Tamarro
Tamarro inesperatus is een theropode dinosauriër, behorende tot de Maniraptora, die tijdens het late Krijt leefde in het gebied van het huidige Spanje.
Vondst en naamgeving bewerken
In september 2003 werd bij Sant Romà d'Abella, in de regio Pallars Jussà, de voet van een kleine theropode gevonden.
In 2021 werd de typesoort Tamarro inesperatus benoemd en beschreven door Albert G. Sellés, Bernat Vila, Stephen L. Brusatte, Philip John Currie en Àngel Galobart. De geslachtsnaam verwijst naar de tamarro of gambosi, een klein ongrijpbaar fantasiewezen uit de Catalaanse folklore. Nieuwelingen wordt wijsgemaakt dat er in het donker een tamarro, schelmpje, zich in de bosjes verschuilt waarop men daarop een vergeefse jacht uitvoert die eindigt met de onthulling dat het monstertje niet bestaat. De soortaanduiding betekent "onverhoopt" in het Latijn, een verwijzing naar het feit dat de vondst van zo'n dier niet verwacht werd.
Het holotype, MCD-7073, is gevonden in een laag grijze mergel van de Talarnformatie die dateert uit het laatste Maastrichtien, zo'n tweehonderdduizend jaar voor de meteorietinslag die zessenzestig miljoen jaar geleden een eind maakte aan het Krijt. Het bestaat uit een tweede rechtermiddenvoetsbeen. Het betreft een jongvolwassen exemplaar. Omdat de naam is gepubliceerd in een elektronisch tijdschrift waren Life Science identifiers nodig voor de geldigheid. Deze zijn ADDD1AB2-BC87-4A17-A5D9-78B42B29AAD2 voor het geslacht, en 88919F32-2AE8-4587-AB8F-5D5852FA7FF5 voor de soort.
Beschrijving bewerken
Tamarro is een middelgrote troödontide. Het holotype is veertien centimeter lang. Dat duidt op een grootte gelijk aan Gobivenator. De lichaamslengte daarvan is weer geschat op 160 centimeter.
De beschrijvers stelden enkele onderscheidende kenmerken vast. Een daarvan is een autapomorfie, unieke afgeleide eigesnchap. Op de buitenzijde van de richel op de zoolzijde van het tweede middenvoetsbeen bevindt zich een klein foramen, doorborende opening. Daarnaast is er een unieke combinatie van twee kenmerken die op zich niet uniek zijn. Het tweede middenvoetsbeen heeft een opvallende richel op de zoolzijde. De middenvoet is subarctometatarsaal, met het derde middenvoetsbeen bovenaan toegeknepen warbij allee aan de zoolzijde nog een stuk zichtbaar is.
Onderaan heeft het middenvoetsbeen geen scharniergewricht. Het onderste gewrichtsvlak is klein met een hoefijzervormig profiel als men er recht op kijkt. Het onderste uiteinde is opvallend recht, zonder buiging van de binnenrand. Dit stuk is ook ingesnoerd.
Fylogenie bewerken
Tamarro werd in de Troodontidae geplaatst en meer in het bijzonder in de Jinfengopteryginae. In dat geval is het de eerste troödontide die uit Europa benoemd werd. Een analyse vond hem daar in een polytomie of "kam" met twee nog onbenoemde specimina uit Mongolië: MPC-D 100/1128 (ook wel aangeduid als MPC-D 100/1126) en MPC-D 100/140.
| Troodontidae |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Levenswijze bewerken
Botonderzoek wees op een extreem snelle groei, zonder herwerking van het botweefsel.
Literatuur bewerken
- Sellés, A.G.; Vila, B.; Brusatte, S.L.; Currie, P.J.; Galobart, A. 2021. "A fast-growing basal troodontid (Dinosauria: Theropoda) from the latest Cretaceous of Europe". Scientific Reports. 11: 4855