Wikipedia:Wikiproject/Verzetskranten/Beginnetjes/De geus; (onder studenten) (verzetsblad, Den Haag)
De geus; (onder studenten) | ||||
---|---|---|---|---|
Plaats(en) van uitgave | 's-gravenhage | |||
Verschijningsfrequentie | In 1940, 1941 en 1943 maandelijks, verder onregelmatig | |||
Inhoud | Opinie-artikelen | |||
Reproductiemethode | Aanvankelijk gestencild, en vanaf november 1942 gedrukt | |||
Oplage | Tussen de 250 en 8000 | |||
Datum eerste uitgave | 4 oktober 1940 | |||
Datum laatste uitgave | 13 juli 1944 | |||
Taal | Nederlands | |||
Vervaardigers/redacteuren | Huib Drion Jan Drion | |||
Gerelateerde kranten | De Leidsche brief Cereales vadenses Sol justitiae; het Utrechts studentenblad | |||
Nr. in DOP van L.E. Winkel | 199 | |||
Beschrijving in catalogus | 37630071X | |||
|
De geus; (onder studenten) was een verzetsblad uit de Tweede Wereldoorlog, dat vanaf 4 oktober 1940 tot en met 13 juli 1944 in 's-Gravenhage werd uitgegeven. Het blad verscheen In 1940, 1941 en 1943 maandelijks, verder onregelmatig in een oplage tussen de 250 en 8000 exemplaren. Het werd aanvankelijk gestencild, en vanaf november 1942 gedrukt en de inhoud bestond voornamelijk uit opinie-artikelen.
Betrokken personen
bewerkenGerelateerde kranten
bewerken- De Leidsche brief [1]
- Cereales vadenses [2]
- Sol justitiae; het Utrechts studentenblad (verzetsblad, Utrecht) [3]
- Bronnen
- Lemma 199 in De Ondergrondse Pers 1940-1945, Lydia E. Winkel en Hans de Vries, 3e druk, 1989. Full-text (PDF) op Wikimedia Commons.
- Afleveringen van De geus; (onder studenten) in full-text op Delpher.nl
- Beschrijving van De geus; (onder studenten) in de catalogus van de Koninklijke Bibliotheek
- Overige bronnen en verwijzingen
- ↑ De Leidsche brief: Lemma 360 in De ondergrondse pers 1940-1945 (PDF)
- ↑ Cereales vadenses: Lemma 106 in De ondergrondse pers 1940-1945 (PDF)
- ↑ Sol justitiae; het Utrechts studentenblad: Lemma 748 in De ondergrondse pers 1940-1945 (PDF)
Ruwe tekst Winkel-lemma
bewerkenHieronder staat de tekst over De geus; (onder studenten) uit lemma nr. 199 van De Ondergrondse Pers. Met behulp van deze tekst (en andere bronnen) kunnen Wikipedianen het bestaande artikel verbeteren. De Ondergronds Pers is ook als full-text PDF beschikbaar op Wikimedia Commons, daar is onderstaande tekst dus ook terug te vinden.
Toen het duidelijk werd welk beleid de bezetter in ons land zou gaan voeren, besloten de gebr. mr. J. en H. Drion uit Leiden een contactorgaan uit te geven voor studenten, met het doel juist in deze kringen de democratische idealen hoog te houden en de geestelijke weerbaarheid te versterken. Zij zagen een reëel gevaar in de Duitse propaganda en vooral ook in allerlei verwarrende uitingen van personen en groepen in Nederland. De redacteuren uitten zich in het bijzonder scherp kritisch ten opzichte van de Nederlandsche Unie en waarschuwden in treffende artikelen tegen de gevaren van het antisemitisme. Daarnaast gaven zij natuurlijk ook berichten van en commentaren op het universitaire leven, in het bijzonder van het Leidse. Toen de zomervakantie van 1941 inging, werd de uitgave gestaakt daar de uitgevers het beoogde doel bereikt achtten en zij van DE GEUS geen algemeen strijdblad in de geest van LA LIBRE BELGIQUE 1914-1918 wilden maken. In november werd de uitgave echter toch hervat, teneinde het moreel der studenten, dat in de moeilijkheden van het dagelijks bestaan achteruit dreigde te gaan, te blijven stimuleren nu bleek, dat de universiteiten en hogescholen nog tal van aanslagen van de Duitsers konden verwachten. Toen 'de gebroeders' in 1942 in nauw contact kwamen met de 'Raad van Negen' werd DE GEUS de spreekbuis van alle studenten en groeide uit tot het algemene universitaire strijdblad, dat o.a. toen de 'tekenkwestie' aan de orde was, jegens hoogleraren en studenten onophoudelijk een waarschuwende stem liet horen. De in DE GEUS geponeerde ideeën betreffende interne problemen der studentenmaatschappij, zoals zuivering en reorganisatie, werden ook in lokale studentencontactorganen uitgewerkt (zie o.a. de nrs. 106, 360, 748). Van discussies over politieke naoorlogse problemen heeft DE GEUS zich principieel onthouden. Na de studentendeportaties naar Duitsland in het voorjaar van 1943 werd ook daar een belangrijk quantum verspreid. Gedurende de laatste oorlogswinter achtten de uitgevers actief verzet in verband met de militaire situatie belangrijker dan de uitgave van een publikatie voor kleine kring en verscheen alleen in februari 1945 nog een (negenentwintigste) nummer, en in juli 1945 een slotnummer. Twee nummers bevatten een uitvoerige kroniek van de gebeurtenissen aan alle universiteiten en vele extra-edities gaven snelle voorlichting bij een aantal dramatische gebeurtenissen, zoals de afscheidsbetoging bij de 'ontheffing' van prof. mr. E.M. Meijers en andere joodse hoogleraren te Leiden.