Tachtigjarige Oorlog: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k →‎Oplopende spanningen: wikilink hersteld
Regel 45:
In het zuiden begon vervolgens de populariteit van een nieuwe protestantse stroming die was overgewaaid uit [[koninkrijk Frankrijk|Frankrijk]], het [[calvinisme]], toe te nemen. De repressie richtte zich nu te op deze stroming, die vooral opdoken van 1540 rond [[Doornik]], Valencijn en [[Bergen (België)|Bergen]], later volgde Gent, Brugge en Antwerpen.<ref name="Wikipedia Calvin">{{Bronvermelding anderstalige Wikipedia |taal=de|titel=Johannes Calvin|datum=20210620}}</ref> Vanaf 1540 weken de prostestanten ook uit naar Duitsland om te ontkomen aan geloofsvervolging. De overheid in de Nederlanden vaardigde daarop steeds strengere edicten uit en in [[1546]] werd de [[inquisitie]] uitgebreid en gereorganiseerd. Veel genootschappen van wederdopers werden hiermee uitgeschakeld. <ref name="Wikipedia Migratiestroom">{{Bronvermelding anderstalige Wikipedia|taal=nl|titel=Migratiestroom in de Nederlanden|datum=20210619}}</ref> In 1550 kondigde Karel V het [[Bloedplakkaat]] af tegen de [[ketter]]s.
 
De harde aanpak van protestanten, de toenemende centralisatie, bureaucratisering, economische achteruitgang onder delen van de bevolking en de Spaanse [[staatsbankoetbankroet|staatsbankroet]]verklaring van 1557 zorgden voor toenemende onvrede in de Zeventien Provinciën. Door de economische malaise in de tweede helft van de zestiende eeuw en de afkeer tegen het katholicisme zorgde voor groei van het calvinisme. Filips II reageerde er op door het nog harder laten aanpakken van deze 'ketters'.
 
Na het sluiten van de [[vrede van Cateau-Cambrésis]] tussen [[koninkrijk Frankrijk]] en Spanje, keerde Filips in augustus 1559 voorgoed terug naar Spanje en benoemde zijn halfzus [[Margaretha van Parma]] tot [[landvoogd]]es van de Nederlanden. De landvoogdes liet zich adviseren door een paar vertrouwelingen, waaronder kardinaal [[Antoine Perrenot de Granvelle|Granvelle]]. De normaal zo invloedrijke hoge edelen uit de [[Raad van State (historisch)|Raad van State]], zoals [[Willem van Oranje|Oranje]] en [[Lamoraal van Egmont|Egmont]], zagen hun macht ingeperkt worden. Zij waren ontevreden over het gevoerde beleid omdat die veel onrust veroorzaakte in de gewesten. Granvelle werd verantwoordelijk gehouden voor dit beleid en in 1561 [[Liga tegen Granvelle|verenigden de hoge edelen zich]] om de kardinaal weg te krijgen – wat in 1564 ook lukte. Nu zij de invloed weer terug dachten te hebben, wilden zij zich inzetten voor een ander beleid. Egmont vertrok naar Spanje om de wensen mondeling toe te lichten, maar Filips wilde niet van de genomen besluiten afwijken.