Wikipedia:Wikiproject/Verzetskranten/Beginnetjes/Strijdend Nederland; het contact met de vrije wereld (verzetsblad, Kampen)
Hieronder zie je een beginnetje (opzetje, stub) van een Wikipedia-artikel over een Nederlandse verzetskrant uit de Tweede Wereldoorlog.
Dit beginnetje is aangemaakt in het kader van het Wikiproject Verzetskranten.
De informatie in het beginnetje is rechtstreeks overgenomen uit het boek De ondergrondse pers 1940-1945 van Lydia Winkel, in zijn geheel als PDF te vinden op Wikimedia Commons.
Onderstaand beginnetje is nog niet rijp voor de hoofdnaamruimte van Wikipedia, je kunt helpen om het te controleren of aan te vullen tot een volwaardig artikel.
In de handleiding voor deelnemers aan het Wikiproject Verzetskranten lees je hoe dit werkt.
Andere beginnetjes van verzetskrantenartikelen vind je in Wikipedia:Wikiproject/Verzetskranten/Beginnetjes
| Strijdend Nederland; het contact met de vrije wereld | ||||
|---|---|---|---|---|
| Plaats(en) van uitgave | Kampen | |||
| Verschijningsfrequentie | Circa driemaal per week | |||
| Inhoud | Algemene artikelen en Nieuwsberichten | |||
| Reproductiemethode | Aanvankelijk getypt, vanaf november 1943 gestencild | |||
| Oplage | Tussen de 14 en 600 | |||
| Datum eerste uitgave | 1 augustus 1943 | |||
| Datum laatste uitgave | 17 april 1945 | |||
| Taal | Nederlands | |||
| Vervaardigers/redacteuren | W. van de Kamp A. Pel P. Schaart A.S. Scholten A. Slurink G. Spanhaak R.J. Dam J. de Goede | |||
| Drukkerij(en) | Fa. Ph. Zalsman | |||
| Gerelateerde kranten | De vrije pers; orgaan van de 'verzetsgroep Meppel' Strijdend Nederland Strijdend Nederland Strijdend Nederland Trouw | |||
| Nr. in DOP van L.E. Winkel | 789 | |||
| Beschrijving in catalogus | 401020487 | |||
| ||||
Strijdend Nederland; het contact met de vrije wereld was een verzetsblad uit de Tweede Wereldoorlog, dat vanaf 1 augustus 1943 tot en met 17 april 1945 in Kampen werd uitgegeven. Het blad verscheen circa driemaal per week in een oplage tussen de 14 en 600 exemplaren. Het werd aanvankelijk getypt, vanaf november 1943 gestencild en de inhoud bestond voornamelijk uit algemene artikelen en nieuwsberichten.
Betrokken personen
bewerkenGerelateerde kranten
bewerken- De vrije pers; orgaan van de 'verzetsgroep Meppel' (verzetsblad, Meppel) [1]
- Strijdend Nederland (verzetsblad, Hengelo) [2]
- Strijdend Nederland (verzetsblad, Vollenhove) [3]
- Strijdend Nederland (verzetsblad, Elburg) [4]
- Trouw (verzetsblad, Meppel-Amsterdam) [5]
- Bronnen
- Lemma 789 in De Ondergrondse Pers 1940-1945, Lydia E. Winkel en Hans de Vries, 3e druk, 1989. Full-text (PDF) op Wikimedia Commons.
- Afleveringen van Strijdend Nederland; het contact met de vrije wereld in full-text op Delpher.nl
- Beschrijving van Strijdend Nederland; het contact met de vrije wereld in de catalogus van de Koninklijke Bibliotheek
- Overige bronnen en verwijzingen
- ↑ De vrije pers; orgaan van de 'verzetsgroep Meppel': Lemma 1032 in De ondergrondse pers 1940-1945 (PDF)
- ↑ Strijdend Nederland: Lemma 788 in De ondergrondse pers 1940-1945 (PDF)
- ↑ Strijdend Nederland: Lemma 791 in De ondergrondse pers 1940-1945 (PDF)
- ↑ Strijdend Nederland: Lemma 787 in De ondergrondse pers 1940-1945 (PDF)
- ↑ Trouw: Lemma 857 in De ondergrondse pers 1940-1945 (PDF)
Ruwe tekst Winkel-lemma
bewerkenHieronder staat de tekst over Strijdend Nederland; het contact met de vrije wereld uit lemma nr. 789 van De Ondergrondse Pers. Met behulp van deze tekst (en andere bronnen) kunnen Wikipedianen het bestaande artikel verbeteren. De Ondergronds Pers is ook als full-text PDF beschikbaar op Wikimedia Commons, daar is onderstaande tekst dus ook terug te vinden.
