Het '''kookpunt''' van een zuivere stof is de [[temperatuur]] waarbij een [[vloeistof]] [[Gas (aggregatietoestand)|gas]]bellen gaat vormen bij een bepaalde omgevings[[Druk (grootheid)|druk]]. Het atmosferisch kookpunt is de temperatuur waarbij de [[dampdruk]] van de vloeistof gelijk is aan de [[luchtdruk|atmosferische druk]].
▲Het is een heel karweitje![[Bestand:Kochendes wasser02.jpg|miniatuur|Kokend water]]
Het proces waarbij de [[aggregatietoestand|vloeistoffase]] overgaat naar de [[aggregatietoestand|gasfase]] noemt men [[verdamping]]. Wanneer dit gepaard gaat met de vorming van gasbellen wordt dit [[Koken (verdamping)|koken]] genoemd. Omdat de dichtheid van het gas lichter is dan dat van de vloeistof, zal bij koken als gevolg van de [[Wet van Archimedes|opwaartse kracht]] de dampbellen naar boven bewegen.
[[Bestand:The Soviet Union 1964 CPA 2991 stamp (Heavy Chemical Industry. Textile industry. Synthetic fibres).jpg|miniatuur]]
[[Afbeelding:Damplijn Water.jpg|400px|center|Het verband😲|alt=Verband tussen drukkookpunt en temperatuur van kokendsmeltpunt waterenz]]▼
==Kookpunt en druk==
In een open vat, bijvoorbeeld een pan met water, zal toevoegen van energie leiden tot temperatuurstijging van de vloeistof. Wanneer het kookpunt is bereikt neemt de temperatuur van de vloeistof niet meer toe; de maximumtemperatuur is bereikt. Voor water is deze temperatuur bij 1 atmosfeer 100°C. De plaatselijke atmosferische druk is afhankelijk van het weer en de hoogte t.o.v. de zeespiegel. Op [[Mount Everest]], bij een omgevingsluchtdruk van ongeveer 0,31 bar, is het kookpunt van water slechts 71 [[Celsius|°C]]. Daarentegen zal in een [[hogedrukpan]] bij verwarming de temperatuur van de vloeistof toenemen tot het ventiel opengaat bij een ingestelde druk. Deze ligt hoger dan de atmosferische druk. Zodra er stoom uit de snelkookpan verdwijnt, kookt in de pan de vloeistof. Bij een ingestelde druk van 1 of 2 bar overdruk is de kooktemperatuur ongeveer 120 respectievelijk 130 °C.
De vloeistofdamplijn die de [[dampdruk]] uitzet tegen de temperatuur laat zien bij welke druk welke kooktemperatuur hoort. Hieronder is de damplijn voor [[water]] logaritmisch weergegeven:
▲[[Afbeelding:Damplijn Water.jpg|400px|center|Verband tussen druk en temperatuur van kokend water]]
De vloeistofdamplijn loopt van het [[Tripelpunt (natuurkunde)|tripelpunt]] tot het [[Kritisch punt (thermodynamica)|kritisch punt]]. Onder het tripelpunt, wanneer de stof niet onderkoeld is, zal hij vast zijn en sublimeert hij. Boven het kritisch punt bestaat er geen overgang meer tussen vloeistof en gas en bestaat er derhalve geen kookpunt meer. In dat geval zal het toevoeren van energie leiden tot expansie van gas als de druk gelijk wordt gehouden, of tot toename van de druk als het volume gelijk blijft. Voor water ligt het tripelpunt bij 0,01 °C en het kritisch punt bij 373,946 °C.
