Pelagius (monnik): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→‎Hiëronymus: -dode link (naar een woordenboekdefinitie); -typo's; zinsbouw
Label: bewerking met nieuwe wikitekstmodus
k wikilink; refposities
Label: bewerking met nieuwe wikitekstmodus
Regel 1:
[[Bestand:Pelagius.jpg|thumb|right]]
[[Bestand:Nuremberg chronicles f 135r 2.jpg|miniatuur|Pelagius en [[Johannes Chrysostomus]] (ca. 349-407), illustratie uit de ''[[Kroniek van Neurenberg|Nuremberg Kroniek]]'', 135r, 1493]]
'''Pelagius''' ('zeeman' in het Grieks) was waarschijnlijk een Britse monnik die leefde in de vijfde eeuw na Christus. Hij is gestorven na [[418]].<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/449072/Pelagius Encyclopaedia Britannica]</ref>. Sommigen veronderstellen dat hij geleefd heeft van ongeveer [[360]] tot [[435]].<ref>McGrath, The Christian Theology Reader, 3rd Edition</ref><ref>A. Philip Brown II, PhDA Survey of the History of the Interpretation of 1 Corinthians 11:2-16, Aldersgate Forum 2011</ref> veronderstellen dat hij geleefd heeft van ongeveer [[360]] tot [[435]]. Pelagius was gevormd in de cultuur van het [[Keltische christendom]].
 
==Pelagius' leer==
{{Zie hoofdartikel|Pelagianisme}}
Pelagius wordt vooral in verband gebracht met de theologische strijd over kwesties als [[vrije wil]], [[genade (christelijk geloof)|genade]], [[erfzonde]] en [[kinderdoop]]. Pelagius stelde dat de vrije wil van de mens ook na de [[zondeval]] intact was en ontkende de erfzonde. Hij stond hierin lijnrecht tegenover zijn tijdgenoot [[Aurelius Augustinus|Augustinus]]. Ook met kerkvader [[Hiëronymus van Stridon|Hiëronymus]] en [[Orosius|Paulus Orosius]] was hij in conflict.
Regel 24:
 
==na 380==
Pelagius trok rond 380 naar Rome. Pelagius en zijn volgeling [[Caelestius]] vluchtten naar [[Carthago]] toen [[Alarik I]] Rome in 410 brandschatte. In 411 werd bij het 15e Concilie van Carthago het pelagianisme veroordeeld. De Noord-Afrikaanse kerk bleef erbij dat Pelagius zijn inzichten moest herroepen, en kreeg daarbij de steun van paus [[paus Innocentius I|Innocentius I]] die Pelagius, in latere instantie, veroordeelde.<ref>[http://www.osabel.be/NL/biografie_l.php?id=6 De biografie van Augustinus op de site van de Augustijnen in België: zie vooral de linkwoorden in het linker menu ''Plichten als bisschop'' (onderaan: ''Anti-Pelagiaanse Geschriften'') en ''Noord-Afrika'']</ref> bleef erbij dat Pelagius zijn inzichten moest herroepen, en kreeg daarbij de steun van paus [[paus Innocentius I|Innocentius I]] die Pelagius, in latere instantie, veroordeelde. Eerder, op de synode in Jeruzalem in juli 415, in het leven geroepen door [[Johannes II van Jeruzalem|Johannes II]], bisschop van Jeruzalem, een vriend van Pelagius, was Pelagius' leer orthodox verklaard. Augustinus riep opnieuw een synode bijeen, ditmaal in december 415 in [[Lod (Israël)|Diospolis (Lydda)]]. Opnieuw wist Pelagius de verzamelde bisschoppen te overtuigen en werd hij vrijgesproken van ketterij. Toen kwamen er synodes in Afrika, waaronder het [[Concilie van Carthago]] in 418, en het besluit werd met een aanbeveling naar de paus opgestuurd, met de aanbeveling, dat als Pelagius vrijuit zou gaanging de katholieke kerk '"de autoriteit zou verliezen die ze nog pas was begonnen op te bouwen als de enige macht die de mens kon bevrijden van zichzelf'". Toen excommuniceerde paus Innocentius alle pelagianen, maar hij stierf drie maanden later.<ref>Moerland, B., ''Montségur'', pp 124,125</ref> De Britse monnik reageerde door in een boek een verweerschrift/geloofsbelijdenis te schrijven en dat met enkele aanbevelingsbrieven naar Rome te sturen. Inmiddels was Innocentius overleden en diens opvolger [[paus Zosimus]] was dusdanig onder de indruk van het verweer, dat hij Pelagius en zijn medestander Caelestius vrijsprak.
 
==Veroordeling==
Binnen een jaar herriep [[Paus Zosimus|Zosimus]] dat oordeel echter onder druk van met name de Noord-Afrikaanse kerk en de toenmalige keizer [[Flavius Honorius|Honorius]] die in [[Ravenna (stad)|Ravenna]] verbleef - waarmee ook een politieke component van het debat aan het licht komt. Nu argumenten hadden gefaald, wendde Augustinus andere middelen aan: [[lobbyen]] bij de wereldlijke macht. Hij stuurde zijn vriend bisschop Alypius met een delegatie naar Honorius en schonk hem tachtig Numibische paarden. Honorius koos na ongeregeldheden in Rome de kant van Augustinus en zijn aanhangers. Waarschijnlijk had Alypius de pelagianen als aanstichters van een sociale revolutie afgeschilderd. Zo werden in 418 bij het 'decreet van Ravenna tegen de rustverstoorders in de kerk' alle pelagianen uit de kerk gestoten en uit Italië verbannen. Tot driemaal toe zou dat gebeuren. Honorius zette Zosimus onder druk. Hij zou zijn soldaten Rome laten plunderen als hij Pelagius niet veroordeelde. Zosimus ging overstag en liet Pelagius officieel veroordelen. Pelagius' leer werd godslasterlijk verklaard en iedere aanhanger kon worden aangegrepen, aangeklaagd en verbannen. Enige tijd later volgde een decreet met de verbeurdverklaring van de bezittingen van pelagianen, waarbij de aanklager deelde in de opbrengst van de goederen. Na zijn veroordeling en excommunicatie door paus Zosimus, werd Pelagius uit Jeruzalem verbannen. [[Cyrillus van Alexandrië]] stond hem toe dat hij zich in Egypte vestigde. Daarna werd niets meer van Pelagius niets meer vernomen.<ref>Moerland, B., ''Montségur'', pp. 126, 127</ref>
 
Uiteindelijk werd het [[pelagianisme]] op het derde Oecumenische [[Concilie van Efeze (431)|Concilie van Efeze]] (431) als [[ketterij]] veroordeeld - of iets preciezer gezegd: Caelestius en zijn leer werden veroordeeld, maar zonder erop in te gaan en zonder de naam van Pelagius zelf te noemen.
 
==Postume invloed==
De ideeën van Pelagius zijn in de loop van de kerkgeschiedenis steeds weer bovengekomen, vaak als tegenwicht tegen een al te eenzijdige interpretatie van Augustinus' leer van de [[predestinatie]]. Zonder zich expliciet op Pelagius te beroepen, kwamen ook anderen (zoals [[Siger van Brabant]], een tijdgenoot van [[Thomas van Aquino]]) op dergelijke ideeën. Ook het beroemde debat tussen [[Maarten Luther|Luther]] en [[Desiderius Erasmus|Erasmus]] vertoont gelijkenis met de pelagiaanse strijd.
 
==Werken==