Dubbelblind onderzoek: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k robot Anders: es:Doble ciego |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 6:
Het blijkt namelijk dat zowel de verwachting van de onderzoeker als die van de patiënt een sterk effect op de perceptie van de werkzaamheid van een middel hebben. De patiënt die zonder dit te weten een tabletje geperste poedersuiker mee naar huis krijgt rapporteert zeer vaak (10-20%) bijwerkingen als misselijkheid, duizeligheid en hoofdpijn, die hij totaal niet zou ondervinden van een klontje suiker in zijn koffie; de onderzoeker wordt eveneens bij het beoordelen van het effect sterk gekleurd door zijn wens een werkzaam middel te geven en zal daarom gauw geneigd zijn (zelfs volstrekt onopzettelijk) een verbetering vast te stellen die in werkelijkheid niet aanwezig is. Een onderzoek met geneesmiddelen waarbij geen vergelijkingsgroep wordt gebruikt en niet dubbelblind wordt gewerkt moet daarom wetenschappelijk gezien vrijwel als waardeloos worden beschouwd.
==Randomisatie==
Voor het onderzoek wordt een groep patiënten willekeurig ([[gerandomiseerd onderzoek met controlegroep|at random]]) opgesplitst in 2 groepen. Eén groep krijgt het te testen middel, de andere een [[placebo (middel)|placebo]]. Soms wordt zelfs gebruikgemaakt van 3 groepen, waarbij de derde groep ter vergelijking geheel geen behandeling krijgt. De medicijnen zijn gecodeerd, evenals de patiënten. De betekenis van de codes is slechts bekend bij een persoon die niet (direct) betrokken is bij het onderzoek. Na afloop van de onderzoeksperiode worden de resultaten [[statistiek|statistisch]] verwerkt. De testpersonen worden dan meestal opgedeeld in diverse groepen, bijvoorbeeld 1 groep waarbij verslechtering optrad, 1 groep die gelijk bleef en 1 groep waarbij verbetering optrad. Pas nadat de resultaten
De consequente toepassing van het dubbelblind onderzoek is één van voornaamste redenen dat de medische wetenschap de laatste ca. 100 jaar zeer grote vooruitgang heeft geboekt. Het dubbelblind onderzoek stelt de wetenschap als geen andere methode in staat om dingen die niet werken te scheiden van dingen die wel werken. De basis voor het dubbelblind onderzoek is grotendeels gelegd door inzichten in de [[psychologie|psychologische]] mechanismen die kunnen leiden tot foute beoordelingen en zelfbedrog.
==Vergelijkend dubbelblind onderzoek==
Overigens hoeft er niet altijd met een onwerkzaam middel te worden vergeleken; bij ziekten waarvoor al bewezen werkzame middelen bestaan wordt vaak vergeleken tussen een bestaand en een nieuw middel. Wederom geldt wel, dat dit absoluut dubbelblind moet gebeuren.
Het dubbelblind testen is lang niet altijd eenvoudig: veel middelen hebben een typische smaak, en de patiënt kan door gewoon eens op een tablet te kauwen in plaats van het door te slikken weten of hij poedersuiker of 'iets anders' krijgt - als hij tenminste weet hoe het te testen middel smaakt, want ook de placebotablet krijgt uiteraard een smaakje. Veel middelen hebben voorts 'echte' bijwerkingen die zo duidelijk zijn dat de patiënt niet lang in onzekerheid zal verkeren.
==Evidence based medicine==
Voor geneesmiddelonderzoek is eigenlijk dubbelblind onderzoek de enige nog acceptabele standaard voor het bepalen van de werkzaamheid van een bepaald middel. Vaak is dubbelblind onderzoek niet mogelijk, bijv. bij het verrichten van operaties is het ethisch lastig om wel een snee te maken en dicht te hechten maar vervolgens niets te doen. Toch is dit wel eens gedaan, soms met verrassende resultaten; vele gangbare operaties hebben nooit hun nut in een goed onderzoek bewezen. De stroming in de geneeskunde die ernaar streeft om alle toegepaste behandelingen te laten berusten op proefondervindelijk bewijs, en te streven naar onderzoek van behandelingen waarvan het nut niet onomstotelijk is aangetoond, heet [[EBM|evidence-based medicine]].
== Andere toepassingen ==
| |||