
  Zelfportret, ca. 1628, British Museum, Londen
• 
  Zelfportret, rood krijt op papier, ca. 1637, National Gallery of Art, Washington
• 
  Zelfportret (onzeker), na 1652, Rembrandthuis, Amsterdam
• 
  Zelfportret, pen in bruine inkt, ca. 1657-1660, Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam

Literatuur

• Rembrandt zelf. Zwolle, 1999 (tentoonstellingscatalogus Den Haag/Londen, 1999-2000).

Externe link

• (en) Corpus IV: Self Portraits (pdf, 328 MB) van het Rembrandt Research Project

Bronnen, noten en/of referenties

Mediabestanden

Zie de categorie Self-portraits by Rembrandt van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.