Boorne: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
k geschiedenis Boorn
Regel 1:
[[Afbeelding:Boarn.png|thumb|right|300px|De loop van de Boorne]]
De '''Boorne''' (officieel, [[Fries (taal)|Fries]]: ''De Boarn'') is een [[rivier]]tje in de provincie [[Friesland]], dat stroomt van [[Bakkeveen]] tot [[Irnsum]]. Historisch stroomde de Boorne langs [[Rauwerd]] waar het uitmondde in de [[Middelzee]]. Naar dit riviertje is de gemeente [[Boornsterhem]] (Boarnsterhim) genoemd.
Aan de hand van de geologische kaarten van de Rijks Geologische Dienst en de Bosatlas van 1939 hieronder de geschiedenis van de Boorn :
 
Ongeveer 10500 jaar geleden kwam de zee tot het huidige Beetsterzwaag.De Boorn stroomde ten Zuiden van Beetsterzwaag de zee in.
Ongeveer 7000 jaar geleden was er een inham tussen Terschelling en Vlieland,met ten zuiden van de strandwal een kleiner wad met een strook veen langs de oevers.Die inham liep,richting Beesterzwaag,bij hoogwater onder.Op het zuidelijkste punt van die inham mondde de Boorn uit.
Ongeveer 4300 jaar geleden was die inham verbreed en uitgediept tot de Middelzee,met klei langs het water en een veenstrook aan de landzijde,tussen Oldeboorn en Beetsterzwaag.Bij Akkrum liep die kleistrook in noordelijke richting.Daarom buigt de Boorn hier nu nog naar het Noorden af.Toen kwam de Boorn bij Irnsum,langs Rauwerd,in de Middelzee uit.
Omsreeks 1200 was de Middelzee zover dichtgeslibd,dat er voor de Boorn een afwateringskanaal naar het Sneeker Meer moest worden gegraven.
De Boorne begint bij Bakkeveen als [[Oud- of Koningsdiep]]. Iets ten westen van [[Oldeboorn]], waar het [[Ouddiep]] en het [[Nieuwe Diep]] samenkomen, gaat het verder als Boorne. Bij Akkrum is het riviertje omgeleid vanwege het [[Leppa Akwadukt]] in de [[Rijksweg 32|A32]]. Het stuk tussen Akkrum en Oude Schouw wordt [[Kromme Knilles]] genoemd. Na Irnsum heet de oude loop van de Boorne [[Mûzel]] en loopt door tot voorbij Rauwerd.