Tesselse Groene
De Tesselse Groene (ofwel Texelse Groene) was een Nederlandse schapenkaas die tussen de 15de en 20ste eeuw werd geproduceerd op onder andere Texel. De kaas werd geëxporteerd naar diverse Europese landen.[1] Hij had een scherpe smaak die deed denken aan die van Parmezaanse kaas. Deze smaak ontleende hij aan het verteerde grassap in schapenkeutels.[2]
Bereidingswijze bewerken
Een aftreksel van verse schapenkeutels werd aan de schapenmelk toegevoegd. Dat kleurde de kaas en zorgde voor een karakteristieke, scherpe smaak.[3][4]
Ontstaansgeschiedenis bewerken
Naar verluidt is het procedé per ongeluk ontdekt.[5] Bij het melken kon het voorkomen dat een schapenkeutel in de melkemmer belandde.[5] Het was zonde om de melk weg te gooien. Het maken van groene kaas bleek voordelen te hebben: de kaas kreeg er een exquise smaak van en hij schimmelde en scheurde minder snel dan de witte variant.[6] Hij werd als Tesselse Groene bekend, maar werd ook (op minder grote schaal) gemaakt op Wieringen,[7] Terschelling[8] en Griend ('Grindsche').[9] Aan het maken van de Friese 'griene tsiis' kwamen geen schapenkeutels te pas.
Populariteit bewerken
Tussen de 15de en 20ste eeuw werden er tienduizenden van deze kaasjes geëxporteerd naar landen binnen Europa.[1][10] De Tesselse Groene werd tot in Italië geroemd om haar uitgesproken smaak, die volgens sommigen zelfs de smaak van de befaamde Parmezaanse kaas overtrof.[11]
Het gebruik van schapenkeutels bij de bereiding van Tesselse Groene was op Texel geen geheim. Aan de massale export van de kaas kwam een eind door economische redenen: het exporteren van schapenvlees (hoofdzakelijk naar Engeland) leverde meer winst op dan het exporteren van kazen.[2] Binnenlandse consumptie werd meer en meer vervangen door buitenlandse kazen zoals Roquefort. Na 1866 werden in de Verslagen van den Landbouw geen meldingen meer gemaakt van de schapenkaas.[12]
Bronnen, noten en/of referenties
|