Dodemansknop: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k robot Erbij: de, es, fr, it, ja, sv |
aanpassing definitie; toevoeging kleine toestellen |
||
Regel 1:
De '''dodemansknop''' is een schakelaar die wordt toegepast bij machines en toestellen waar de aanwezigheid en aandacht van de bediener essentieel is voor de veiligheid. Bij een juiste technische uitvoering van de dodemansknop wordt een [[fouttolerant]] systeem gerealiseerd dat afschakelt als de (menselijke) besturing 'uitvalt'.▼
[[Afbeelding:Dodemansknop.JPG|thumb|right|200px|het rode lipje boven de grijze startknop is de dodemansknop]]▼
De term wordt in welbepaalde gevallen, doch vaak foutief, gebruikt voor de [[noodstopschakelaar]] (zie 'motorfietsen' hieronder).
▲Bij een juiste technische uitvoering van de dodemansknop wordt een [[fouttolerant]] systeem gerealiseerd dat afschakelt als de (menselijke) besturing 'uitvalt'.
== Motorfietsen en aanverwante ==
▲[[Afbeelding:Dodemansknop.JPG|thumb|right|200px|het rode lipje boven de grijze startknop is de dodemansknop]]
Op de meeste [[motorfiets]]en zit een ontstekingsonderbreker die in noodgevallen moet worden gebruikt. Dit dient om te voorkomen dat na een val de motorrijder extra verwondingen oploopt door de [[spaak|spaken]] van het achterwiel of door de [[aandrijfketting]]. Het bizarre aan dit ontwerp is echter dat de bediening niet automatisch plaatsvindt zodra de bestuurder met de motor valt, maar dat de knop bewust bediend moet worden (hetgeen dan vaak niet meer goed mogelijk is en/of een enorme tegenwoordigheid van geest vergt). Het is dan ook meer te zien als een middel om (eventueel door omstanders) de motor snel uit te schakelen. Deze dodemansknop is vaak de oorzaak van het niet starten van de motor als de knop per ongeluk op “off” is gezet.
Regel 13 ⟶ 14:
== Treinen ==
De term dodemansknop wordt ook gebruikt voor systemen in de cabine van de machinist van [[trein]]en, [[metro (vervoermiddel)|metro's]] of andere voertuigen en machines waarmee automatisch de aandrijving wordt uitgeschakeld als de machinist geen kracht meer op deze knop (of hefboom, pedaal of dergelijke) uitoefent. In sommige treinstellen is dit beveiligingssysteem uitgevoerd als een pedaal, maar het is al eens voorgekomen dat een machinist die een [[hartinfarct]] kreeg toch met zijn voet op het pedaal bleef drukken{{ref|hartinfarct}}. In oude treinstellen was de 'dodemansknop' een soort hefboom, waar de machinist handig zijn tas met [[lunch]]voorzieningen aan kon hangen, waarmee het idee dan ook weer teniet werd gedaan - ook dat systeem is dus niet ''[[foolproof]]''. Tegenwoordig gebruikt men daarom de zogenaamde "intermitterende dodemansknop", waar de treinbestuurder regelmatig de dodemansknop moet loslaten. Gebeurt dit niet, dan wordt automatisch een snelremming ingezet. Omdat het hier echter om intervallen van een minuut gaat, kan het gebeuren dat de trein nog geruime tijd doorrijdt voordat de snelremming wordt ingezet. De specifieke variant van dit systeem in [[Duitse]] treinen is de [[Sifa]] (''Sicherheitsfahrschaltung'').
==Kleine elektrische toestellen==
De meeste elektrische handwerktuigen en keukentoestellen voorzien van een dodemansknop (hoewel de term hier ongebruikelijk is): de handbediende aan/uit-schakelaar moet men ingedrukt houden om het toestel te doen werken. Weliswaar zijn deze machine vaak van een aparte vergrendeling voorzien die de knop op zijn plaats kan houden, en zo het veiligheidsaspect grotendeels teniet doet.
{{bron|bronvermelding=
| |||