COVID-19: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k verbeterde wiki-link |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 34:
}}</ref> De ziekte wordt door de [[Wereldgezondheidsorganisatie|WHO]] verondersteld een [[Zoönose|zoönotische]] oorsprong te hebben, hoewel daar anno 2021 geen consensus over is.<ref>BBC (27 mei 2021), [https://www.bbc.com/news/world-asia-china-57268111 Covid origin: Why the Wuhan lab-leak theory is being taken seriously].</ref>
De belangrijkste [[Symptoom|symptomen]] van COVID-19 zijn [[koorts]], droge [[hoest]], [[vermoeidheid]] en verlies van [[reukzin]].<ref>{{Citeer web|url=https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public|titel=Advice for the public on COVID-19 – World Health Organization|bezochtdatum=2021-11-26|werk=www.who.int|taal=en}}</ref> Daarnaast komen ook zere keel, [[hoofdpijn]], [[Benauwdheid|kortademigheid]], [[diarree]], rode en/of
Een deel van de besmette personen heeft milde of helemaal geen symptomen. Met name bij personen met een verminderde [[afweer]], zoals ouderen en chronisch zieken, kan de ziekte uitlopen op een ernstige [[longontsteking]] met soms dodelijke afloop. Ook andere organen zoals het hart- en vaatstelsel en de nieren kunnen schade oplopen.
Regel 56:
== Besmetting ==
=== Besmettingswijze ===
Tussen mensen vindt [[ziekte-overdracht]] plaats via druppelinfectie en [[aerosol]]en vanuit de luchtwegen. Vermoedelijk in mindere mate via besmette oppervlakken. Infecties ontstaan vooral in de nabijheid van een virusdrager en in gesloten, slecht geventileerde ruimtes waar zich ook virusdragers ophouden of kort geleden ophielden. Bij [[hoest]]en, [[niezen]], spreken met luide stem en zingen worden veel virusdeeltjes uitgestoten.<ref>[https://www.rivm.nl/sites/default/files/2020-07/Beantwoording%20vragen%20met%20betrekking%20tot%20ventilatie%20op%20verzoek%20van%20het%20ministerie%20van%20VWS__DEF.pdf Beantwoording vragen met betrekking tot ventilatie op verzoek van het ministerie van VWS]</ref><ref>[https://academic.oup.com/cid/advance-article/doi/10.1093/cid/ciaa1118/5891227 Airborne Transmission of COVID-19]</ref> Tijdens medische behandelingen, zoals [[Intubatie|intuberen]], kunnen eveneens besmettelijke aerosolen ontstaan.<ref>[https://www.scientias.nl/het-coronavirus-blijft-tot-zeker-drie-dagen-besmettelijk-op-plastic-oppervlakken/ Het coronavirus kan op plastic oppervlakken] enkele dagen besmettelijk blijven</ref><ref name="lci">[https://lci.rivm.nl/richtlijnen/covid-19 Rivm: richtlijn COVID-19]</ref>
Het virus vermenigvuldigt zowel diep in de longen als in de bovenste luchtwegen. Dat laatste zou mede verklaren waarom patiënten met milde symptomen al besmettelijk kunnen zijn.<ref>{{de}}
[https://www.derstandard.at/story/2000114812219/coronavirus-aehnlich-ansteckend-wie-influenza Der Standard: Coronavirus ähnlich ansteckend wie Influenza]</ref>
In de neus dringt het virus in [[epitheelcel]]len in via bepaalde (ACE) [[Receptor (biochemie)|receptoren]].
Afhankelijk van de hoeveelheid virus waaraan men is blootgesteld, ontstaan symptomen sneller.<ref>[https://www.thelancet.com/journals/laninf/article/PIIS1473-3099(20)30985-3/fulltext#seccestitle10 Transmission of COVID-19 in 282 clusters in Catalonia, Spain: a cohort study]</ref>
Regel 71:
====Virusvarianten====
De virusvarianten die in de loop van 2020 en 2021 ontstonden, onderscheidden zich vooral door hun hogere besmettelijkheid maar
=== Kinderen ===
Regel 125:
=== Ziekteverloop na vaccinatie ===
Het ziekteverloop na vaccinatie toont verschillen met wie niet gevaccineerd is.<ref>{{Citeer web|url=https://doi.org/10.1016/S1473-3099(21)00460-6|titel=Risk factors and disease profile of post-vaccination SARS-CoV-2 infection in UK users of the COVID Symptom Study app: a prospective, community-based, nested, case-control study|bezochtdatum=6 september 2021|auteur=Michela Antonelli, PhD|achternaam=Antonelli|voornaam=Michela|datum=1 september 2021|uitgever=The Lancet Infectious Diseases|taal=en}}</ref> Er is volgens Brits onderzoek 31% minder kans om acute covidsymptomen te ontwikkelen, 47% minder kans op ''long'' covid en 73% minder kans op ziekenhuisopname. De vaakst geregistreerde symptomen bij doorbraakinfecties zijn verlies van smaak, hoesten, koorts, hoofdpijn en vermoeidheid - maar
== Infectie op celniveau ==
Regel 190:
Voor genezende en/of ondersteunende behandelingen en voor symptoombestrijding is ontwikkeling van medische kennis nodig gebaseerd op klinische ervaring, vastgelegde [[casuïstiek]] en wetenschappelijk onderzoek.
Om hindernissen bij het onderzoek naar de ziekte door [[Octrooi|patenten]] en dergelijke uit de weg te ruimen, sloten verschillende organisaties in het voorjaar van 2020 een [[Open COVID Pledge]]: een tijdelijke overeenkomst om het gebruik van relevante patenten en [[Intellectuele eigendom|intellectueel eigendom]] zonder financiële en bureaucratische verplichtingen toe te staan.<ref>https://creativecommons.org/2020/04/07/open-covid-pledge-removing-obstacles-to-sharing-ip-in-the-fight-against-covid-19/</ref> Organisaties zoals [[Creative Commons]] pleitten al langer voor een vrijere toegang tot wetenschappelijk onderzoek en hielpen bij het opstellen van de Open COVID Pledge. Verschillende uitgevers van hoog aangeschreven wetenschappelijke tijdschriften gaven vrije toegang tot de betreffende publicaties.
=== Nederlands voorlopig advies ===
Op 3 maart 2020 kwam het RIVM met een voorlopig advies voor behandelaars.
| |||