Ton Sijbrands

Nederlands dammer

Teunis (Ton) Sijbrands (Amsterdam, 15 december 1949) is een Nederlandse Internationaal Grootmeester dammen, die zes Nederlandse, vier Europese en twee wereldtitels heeft veroverd. Naast zijn topprestaties als wedstrijdspeler staat hij in de damwereld ook bekend als demonstrateur bij toernooien, levende encyclopedie en trainer (van onder andere Roel Boomstra op diens weg naar de wereldtitel). Hij heeft regelmatig (klok- en blind)simultaans gegeven, die hij over het algemeen met indrukwekkende cijfers won en waarbij hij elf keer het wereldrecord blindsimultaandammen verbeterde. Hij heeft veel over dammen geschreven in boeken, een wekelijkse rubriek in de Volkskrant en zijn tijdschrift Dammen. In 2008 werd hij benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.

Ton Sijbrands
In actie tijdens een interland met de Sovjet-Unie op 4 juli 1968
In actie tijdens een interland met de Sovjet-Unie op 4 juli 1968
Persoonlijke gegevens
Volledige naam Teunis Sijbrands
Geboren Amsterdam, 15 december 1949
Wereldkampioen 1972, 1973
Nederlands kampioen 1967, 1969, 1970, 1971, 1973 en 1988
KNDB-rating 1606 (1-7-2016, laatste wijziging)
Titel GMI
Portaal  Portaalicoon   Dammen

Verloop van zijn carrière

bewerken
 
In 1967
 
In 2011

Sijbrands maakte in 1961 kennis met dammen op clubniveau toen zijn vader hem op een zaterdagmiddag mee nam naar de jeugddamclub van Leen de Rooij en werd al snel jeugdkampioen van Amsterdam en van Nederland. Hij werd nationaal bekend toen hij op 5 juni 1965 (twee maanden na zijn debuut in het Nederlands kampioenschap) in het Brinta-toernooi te Hoogezand-Sappemeer wereldkampioen Vjatsjeslav Sjtsjogoljev versloeg en om die prestatie te gast was bij Willem Duys. In 1967, 1969, 1970, 1971, 1973 en 1988 werd hij Nederlands kampioen. In 1972 en 1973 werd hij wereldkampioen dammen. Hij heeft deze titel in 1973 verdedigd in een match tegen Andris Andreiko, die hij met 22-18 won. Na deze match trok hij zich voor enige tijd terug van het hoogste niveau. In 1990 speelde hij nog een match om de wereldtitel, die in een gelijkspel eindigde, waardoor de Rus Aleksej Tsjizjov de wereldtitel behield. Daarnaast werd hij vier keer Europees kampioen: in 1967, 1968, 1969 en 1971.

In oktober 2006 kondigde hij aan zijn actieve carrière te beëindigen, of in ieder geval af te zien van deelname aan het WK 2007 (in Hardenberg). Als reden hiervoor gaf hij op te willen werken aan zijn - zeer uitgebreide - memoires. Ook speelde mee dat hij het niet eens was met de toenmalige ontwikkelingen en plannen in de damsport, zoals het instellen van dopingcontrole, de beperking van de bedenktijd in een partij en wijzigingen in de puntentelling, die echter in de praktijk maar weinig navolging kregen. De (in eerste instantie door NOC*NSF voor subsidie verplicht gestelde) dopingcontrole was iets eenmaligs bij een Nederlands kampioenschap, de beperking van de bedenktijd werd in de praktijk door de fischerklok met ongeveer een half uur per speler teruggebracht en qua puntentelling werd alleen voor gevallen van gelijk eindigden een systeem van plus- en minremises ingevoerd. Na het WK 2003 in Zwartsluis heeft Sijbrands praktisch alleen nog in de Nederlandse damcompetitie gespeeld, eerst voor Heijmans Excelsior Rosmalen, daarna voor Bart Smit Volendam en het Amersfoorts Dam Genootschap ADG (waar hij ook in de onderlinge competitie speelde).

Resultaten in (inter)nationale kampioenschappen

bewerken

Nederlands kampioenschap

bewerken

Hij nam negen keer deel aan het Nederlands kampioenschap met de volgende resultaten:

Jaar Locatie Klassering Score W-R-V
1965 Utrecht / Apeldoorn 10e 13-11 1-9-3
1966 Apeldoorn   13-18 6-6-1
1967 Apeldoorn   13-22 9-4-0
1969 Apeldoorn   11-20 9-2-0
1970 Apeldoorn   11-17 6-5-0
1971 Apeldoorn   11-17 6-5-0
1973 Apeldoorn   13-23 10-3-0
1988 Putten   13-17 4-9-0
1993 Apeldoorn met 4 uit 3 in 4e
ronde teruggetrokken
nvt nvt

Europees kampioenschap

bewerken

Hij nam vijf keer deel aan het Europees kampioenschap met de volgende resultaten:

Jaar Locatie Klassering Score W-R-V
1967 Livorno   15-26 11-4-0
1968 Livorno   12-24 12-0-0
1969 Rome   8-14 6-2-0
1971 Soechoemi   10-17 7-3-0
1999 Hoogezand gedeeld   15-22 7-8-0

Wereldkampioenschap

bewerken

Hij nam acht keer deel aan het wereldkampioenschap met de volgende resultaten:

Jaar Locatie Klassering Score W-R-V
1968 Bozen 4e 15-22 8-6-1
1972 Hengelo   16-27 11-5-0
1973 Den Haag   22-18 in match
tegen Andris Andreiko
2-18-0
1988 Paramaribo gedeeld   19-27 8-11-0
1990 Amersfoort gedeeld  
zonder titel
20-20 in match
Aleksej Tsjizjov
1-18-1
1990 Groningen gedeeld   19-27 8-11-0
1992 Toulon gedeeld   23-31 8-15-0
2003 Zwartsluis gedeeld 4e 19-23 5-13-1

Blindsimultaandammen

bewerken
 
Ton Sijbrands tijdens zijn blindsimultaan in IJmuiden in 1987.

