Wikipedia:GLAM/Koninklijke Bibliotheek en Nationaal Archief/Data/RichtlijnenAuteursrecht

Richtlijnen auteursrecht bij hergebruik objecten uit de KB-collecties op Wikipedia, Commons, Wikisource en andere Wiki-projecten

De pagina biedt richtlijnen m.b.t. het auteursrecht voor Wikipedianen (en anderen) die objecten - teksten, gescande pagina's uit publicaties (boeken, kranten, tijdschriften e.d.), afbeeldingen, foto's, etc. - uit de collecties van de Koninklijke Bibliotheek willen herbruiken op Wikipedia, Wikimedia Commons, Wikisource en andere Wiki-projecten.

Wat betreft de duur van het auteursrecht wordt er onderscheid gemaakt tussen uitgevers (rechtspersonen) en individuele makers/freelancers

auteursrecht voor de uitgever geldt tot en met 70 jaren na publicatie.
auteursrecht voor individuele makers/freelancers (auteurs + beeldmakers zoals illustratoren, fotografen e.d.) geldt tot en met 70 jaren na overlijden.

1. Publicatie verschenen vóór 1883?

Dan: valt in het Publiek Domein, dus auteursrechtvrij, dus voor gebruik op Wiki-sites is geen toestemming nodig.
Geldt voor: zowel uitgevers als individuele makers/freelancers.

2. Publicatie verschenen tussen 1883 - 1953?

Dan: auteursrechtvrij voor wat betreft uitgevers
Maar: (erfgenamen van) individuele makers/auteurs/freelancers hebben vaak nog wel auteursrecht.

Hoe kom je erachter of (erven van) individuele makers nog auteursrecht hebben?

Check wie de maker(s) is/zijn door te zoeken naar naamsvermelding op of onder de afbeelding/tekst of bv. in het colofon.
Staat er nergens naamsvermelding, dan rust het auteursrecht bij de uitgever. Omdat dat 70 jaar na publicatie eindigt, is het werk in dit geval auteursrechtvrij.
Doe een sterfjaarcheck: bepaal in welk jaar de maker is overleden m.b.v. bv. Google of de schrijversdatabank van de DBNL. Tel er 71 jaar bij op en als de uitkomst dan in of voor 2024 ligt, dan valt het werk in het Publiek Domein en is het dus auteursrechtvrij. Werk van een maker overleden in 1953 of eerder is dus auteursrechtvrij. Zo niet, dan rust er nog auteursrecht op en heb je dus toestemming voor gebruik nodig van (de erven van) de maker(s). Zie verder hieronder, o.a. over het citaatrecht.

N.B. Uitzondering: Gebruik geen afbeeldingen/teksten en zelfs citaten uit de foute oorlogskranten 1940-1945 op kranten.delpher.nl, die herkenbaar zijn aan deze waarschuwingstekst. De Nederlandse Staat heeft daar het auteursrecht op.

3. Publicatie verschenen na 1953?

Dan: gelden auteursrechten voor zowel de uitgever als de freelancer
Hoofdregel: betrokkenen dienen om toestemming te worden gevraagd!
Uitzondering: als je voldoet aan alle a) voorwaarden en b) eisen van het citaatrecht.

a) Voorwaarden citaatrecht:

Citeren mag alleen in de context van een aankondiging, beoordeling, polemiek, wetenschappelijke verhandeling of een uiting met een vergelijkbaar doel. Voorbeeld: Wiki(pedia)-bijdrage.
Een citaat moet in omvang ondergeschikt (“proportioneel”) zijn aan de Wiki(pedia)-bijdrage waarin je het opneemt. Het moet dus slechts een bescheiden omvang hebben in verhouding tot je eigen inbreng. Hierbij mogen de commerciële belangen van de auteur/beeldmaker niet worden geschaad. Vuistregel: je Wiki(pedia)-bijdrage mag ten hoogste voor 20% bestaan uit citaten.
Een citaat moet louter dienen om je eigen Wiki(pedia)-bijdrage te verduidelijken of te onderbouwen en mag niet alleen als verfraaiing of versiering worden overgenomen.
Je mag alleen citeren uit werken die al eerder gepubliceerd zijn met toestemming van de maker (voorbeeld: citeren uit ongepubliceerde brieven of dagboeken, zonder toestemming van de auteur, mag niet).
Citeren mag niet uit de foute oorlogskranten 1940-1945, die herkenbaar zijn aan deze waarschuwingstekst.

b) Eisen citaatrecht: Stel dat je voldoet aan deze voorwaarden, dan mag je citeren mits:

je de bron en de naam van de maker (uit welke publicatie en door wie geschreven/geïllustreerd?) op duidelijke wijze vermeldt (indien bekend) in het Wiki(pedia)-artikel en;
je de persoonlijkheidsrechten van de maker respecteert (d.w.z. je mag citaatteksten in een Wiki(pedia)-artikel niet bewerken).

Overigens:

Wetten, besluiten en verordeningen, die door de overheid zijn uitgevaardigd, en rechterlijke uitspraken en administratieve beslissingen mogen in hun geheel vrij worden overgenomen in Wiki-projecten.
Overheidsdocumenten (zoals parlementaire stukken of rapporten van overheidsdiensten) die door de overheid zelf (lees: ambtenaren, niet externen in opdracht van de overheid) zijn gecreëerd en openbaar gemaakt, mogen in hun geheel vrij worden overgenomen in Wiki-projecten, tenzij er een auteursrechtvoorbehoud op staat.
Onbedoelde, incidentele verwerking van een werk van ondergeschikte betekenis in een ander werk is vrij (voorbeeld: een boekomslag waarop toevallig een auteursrechtelijk beschermde reclamefoto op een winkelruit in beeld komt).

CONCLUSIE: voor elk ander gebruik moet vooraf toestemming worden gevraagd. Wellicht is het mogelijk om werk onder een voor Wikipedia geldige licentie vrij te krijgen, maar dat moet altijd in overleg gebeuren. Neem contact op met de Wikipedian in Residence om dat te coördineren.

N.B. Voor het citaatrecht is het alleen mogelijk om globale richtlijnen te geven, omdat eigenlijk steeds per geval beoordeeld moet worden of het citaat voldoet aan alle voorwaarden en eisen.

Bij twijfel: vraag het de KB!

Zie ook

|}