Wikipedia:Wikiproject/Verzetskranten/Beginnetjes/Paraat (verzetsblad, Amsterdam)
Hieronder zie je een beginnetje (opzetje, stub) van een Wikipedia-artikel over een Nederlandse verzetskrant uit de Tweede Wereldoorlog.
Dit beginnetje is aangemaakt in het kader van het Wikiproject Verzetskranten.
De informatie in het beginnetje is rechtstreeks overgenomen uit het boek De ondergrondse pers 1940-1945 van Lydia Winkel, in zijn geheel als PDF te vinden op Wikimedia Commons.
Onderstaand beginnetje is nog niet rijp voor de hoofdnaamruimte van Wikipedia, je kunt helpen om het te controleren of aan te vullen tot een volwaardig artikel.
In de handleiding voor deelnemers aan het Wikiproject Verzetskranten lees je hoe dit werkt.
Andere beginnetjes van verzetskrantenartikelen vind je in Wikipedia:Wikiproject/Verzetskranten/Beginnetjes
| Paraat | ||||
|---|---|---|---|---|
| Plaats(en) van uitgave | Amsterdam | |||
| Datum eerste uitgave | 1 augustus 1944 | |||
| Datum laatste uitgave | 1 mei 1945 | |||
| Taal | Nederlands | |||
| Vervaardigers/redacteuren | E. Kupers C. Lammers J.W. Matthijsen H. Oosterhuis B. Ponstein J. Rot J.G. Suurhoff J. Valkhoff W.J. van Velzen S. Witteboon C. Woltz W. Drees J. Gores | |||
| Gerelateerde kranten | Paraat; weekblad voor de vakbeweging voor 's-Gravenhage en omstreken Paraat; weekblad voor de vakbeweging voor Delft en omstreken Vrije gedachten Paraat; speciale editie voor Rotterdam en omstreken Paraat | |||
| Nr. in DOP van L.E. Winkel | 639 | |||
| Beschrijving in catalogus | 376310227 | |||
| ||||
Paraat was een verzetsblad uit de Tweede Wereldoorlog, dat vanaf 1 augustus 1944 tot en met 1 mei 1945 in Amsterdam werd uitgegeven...
Betrokken personen
bewerkenGerelateerde kranten
bewerken- Paraat; weekblad voor de vakbeweging voor 's-Gravenhage en omstreken (verzetsblad, Den Haag) [1]
- Paraat; weekblad voor de vakbeweging voor Delft en omstreken (verzetsblad, Delft) [2]
- Vrije gedachten (verzetsblad, Amsterdam) [3]
- Paraat; speciale editie voor Rotterdam en omstreken (verzetsblad, Rotterdam) [4]
- Paraat (verzetsblad, Amsterdam) [5]
- Bronnen
- Lemma 639 in De Ondergrondse Pers 1940-1945, Lydia E. Winkel en Hans de Vries, 3e druk, 1989. Full-text (PDF) op Wikimedia Commons.
- Afleveringen van Paraat in full-text op Delpher.nl
- Beschrijving van Paraat in de catalogus van de Koninklijke Bibliotheek
- Beschrijving van Paraat (PDF) op Infotheek-Dintel.nl, zie pagina's 12/13
- Overige bronnen en verwijzingen
- ↑ Paraat; weekblad voor de vakbeweging voor 's-Gravenhage en omstreken: Lemma 643 in De ondergrondse pers 1940-1945 (PDF)
- ↑ Paraat; weekblad voor de vakbeweging voor Delft en omstreken: Lemma 641 in De ondergrondse pers 1940-1945 (PDF)
- ↑ Vrije gedachten: Lemma 1004 in De ondergrondse pers 1940-1945 (PDF)
- ↑ Paraat; speciale editie voor Rotterdam en omstreken: Lemma 644 in De ondergrondse pers 1940-1945 (PDF)
- ↑ Paraat: Lemma 640 in De ondergrondse pers 1940-1945 (PDF)
Ruwe tekst Winkel-lemma
bewerkenHieronder staat de tekst over Paraat uit lemma nr. 639 van De Ondergrondse Pers. Met behulp van deze tekst (en andere bronnen) kunnen Wikipedianen het bestaande artikel verbeteren. De Ondergronds Pers is ook als full-text PDF beschikbaar op Wikimedia Commons, daar is onderstaande tekst dus ook terug te vinden.