In 2002 behaalde Ton Sijbrands met blindsimultaandammen 17 overwinningen en 5 remises uit 22 partijen (een score van 88%).

Op 18 december 2004 verbeterde Sijbrands in Lutten het wereldrecord blindsimultaandammen tot 24 partijen. Tijdens de recordpoging, die ruim 24 uur duurde, wist hij twintig partijen te winnen; de overige vier eindigden in remise (92%).

Op 4 en 5 oktober 2007 verbeterde Sijbrands op de campus van de Universiteit van Tilburg zijn oude record door in 28 uur en 23 minuten, in 25 partijen 21 keer te winnen en 4 remises te spelen, een score van 92%.

Dit record hield stand tot 5 juli 2008, toen Erno Prosman in Delft het wereldrecord bracht op 27 partijen.

Op 26 september 2009 heroverde Sijbrands de titel opnieuw met een record: hij speelde blindsimultaan tegen 28 tegenstanders en behaalde een nieuw record met een score van 77 procent. Hij won 18 keer, behaalde 7 remises en verloor 3 keer. De simultaan duurde 41 uur en 36 minuten en vond plaats van 24 tot 26 september in het Olympisch Stadion in Amsterdam.

Erno Prosman nam op 7 juli 2012 het wereldrecord opnieuw van hem over door in Gouda 30 partijen te spelen. Hij won er 17, speelde 8 keer remise en verloor 5 partijen, waarmee de score op precies 70 procent kwam te staan.

Op 21 december 2014 heroverde Sijbrands het record opnieuw: hij speelde blindsimultaan tegen 32 tegenstanders en behaalde een score van 72 procent. Hij won 14 keer, speelde 18 keer remise en verloor geen partij. Het simultaan duurde ongeveer 48 uur en vond plaats van 19 tot 21 december in het raadhuis van Hilversum.

  • Ton Sijbrands, Topprestaties op het dambord. 1968, Ten Have, Amsterdam; Analyses van veertig partijen uit het wereldkampioenschap 1968
  • Ton Sijbrands/Jules Welling, Ton Sijbrands Dammer. 1973, Prisma, Utrecht/Antwerpen
  • Ton Sijbrands/Alexander Münninghoff, Sijbrands - Andreiko. 1973, Keesing, Amsterdam; Tweekamp om het wereldkampioenschap dammen 1973
  • Ton Sijbrands, Tweekamp Wiersma - Clerc 1978, 1978, Willem Jurg
  • Ton Sijbrands/H.Kiers, Gantwarg - Wiersma. 1979; Volmacmatch om het WK 1979
  • Ton Sijbrands/Philip de Schaap, Beter dammen. 1979 Amsterdam/Antwerpen
  • Ton Sijbrands/Philip de Schaap, Dammen. 1985 Luitingh, Utrecht; Een praktische handleiding voor beginnende en geoefende dammers
  • Ton Sijbrands/Herman Fokkink, De 20 partijen van de tweekamp om het wereldkampioenschap 1985. 1986, Dordrecht
  • Ton Sijbrands/Gagnon Gaetan, Het Damspel. 1988, Thieme, Zutphen
  • Ton Sijbrands, Baba Sy. 1989, Dammen, Voorst; Het grote Baba Sy boek, Tweetalig (ned. en Frans)
  • Ton Sijbrands, Andries Andreiko. 1990, Dammen,Voorst
  • Ton Sijbrands, Wereldkampioenschap dammen Groningen 1990. 1991 Dammen, Voorst
  • Ton Sijbrands, De 15 blindpartijen van Middelburg 1991. 1993, Middelburgse Damclub; Wereldrecord blindsimultaan Middelburg 1991. Analyses
  • Ton Sijbrands, Les Croniques de Ton Sijbrands Nr 1 t/m Nr 18 Amsterdam - Voorst; Verzamelde rubrieken.
  • Ton Sijbrands, Wereldrecord blindsimultaan dammen 1999. 2001
  • Ton Sijbrands/Wouter van Beek Jan Bom, dammer 2002 Stichting werelddambond
  • Ton Sijbrands, Henk Smit, mijn leermeester en inspirator. 2008

Medeauteur van:

  • Mondilederdamtoernooi om het kampioenschap van Nederland 1979. 1979 Dammagazine D.B.
  • Wereldkampioenschap dammen 1988 annex tweekamp Gantwarg Sijbrands. 1988. Dammen, Voorst
  • WK Dammen 1994. 1994 KNDB. Den Haag 6 t/m 27 november
  • Challege Mondial 1997 Stadskanaal. 1998
bewerken
Commons heeft media­bestanden in de categorie Ton Sijbrands.