[[Bestand:Gipskarton stapel.jpg|miniatuur|Gipsplaten klaar voor verwerking]]
'''Gipsplaat''' is een veelgebruikt [[materiaal]] bij de afwerking van gebouwen. Platen op basis van [[gips]] worden in twee hoofdvormen geproduceerd: gipskartonplaten en gipsvezelplaten
''Gipskartonplaten'' bestaan uit een kern van gips die aan beide zijden is voorzien van karton. De hechting ontstaat tijdens de uitharding van het gips. Het karton brengt stabiliteit aan de plaat en zorgt ervoor dat [[trekkracht]]en kunnen worden opgevangen. Gipskartonplaten hebben als groot voordeel dat ze gemakkelijk te verwerken zijn. Een nadeel is dat ze een sterk zuigende werking hebben, hetgeen zich uit in vochtgevoeligheid en een hoog verbruik van verf bij de afwerking. Om dit nadeel op te heffen of andere specifieke eigenschappen mee te geven aan de gipskartonplaten worden wel hulpstoffen toegevoegd aan het gips. Zo kan [[wasemulsie]] of [[siliconenolie]] de vochtopname vertragen, zorgen [[glasvezel]]s voor een hogere brandwerendheid of sterkte en [[houtvezel]]s voor een hoge oppervlaktehardheid.
''Gipsvezelplaten'' worden onder hoge druk geperst uit een mengsel van gips en [[papier]]vezels. Het grote voordeel van gipsvezelplaten is een hardere oppervlakte dan gipskartonplaten. Hierdoor zijn deze platen stootvaster. Deze hardheid is ook direct een groot nadeel, omdat de plaat lastig te bewerken is tijdens de montage. Een ander nadeel is, net als bij gipskartonplaten, de vochtgevoeligheid.
Gipsplaten hebben goede [[Brandwerendheid|brandwerende eigenschappen]]. Ze bevatten namelijk chemisch gebonden [[kristalwater]] dat bij verhitting verdampt. Zolang deze verdamping plaatsvindt, wordt er energie aan het vuur onttrokken, waardoor de temperatuur van de plaat constant blijft en de constructie in stand blijft.
Gipsplaten zijn ook geschikt voor het maken van [[Geluidsisolatie|geluidsisolerende]] constructies. Dit komt door het buigslappe karakter van het materiaal en de opbouw uit verschillende lagen in een constructie.
Gipsplaten worden veel gebruikt in lichte scheidingswanden met een basis van metaalprofielen (de zogenaamde [[Metalstudwand|''metal-stud'']]- of 'systeem'wanden), in [[staalframebouw]] en bij het maken van [[plafond (bouw)|plafonds]].