Alle zaken, die te Kampen met 'illegale pers' samenhingen, werden door de 'Persgroep STRIJDEND NEDERLAND' behartigd. Leider van deze groep was dr. R.J. Dam, rector van het gereformeerd gymnasium en vertegenwoordiger van TROUW voor de vier noordelijke provinciën. Toen er een plaatselijke 'illegale raad' werd ingesteld, kreeg de groep ook alle 'officiële' opdrachten van hetgeen men meende ondergronds te moeten uitgeven: waarschuwingen tegen razzia's en spitten, een nagemaakte bekendmaking, enz. Toen de bezetter in mei 1943 verordonneerde dat de radio's moesten worden ingeleverd, werd dit in verzetskringen als een ernstige tegenslag gevoeld: men vreesde dat de verzetsgeest onder de bevolking hiervan grote schade zou ondervinden. In overleg met dr. Dam nam G. Spanhaak daarom het initiatief tot de uitgave van een nieuwsbulletin dat minstens drie maal per week zou uitkomen, en verder zo vaak als nodig zou blijken. Medewerking werd hierbij verleend door A.S. Scholten. De bulletins werden aan veertien invloedrijke personen ter hand gesteld, onder voorwaarde dat zij de berichten door zouden geven. Enige maanden lang werd op deze wijze doorgewerkt, en steeds meer personen wilden een 'abonnement'. Dr. Dam was echter principieel tegen een verspreiding op grotere schaal in een kleine stad als Kampen. Tenslotte gelukte het toch zijn toestemming te verkrijgen voor een oplage van 100 ex. Ook werd er een redactiecommissie gevormd, waarin behalve Scholten en Spanhaak, A. Slurink, de uitgever van GOD ZAL HET DOEN GELUKKEN (zie nr. 210) werd opgenomen. Spanhaak zou voor het redactionele gedeelte zorgen, Slurink voor het technische gedeelte en Scholten voor de organisatie. Dit ging zo goed dat de invloedssfeer zich tenslotte over de Noord-Veluwe, de kop van Overijssel en tot Hengelo en Meppel uitbreidde. Uitbreiding kon nu niet meer worden tegengehouden. Van de inkomsten werd een derde gedeelte aan TROUW afgestaan. De exemplaren werden verzonden in enveloppen van de gemeente en het Rijksarbeidsbureau. Deze gang van zaken ging goed tot in de nacht van 31 januari op 1 februari door de Duitse politie een grote razzia werd gehouden, waarbij een twintigtal medewerkers (onder wie zich ook Scholten bevond), werd gearresteerd. Spanhaak dook onmiddellijk onder in Zwolle, en maakte daar de kopij klaar voor het nummer van 1 februari, dat in elk geval moest uitkomen om de gearresteerden te ontlasten. Tot september 1944 zetten Slurink en W. van de Kamp, voorzitter van de plaatselijke LO, het werk voort. Laatstgenoemde schreef de hoofdartikelen, maar had het overigens erg druk met zijn andere illegale arbeid. Twee ondergedoken gemeente-ambtenaren uit Zwartsluis, J. de Goede en P. Schaart waren echter bereid hun tijd aan het blad te geven. Zowel oplage als omvang namen voortdurend toe. In september 1944 keerde Spanhaak in Kampen terug; in november 1944 werd Scholten uit gevangenschap vrij gelaten en nam het oude driemanschap de leiding weer op zich. Wel werd nu de pers om veiligheidsredenen scherp van het overige illegale werk gescheiden. Op 5 januari 1945 werd Slurink gearresteerd, enkele dagen later werden De Goede en Schaart op heterdaad betrapt bij het stencilen. De eerste twee werden in maart 1945 op de Woeste Hoeve als represaille voor de aanslag op Rauter gefusilleerd. Schaart had zijn leven te danken aan de zg. bekentenis van zijn boezemvriend dat deze alleen verantwoordelijk was. Het blad bleef echter verschijnen. Eind januari 1945 werd volgens een geheel nieuwe opzet verder gewerkt. Spanhaak en Scholten waren de enige leiders, hun medewerker Siero zou de stencils afdrukken, slechts één koerierster, mej. A. Pel, onderhield het contact tussen deze drie personen. Een ernstige slag trof STRIJDEND NEDERLAND toen dr. Dam op 13 maart 1945 werd gearresteerd en op 10 april 1945 werd gefusilleerd (zie ook TROUW, nr. 857). Vanaf september 1944 heeft een speciaal op oranjepapier gedrukt bevrijdingsnummer klaargelegen op de drukkerij van de fa. Ph. Zalsman. Het verscheen, o.a. wegens het overlijden van president Roosevelt op 12 april l945 opnieuw bewerkt, op 17 april 1945. In Vollenhove, Hengelo en Elburg verschenen zelfstandige edities van STRIJDEND NEDERLAND (zie de nrs. 791, 788 en 787). Zie ook: De VRIJE PERS te Meppel (nr. 1032). Na de bevrijding werd de uitgave legaal voortgezet.