Wikipedia:Lijst
| Overzicht beheerpagina's |
|---|
Een lijst op Wikipedia is een opsomming van personen, zaken of verschijnselen met één of meer gemeenschappelijke eigenschappen. Lijsten kunnen een onderdeel zijn van een artikel of op zichzelf staan. Op zichzelf staande lijsten worden in de categorie Lijsten ondergebracht.
Doel van lijsten bewerken
Lijsten worden op Wikipedia gebruikt om informatie te organiseren en dienen een overzicht te bieden. Een lijst moet niet compleet zijn, maar wel zo volledig mogelijk.
Voor het groeperen van artikelen per onderwerp worden behalve lijsten ook portalen, categorieën en navigatiesjablonen gebruikt.
Een portaal is een startpagina, een soort superlijst die een zo compleet mogelijk overzicht biedt van de artikelen over een uitgebreid onderwerp. Onderaan artikelen vind je de categorie(ën) waar dat artikel in thuishoort. Een categorie is een lijst van bestaande artikelen die binnen die categorie passen. Doordat iedere categorie weer in een grotere categorie is ondergebracht, kun je zo steeds breder zoeken naar gerelateerde artikelen. Ook specifieker zoeken in subcategorieën is mogelijk. Navigatiesjablonen zijn een soort minilijsten die onderaan een artikel een opsomming bieden van andere artikelen met eenzelfde gemeenschappelijk kenmerk.
De portalen, categorieën en navigatiesjablonen hebben de opsommingfunctie van lijsten grotendeels overgenomen. Toch heeft elk van deze groeperingmethoden zijn voordeel. Een voorbeeld: de Lijst van Nederlandse gemeenten lijkt overbodig geworden doordat er inmiddels een Categorie:Gemeente in Nederland is. De categorie is echter breder met subcategorieën als Categorie:Vlag van Nederlandse gemeente en Categorie:Voormalige gemeente in Nederland, en artikelen over Deelgemeente of de GBA. Verder is de categorie opgebouwd uit subcategorieën per provincie en geeft daardoor geen totaalopsomming van alle Nederlandse gemeenten. Dat is de meerwaarde van de Lijst van Nederlandse gemeenten en de Lijst van Nederlandse gemeenten per provincie. Naast de categorie is er ook ruimte voor lijsten die hun toegevoegde waarde vinden in het groeperen van gemeenten naar een bepaald kenmerk, zoals van gemeenten gerangschikt naar inwoneraantal of oppervlak of van Millennium Gemeenten.
Meerwaarde van lijsten bewerken
- Lijsten kunnen per opgesomd artikel een toelichting geven waarom dat artikel op de lijst staat en in de vorm van een tabel met meerdere kolommen van eigenschappen worden weergegeven.
- In lijsten (en navigatiesjablonen) kunnen rode links worden opgenomen om een compleet overzicht te geven.
- Lijsten zijn een artikel (of onderdeel van een artikel) en kunnen dus worden aangevuld met afbeeldingen en sjablonen.
- Een lijst is een opsomming van artikelen met een bepaald gemeenschappelijk element waarbij de opsomming volgens een ander element kan zijn gestructureerd, zoals een chronologische lijst.
Lay-out van lijsten bewerken
De lay-out van lijsten kan variëren maar kent wel enkele conventies:
- De titel begint met Lijst van...
- De lijst heeft een introductieparagraaf die vertelt waar de lijst over gaat. In de introductie wordt aangegeven wat het doel van de lijst is en aan welke criteria artikelen moeten voldoen voor opname op de lijst. Dat ze aan deze criteria voldoen moet verifieerbaar zijn.
- Achter elk opgesomd artikel staat een omschrijving die iets vertelt over dat artikel, vaak direct betrekking hebbend op de reden dat het item in de lijst is opgenomen. Voorbeeld: de Lijst van uitvinders vertelt meteen welke uitvinding is gedaan en in welk jaar.
Het is van belang om de lay-out van een opsomming zo in te richten dat het zoeken in de lijst zo eenvoudig mogelijk wordt, bijvoorbeeld het gebruik van tussenkopjes of tabellen.
Tabellen bewerken
Soms is het handig om een aantal eigenschappen met elkaar te vergelijken. In zo'n geval ligt een tabelvorm voor de hand.
Voorbeelden: Lijst van parasieten bij de mens, Lijst van naziconcentratiekampen, Lijst van Pokémon.
A-tot-Z-lijsten bewerken
Een A-tot-Z-lijst geeft slechts een simpele opsomming van bestaande artikelen over een bepaald onderwerp, en is vergelijkbaar met een categorie. De naam van deze lijst is typisch Onderwerp van A tot Z.
Deze lijsten worden in compacte vorm opgemaakt, d.w.z. dat niet elk item op een eigen regel staat. Boven een A-tot-Z-lijst plaatst men doorgaans het sjabloon {{Inhoud abc lijst}}; elke letter heeft een eigen kopje.
Rode links zijn niet gewenst in een A-Z-lijst.
Voorbeelden: Biologie van A tot Z, India van A tot Z.
Opdeling over meerdere pagina's bewerken
Een erg lange of complexe lijst kan, voor een overzichtelijkere presentatie, logisch en naar redelijkheid opgedeeld worden over meerdere pagina's. Voor de navigatie tussen de deellijsten is naast de gebruikelijke categorisering tevens een navigatiesjabloon erg gewenst.
Voorbeeld: Categorie:Lijsten van watertorens in Nederland, opgedeeld per provincie (met Lijst van watertorens in Flevoland als voorbeeld van een lijst met slechts één item).
Historie bewerken
De lijsten in de Wikipedia zijn in 2002 ingevoerd bij de start van Wikipedia om een overzicht te geven van een bepaald gebied. Naast de lijsten van afgebakende onderwerpen, werden er pagina's opgezet met een thematisch overzicht van een vakgebied, zoals Geschiedenis van Europa. In de loop van 2004 zijn de categorieën ingevoerd, die de functie van de lijsten en thematische pagina's overnamen: ze gaven een overzicht van de aanwezige onderwerpen in de Wikipedia. In 2005 zijn hiernaast de portalen opgezet, die nu het eerste overzicht bieden. Naast de portalen zijn de lijsten en categorieën blijven bestaan, omdat elk een eigen meerwaarde biedt.