Vladimir Jankélévitch
Vladimir Jankélévitch (31 augustus 1903 - 6 juni 1985) was een Franse filosoof en musicoloog.
Biografie bewerken
Jankélévitch was de zoon van Russische joodse ouders, die naar Frankrijk waren geëmigreerd. In 1922 begon hij filosofie te studeren aan de École normale supérieure in Parijs, onder professor Bergson. In 1924 voltooide hij zijn DES-scriptie (diplôme d'études supérieures, ongeveer gelijk aan een MA-scriptie) over Le Traité: la dialectique. Ennéade I 3 de Plotin onder leiding van Émile Bréhier.[1]
Van 1927-32 gaf hij les aan het Institut Français in Praag, waar hij zijn doctoraat over Schelling schreef. Hij keerde terug naar Frankrijk in 1933, waar hij les gaf aan het Lycée du Parc in Lyon en aan vele universiteiten, waaronder Toulouse en Lille. In 1941 trad hij toe tot het Franse verzet. Na de oorlog, in 1951, werd hij benoemd tot voorzitter van de moraalfilosofie aan de Sorbonne (Parijs I na 1971), waar hij les gaf tot 1978.
Jankélévitch, die gebruik maakte van platonistische, neoplatonistische en Griekse patristische bronnen bij het vormen van zijn in wezen agnostische gedachtegoed, was vastberaden in zijn oppositie tegen de Duitse filosofische invloed. Hij verklaarde dat "Vergeving stierf in de vernietigingskampen", en dat het niet mogelijk was voor de daders van nazi-misdaden om vergeven te worden.[2] Jankélévitch schreef over de esthetiek van muziek: hij schreef boeken over o.a. Maurice Ravel en Gabriel Fauré.
Bibliografie bewerken
- 1931: Henri Bergson (tr. In Italiaans, Brescia, Morcelliana, 1991. tr. In Engels, Nils F. Schott, 2015)
- 1933: L'Odyssée de la conscience dans la dernière philosophie de Schelling
- 1933: Valeur et signification de la mauvaise conscience
- 1936: La Mauvaise conscience (tr. In Italiaans, Bari, Dedalo, 2000; tr. In Engels, Andrew Kelly, 2015)
- 1936: L'Ironie ou la bonne conscience (tr. In Italiaans, Genua, Il melangolo, 1988; tr. In Servisch, Novi Sad, 1989; tr. In Duits door Jürgen Brankel, Frankfurt a. M., Suhrkamp, 2012)
- 1938: L'Alternative
- 1938: Gabriel Fauré, ses mélodies, son esthétique
- 1939: Ravel (tr. In het Duits door Willi Reich, Reinbek, Rowohlt, 1958; tr. In het Engels door Margaret Crosland, NY-London, 1959; tr. In het Italiaans door Laura Lovisetti Fua, Milano, Arnoldo Mondadori Editore, 1962)
- 1942: Du mensonge (tr. In het Italiaans door Marco Motto, Milano, Raffaello Cortina, 2000; tr. In het Duits "Von der Lüge", Berlijn, Parerga Verlag GmbH, 2004)
- 1947: Le Mal (tr. Into Italian van Fernanda Canepa, Genova, Marietti, 2003)
- 1949: Traité des vertus (tr. Into Italian door Elina Klersy Imberciadori, Milano, Garzanti, 1987)
- 1950: Debussy et le mystère de I'instant
- 1954: Philosophie première introductie à une philosophie du Presque (tr. In het Duits door Jürgen Brankel, Wenen, Turia + Kant, 2006)
- 1956: L'Austérité et la Vie morale
- 1957: Le Je-ne-sais quoi et le presque-rien
- 1960: Le Pur et l'impur
- 1961: La Musique et l'Ineffable, (tr. Into Serbian door Jelena Jelić, Novi Sad, 1987; tr. Into Italian door Enrica Lisciani-Petrini, Milano, Bompiani, 1998; tr. Into English door Carolyn Abbate, 2003; tr. in het Nederlands door Ronald Commers, Gent België, 2005)
- 1963: L'Aventure, l'Ennui, le Sérieux (tr. Into Italian by Carlo Alberto Bonadies, Genova Marietti, 1991)
- 1966: La Mort (tr. Into Bosnian door Almasa Defterdarević-Muradbegović, Sarajevo, 1997; tr. Into German door Brigitta Restorff, Frankfurt a. M., Suhrkamp, 2005; tr. in het Italiaanse Torino, Einaudi, 2009; tr. in het Kroatisch, Zagreb, AGM, 2011) - ISBN 3-518-58446-4
- 1967: Le pardon, (tr. Into Italian by Liana Aurigemma, Milano, IPL, 1969; tr. Into English as Forgiveness door Andrew Kelley, 2005)
- 1968: Le Sérieux de l'intention
- 1970: Les Vertus et l'Amour
- 1971: L 'Imprescriptible (waarvan een gedeelte ("Pardonner?") door Ann Hobart in het Engels is vertaald als "should we pardon them?", Critical Inquiry, 22, voorjaar 1996; tr. In het Italiaans door Daniel Vogelmann, " Perdonare?" , Firenze, Giuntina, 1987; tr. in het Duits door, Claudia Brede-Konersmann, "Das Verzeihen", Frankfurt a. M., Suhrkamp, 2003)
- 1972: L'Innocence et la méchanceté
- 1974: L'Irréversible et la nostalgie
- 1978: Quelque part dans l'inachevé, en samenwerking met Béatrice Berlowitz (tr. In het Duits door Jürgen Brankel, Wenen, Turia + Kant, 2008)
- 1980: Le Je-ne-sais-quoi et le presque rien (tr. Into Italian door Carlo Alberto Bonadies, Genova, Marietti, 1987; tr. Into German door Jürgen Brankel, Vienna, Turia + Kant, 2009)
- 1981: Le Paradoxe de la morale (tr. In het Italiaans door Ruggero Guarini, Firenze, Hopefulmonster, 1986; tr. In het Kroatisch door Daniel Bućan, Zagreb, AGM, 2004)
- Postume publicaties
- 1994 Penser la mort? Entretiens, recueil établi par F. Schwab, Parijs, Liana Levi (tr. In het Italiaans, Milano, Raffaello Cortina, 1995; tr. In het Duits door Jürgen Brankel, Wenen, Turia + Kant, 2003)
Notes bewerken
- ↑ Alan D. Schrift, Twentieth-Century French Philosophy: Key Themes and Thinkers, John Wiley & Sons, 2009, pp. 140–1.
- ↑ Banki, Peter (2017), The Forgiveness to Come: The Holocaust and the Hyper-Ethical. Fordham University Press. DOI:10.5422/fordham/9780823278640.001.0001/upso-9780823278640-chapter-005, "A Hyper-Ethics of Irreconcilable Contradictions: Vladimir Jankélévitch".