Toen enige figuren uit de verboden SDAP in december 1943 het plan opperden een orgaan op te richten dat een spreekbuis zou zijn van hun partij, huldigden de latere uitgevers van PARAAT nog het principe dat er in bezet Nederland slechts plaats was voor verzetsorganen en dat partijpolitieke propaganda moest worden gevoerd door middel van brochures en dergelijke. Bovendien was van de zijde van ONS VOLK de toezegging gedaan dat sociaal-democraten een gedeelte van dat blad ter beschikking gesteld konden krijgen, zonder daarbij echter directe partijpropaganda te mogen maken. Na enige besprekingen kwam de redactie van ONS VOLK echter terug op haar oorspronkelijke toezegging. Omstreeks half april 1944 werd door enige figuren uit de vakbeweging een Mei-manifest (geschreven door H. Oosterbuis) verspreid in de bedrijven waar, naar men meende de voorlichting niet uitsluitend aan DE WAARHEID diende te worden overgelaten. Met de afgezette voorzitter van het NVV E. Kupers en met B. Ponstein van de Grafische Bond werd daarop de wenselijkheid besproken een speciaal vakbewegingsorgaan op te richten. In overleg met bovengenoemde sociaal-democraten zou dit blad tevens als representant van de voormalige SDAP verschijnen. Enige felle artikelen in HET PAROOL van mei en juli 1944 (no. 66 en 68) tegen het herrijzen van de SDAP gaven de doorslag. Met de plaatsing van deze artikelen maakte HET PAROOL volgens de initiatiefnemers van PARAAT, zoals het nieuwe blad genoemd zou worden, een politieke en psychologische fout. De knuppel was in het hoenderhok geworpen: alle bezwaren tegen de uitgave van een partij-orgaan waren nu vervallen. De redactie van PARAAT werd gevormd door H. Oosterhuis, C. Woltz en J. Rot. Men had enige moeilijkheden met het vinden van een drukker. Tenslotte werd besloten gestencild uit te komen, daar men in elk geval het 50-jarig bestaan van de SDAP op 26 augustus 1944 wilde gedenken. Dit herdenkingsnummer kon in de tweede helft van de maand gedrukt verschijnen. Aanvankelijk diende PARAAT uitsluitend ter voorlichting van de arbeiders in de bedrijven. Spoedig werd de basis echter breder en werd PARAAT toch verzetsorgaan. Ruim 200 artikelen van staatkundige en sociaal-economische aard en gericht op verzet tegen de Duitse overheersing werden geschreven door: W. Drees (o.a. auteur van het openingsartikel), C. Lammers, J.W. Matthijsen, H. Oosterhuis, B. Ponstein, Jan de Roode, J.G. Suurhoff, dr. mr. J. Valkhoff, S. Witteboon en J. Rot, terwijl de laatste eveneens vele illustraties en karikaturen tekende. Op 12 maart 1945 lieten bij de executies in het Weteringplantsoen ook twee medewerkers van PARAAT, nl. W.J. van Velzen uit Amsterdam en J. Gores uit Zaandam, het leven. Uit het Kupers-fonds van het NVV werden de eerste gelden voor de financiering van PARAAT verstrekt; na enige maanden werd deze taak overgenomen door het NSF. Na Dolle Dinsdag werd ook de dagelijkse nieuwsvoorziening ter hand genomen (zie nr. 640). In Rotterdam, Delft en Den Haag kwamen in het begin van 1945 plaatselijke edities uit (zie de nrs. 641, 643 en 644), die meer het karakter van een uitgesproken vakbewegingsorgaan droegen. In het bevrijde gedeelte van Nederland verscheen PARAAT als sociaal-democratisch weekblad. Zie ook: VRIJE GEDACHTEN (nr. 1004).