Virus (biologie): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Regel 15:
[[Bestand:Martinus_Willem_Beijerinck_in_his_laboratory.jpg|miniatuur|upright=0.85|[[Martinus Willem Beijerinck]] in zijn laboratorium in 1921]]
 
De beginselen van de virologie gaan terug tot de late 19<sup>e</sup> eeuw. In 1883 ontdekte [[Adolf Mayer]], een Duits landbouwkundige, dat hij de ziekte van zijn tabaksplanten kon overdragen door het sap van zieke bladeren op gezonde planten te wrijven.<ref>{{Citeer journal|auteur= Vlak J.|jaar=2007 |titel= Adolf Mayer (1843-1942) en zijn betekenis voor de Virologie als wetenschap|journal=Gewasbescherming |volume=38 |issue= 3|pages=81-85 |taal=nl}} [https://library.wur.nl/WebQuery/wurpubs/362613 Vrije toegang tot artikel].</ref> Hij slaagde er niet in de besmettelijke ziekteverwekker te vinden, en suggereerde dat de ziekte veroorzaakt werd door zeer kleine bacteriën die onzichtbaar waren onder de [[microscoop]].<ref name="Campbell609" /> Deze hypothese werd een decennium later getest door [[Dmitri Ivanovski]], een Russische bioloog die het sap van geïnfecteerde tabaksplanten door een speciaal [[Chamberland-filter|filter]] liet gaan dat ontworpen was om bacteriën tegen te houden. Ook na filtratie was het sap nog steeds besmettelijk voor de tabaksplanten.<ref name="Oldstone">{{Citeer journal|auteur=Oldstone M. |jaar=2014 |titel= History of virology|journal=Encyclopedia of Microbiology|pages=608-612|taal=en|pmc=7150144}}</ref>
 
In 1898 herhaalde de Nederlandse microbioloog [[Martinus Willem Beijerinck|Martinus Beijerinck]] de experimenten en kwam tot de veronderstelling dat er in het [[filtraat]] een nieuw soort [[pathogeen]] zou moeten zitten. Hij constateerde dat de pathogeen zich enkel kon vermenigvuldigen in levende [[cel (biologie)|cellen]]. In latere experimenten liet Beijerinck zien dat de veroorzaker van de tabaksplantziekte niet gekweekt kon worden op een voedingsbodem. Hij veronderstelde dat het ging om een replicerend deeltje dat veel kleiner en eenvoudiger is dan een bacterie, en introduceerde hierbij de term ''virus''. Beijerinck wordt beschouwd als een van de belangrijkste grondleggers van de virologie.<ref name="Campbell609">{{en}}{{sc|Campbell}} ''et al'', p. 609.</ref><ref>{{Citeer journal|auteur=Bos, L |jaar= 2000|titel=100 years of virology: from vitalism via molecular biology to genetic engineering |journal=Trends in Microbiology |volume=8 |issue=2 |pages=82-87|doi= S0966-842X(99)01678-9|taal=en}}</ref>
 
De vermoedens van Beijerinck werden bevestigd in 1935 toen de Amerikaan [[Wendell Meredith Stanley|Wendell Stanley]] het besmettelijke deeltje, dat tegenwoordig bekend is als het [[tabaksmozaïekvirus]], [[Röntgenkristallografie| kristalliseerde]] en de eigenschappen ervan verder beschreef. Niet lang daarna werd de [[elektronenmicroscopie|elektronenmicroscoop]] uitgevonden en konden virussen voor het eerst zichtbaar gemaakt worden.<ref name="Oldstone" /> Duidelijk werd dat virussen omgeven zijn door een manteltje van eiwitten en net als planten en dieren een [[nucleïnezuur]] hebben waarin genetische informatie vastligt.<ref>{{citeer journal |auteur=Stanley WM, Lauffer MA | year = 1939 | title = Disintegration of tobacco mosaic virus in urea solutions | journal = Science | volume = 89 | issue = 2311| pages = 345–347 | pmid = 17788438 | doi=10.1126/science.89.2311.345|taal=en}}</ref>