Stichting Geschiedenis Kinder- en Jeugdliteratuur

De Stichting Geschiedenis Kinder- en Jeugdliteratuur (SGKJ) is een Nederlandse stichting met als doel de bevordering en verbreiding van kennis over de geschiedenis van kinder- en jeugdliteratuur, en zet zich tevens in voor het behoud en de ontsluiting van oude kinder- en jeugdboeken en kinderprenten als cultureel erfgoed. De Stichting heeft circa 200 Vrienden, waaronder particuliere verzamelaars en liefhebbers, onderzoekers, medewerkers van bibliotheken, culturele instellingen en antiquariaten.

Activiteiten

Het bestuur van de SGKJ organiseert jaarlijks twee studiedagen en diverse excursies naar onder andere tentoonstellingen en collecties van instituten en particulieren. Tweemaal per jaar krijgen de Vrienden het tijdschrift SGKJ-Berichten (ISSN 2542-842X) waarvan het eerste nummer verscheen in 1994. Tot 2017 was de titel Berichten uit de wereld van het oude kinderboek (ISSN 1384-5977). Tussentijds worden de Vrienden geïnformeerd via de digitale SGKJ-Nieuwsbrief, waarvoor ook belangstellenden zich gratis kunnen aanmelden. Verder publiceert de SGKJ jaarlijks een deeltje in de reeks De waare rijkdom. Eens in de twee jaar wordt de Hieronymus van Alphen Prijs uitgereikt. In 2013 werd het twintigjarig jubileum gevierd met een jubileumstudiedag en kinderboekententoonstelling Een kinderboek met een verhaal, in 2018 had de studiedag ter gelegenheid van het vijfentwintigjarig jubileum het thema “Hoera! Van verjaarspartijtjes tot Koningsfeesten”.

Geschiedenis

De SGKJ is voortgekomen uit de multidisciplinaire, interuniversitaire werkgroep Kinder- en Jeugd Literatuur (KJL). In 1986 is het Landelijk Platform KJL als stichting opgericht, waar verschillende werkgroepen onder vielen. In 1993 werd het Platform opgeheven wegens gebrek aan middelen om alle activiteiten te bekostigen. Verschillende werkgroepen wilden wel doorgaan, onder andere die over de geschiedenis van de KJL. Daarom werd op 3 juni 1993 de Stichting Geschiedenis Kinder- en Jeugdliteratuur (SGKJ) opgericht.

De waare rijkdom

'De waare rijkdom' is een reeks zelfstandige publicaties op het gebied van oude kinderboeken en jeugdliteratuur die onderwerpen zoals specifieke kinderboekenschrijvers, centsprenten of genres belichten. SGKJ-Vrienden krijgen sinds de jaarwisseling 2001/2002 elk jaar een nieuw deel thuisgestuurd als nieuwjaarsgeschenk. De naam 'De waare rijkdom' is afgeleid van het gelijknamige gedicht van Hieronymus van Alphen uit de bundel 'Proeve van Kleine Gedichten voor Kinderen' uit 1778.

SGKJ-uitgaven in de reeks 'De waare rijkdom'

De reeks bevat tot 2020 toe de volgende delen:

• 'Aan de zijlijn… Drie Friese kinderboekenschrijfsters uit de negentiende en de twintigste eeuw' door Jant van der Weg (2020)
• 'Een vrolijk kerstfeest … aan een zijden draadje' door Saskia de Bodt (2019)
• 'Joden in Nederlandse jeugdverhalen' door Ewoud Sanders (2018)
• '‘Het katterig gezanik om een jongen’. Diet Kramer en de kritiek op het meisjesboek' door Janneke van der Veer (2017)
• 'Tijl Uilenspiegel in volksboeken en op centsprenten. De ontwikkeling van de iconografie van 1510 tot 1850' door Aernout Borms (2016)
• 'Ver van huis en haard, de kleine Savoyaard. Een verborgen geschiedenis, opgediept uit kinderboeken en centsprenten' door Dirk J. Tang (2015)
• 'Kinderboeken en centsprenten in de Koninklijke Bibliotheek: vijftien jaar groei van Nederlands erfgoed' door Jeannette Kok en Karin Vingerhoets (2014)
• 'Kinderboeken – Buitenkant/Binnenkant' door Hilda van den Helm en Jeannette Kok (2013)
• 'Trappen des Ouderdoms' door Jo Thijssen (2012)
• 'Robinson Crusoë – voor kinderen in de periode 1850-1950' door Sanne Parlevliet (2011)
• 'Jeugd. Geïllustreerd tydschrift voor jongens en meisjes' door Richard van Schoonderwoerd (2010)
• 'Gesnapt? Mooi!' door Ludo Jongen (2009)
• 'Hoe Jan Sluijters tekende voor Theo Thijssen' door Henk Duijzer (i.s.m. het Theo Thijssenmuseum te Amsterdam) (2008)
• 'Kinderspelen op wensbrieven' door Leontine Buijnsters-Smets (2007)
• 'Pinksterkermis door Jan Heyse.' Met een toelichting van Saskia de Bodt (i.s.m. de Zeeuwse Bibliotheek te Middelburg) (2006)
• 'De Schoone & het Beest door Marie le Prince de Beaumont.' Met een inleiding en toelichting van Marjoke Rietveld-van Wingerden (2005)
• 'Een dag of wat in Dwingeloo door Jan Ligthart.' Met een inleiding en toelichting van Carl Doeke Eisma (2004)
• 'Suja, suze, eia & nane' door Jant van der Weg en Toin Duijx (2003)
• 'Wie zou niet gaarne een koning wezen?' door John Landwehr (2002)

Bronnen

• SGKJ-website Het oude kinderboek
• 'De waare rijkdom' in CBK (klik op 'verwant' voor alle delen)