Hoorn (anatomie): verschil tussen versies

[[Bestand:Erkencho_del_norte.jpg|thumb|left|Hoornpijp|[[Hornpipe_Hornpipe (instrument)|Hoornpijp]] uit Noordwest Argentinië]]

Het hoornweefsel bestaat hoofdzakelijk uit het taaie, onoplosbare [[Proteïne|eiwit]] [[keratine]], wat ook in de buitenste cellaag van de huid ([[epidermis]]) wordt teruggevonden. Keratine wordt niet alleen aangetroffen aan de buitenkant van hoorns maar ook in [[hoef (dier)|hoeven]], [[snavel]]s, vinger- en teen[[nagel (hoornachtige beschermlaag)|nagels]]. Tussen het bot (hoornpit) en de keratinelaag bevindt zich een dunne laag van bloedvaten en slijmhuid. Het afzagen van de hoorn kan dan ook tot een behoorlijk bloedbad leiden.

Het botgedeelte van de hoorn, ook wel de hoornpit genoemd, bestaat uit een luchtig, bros botweefsel vol met kamers (sinuses). Deze kamers lopen door tot in het slijmweefsel van de neusholte. Bovenop het schedeldak dat de hersenen omsluit is tweede laag luchtig botweefsel gevormd dat de hersenen omsluit en afsluit met een harde botlaag omkleed met de huid. Door al die neusholtes beginnend in de hoorn, wordt ook wel gezegd dat de ''koe kan ruiken tot in de kern van haar hoorns''.<ref name=mandh>{{Citeer web|url=https://www.milkandhealth.com/2019/01/29/koe-hoorn-en-stofwisseling/|titel=Koe, hoorn en stofwisseling|bezochtdatum=2021-10-29|datum=2019-01-29|uitgever=Milk & health}}</ref><ref>{{Citeer web|url=https://edepot.wur.nl/142065|titel=Een koe kan ruiken tot in haar hoorns|bezochtdatum=2021-10-29|achternaam=Steenbruggen|voornaam=Annelijn|datum=2010|uitgever=DEMETER}}</ref>

Een fijn netwerk van bloedvaatjes zorgt ervoor dat de bloeddoorstroming van de hoorn gereguleerd wordt. Als deze open worden gezet kan de hoorn veel warmte uitstralen. Dit is een [[Convectie|convectieprocesconvectie]]proces waarbij wel warmte wordt afgegeven maar geen water en lichaamsvocht verloren gaat. Dit is met name van belang voor de tropische hoorndragende dieren, antilopen, maar ook de gedomesticeerde Afrikaanse runderen. Runderen met de grootste hoorns zijn de [[Watusirund]]eren. Zij hebben enorme, dunwandige opgaande hoorns waar de wind vrij spel heeft rondom de hoorns. Het warme lichaamsbloed stroomt omhoog en door de dunne wand van de hoorns koelen de runderen af onder de tropenzon. Uitstraling zonder vochtverlies.<ref name="mandh" /> In noordelijke koudere regionen kunnen gehoornde dieren een groot deel van hun warmteproductie kwijt raken via hun hoorns. Minder bloeddoorstroming leidt tot minder warmteverlies, wanneer een dier dit niet goed kan reguleren, dan krijgt het bevriezingsverschijnselen en weefsel dat afsterft. Het verschil in melksamenstelling van hoorndragende en onthoornde koeien die bij ca. 0-5 &nbsp;°C buitentemperatuur staan, duidt erop, dat het dier een fysiologische concurrentie heeft tussen de melkproductie en zich warm houden.<ref name="mandh" />

De hoorn heeft uiteenlopende [[connotatie]]s. De hoorn van de [[satan|duivel]] en daarvan afgeleid die van de bedrogen [[echtgenoot]] die 'met hoorntjes loopt' zijn vooral lelijk of lachwekkend, al zit er ook een element van gevaar in. De gedachte aan gevaar is iets wat bijna alle hoorns oproepen en veel hoorns dienen ook daadwerkelijk als wapens. Dit roept ontzag en daarmee bewondering op, en gedachten aan gezondheid, macht en viriliteit. Om die redenen werden [[eenhoorn (fabeldier)|eenhoorn]], neushoorn, narwal en hertachtigen bejaagd en doen verzinsels de ronde over de geneeskrachtige werking van hun hoorns.