Unquillosaurus

Unquillosaurus ceibalii is een vleesetende theropode dinosauriër, behorend tot de groep van de Tetanurae, die tijdens het late Krijt leefde in het gebied van het huidige Argentinië.

Naamgeving en vondst

De soort werd in 1979 benoemd en beschreven door Jaime Eduardo Powell. De geslachtsnaam verwijst naar de rivier de Unquillo. De soortaanduiding naar de plaats El Ceibal.

Het holotype, PVL 3670-11, is bij Arroyo-Morterito gevonden in de Los Blanquitosformatie die dateert uit het Campanien. Het bestaat uit een linkerschaambeen.

Beschrijving

Het fragment is 514 millimeter lang. Dit duidt erop dat Unquillosaurus een lichaamslengte had van ongeveer vier meter. Sommige oudere populair-wetenschappelijke boeken geven een veel hoger getal, wel elf meter, maar dat berust op een oude verschrijving.

Powell meende een aantal onderscheidende kenmerken van het schaambeen te kunnen vaststellen. Zo zaten er eigenaardige groeven aan de buitenkant en had het ondereinde een naar achteren in plaats van naar voren gerichte punt. Latere onderzoekers hebben echter gesuggereerd dat hij het bot omgekeerd geïnterpreteerd heeft. De vreemde structuren aan de vermeende buitenkant zouden dan de normale vergroeiingen met het rechterschaambeen vertegenwoordigen.

In 2004 kwam Fernando Novas met weer een andere interpretatie: het bot zou niet omgedraaid zijn maar foutief als naar voren stekend opgevat zijn. Het zou in feite naar achteren gestoken hebben en een gedeelte aan de bovenkant zou het onderuitsteeksel van het darmbeen vertegenwoordigen.

Fylogenie

Volgens Powell was Unquillosaurus een lid van de Carnosauria waarvoor hij in 1986 een eigen Unquillosauridae schiep. Volgens Novas wees het naar achteren gerichte schaambeen er echter op dat het een zeer groot lid van de Maniraptora betrof of in ieder geval van de Maniraptoriformes. Hij dacht dat het verwant kon zijn aan de vogels, dan wel aan een vogelachtige vorm uit de Alvarezsauridae of misschien wel zelf een vogel was, basaal in de Metornithes. In 2006 echter was hij wat minder speculatief en plaatste het dier in de Dromaeosauridae.

Literatuur

• Powell, J.E., 1979, "Sobre una asociación de dinosaurios y otras evidencias de vertebrados del Cretácico Superior de la región de La Candelaria, Prov. de Salta, Argentina", Ameghiniana 16: 191-204
• Powell, J.E., 1986. Revision de los titanosauridos de America del Sur Argentina. Universidad Nacional de Tucuman, Argentina
• F.E. Novas and F.L. Agnolin, 2004, "Unquillosaurus ceibali Powell, a giant maniraptoran (Dinosauria, Theropoda) from the Late Cretaceous of Argentina", Revista del Museo Argentino de Ciencias Naturales, nuevo serie 6(1): 61-66
• R.D. Martínez and F.E. Novas, 2006, "Aniksosaurus darwini gen. et sp. nov., a new coelurosaurian theropod from the early Late Cretaceous of central Patagonia, Argentina", Revista del Museo Argentino de Ciencias Naturales, nuevo serie 8(2): 243-259