Dendrocnide moroides: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Overhaul met het Engelse artikel als bron. Bronnenstel gaat ook nog overgezet (moeten) worden. https://en.wikipedia.org/wiki/Dendrocnide_moroides |
k Correctie taalvaut |
||
Regel 30:
De sappige, felroze tot paarse moerbeivormige [[Dehiscentie (plantkunde)|vruchten]] zijn ongeveer 2 millimeter lang en 1,5 millimeter breed. Ze worden omsloten door het [[bloembekleedsel]]. Ook de vruchten zijn bekleed met brandharen.
[[File:AULakeEuchamDendrocnide moroides.jpg|thumb|upright|''Vruchten van D. moroides''
==Giftigheid==
[[Bestand:Moroidin.jpg|frame|links|
Aanraking van alle delen van de plant kan de holle naalden, die van harde [[Siliciumdioxide|silicapunten]] voorzien zijn, doen afbreken, waarna ze de huid binnendringen en een toxine genaamd [[moroïdine]] vrijgeven. Dit veroorzaakt een over de loop van de eerste 30 minuten toenemende, hevige brandende en/of stekende pijn, en lokale [[Erytheem|roodheid]] en [[Oedeem|zwelling]]. De duur van de pijnklachten kan variëren van enkele uren tot 1 à 2 dagen; als er naalden achtergebleven zijn in de huid kan de pijn, hoewel in mindere mate, zelfs vele maanden later bij aanraking (of bij koud douchen, of soms zelfs bij temperatuursverandering in de omgeving) terugkeren.
Regel 40:
Een niet-medicamenteuze manier om de pijn te beperken is om de haartjes eruit te trekken zonder ze kapot te maken, bijvoorbeeld met een ontharingsstrip of plakband. Een aantal inheemse buideldier-, vogel-, en insectensoorten zijn ongevoelig voor het gif en eten de bladeren (incluis brandharen).
Moroïdine, moleculair-structureel gesproken een [[gebrugde verbinding|bicyclisch]] [[peptide|octapeptide]] met een zeldzame koolstof-stikstofbrug tussen tryptofaan en histidine (zie ook figuur 1), werd voor het eerst geïsoleerd uit de bladeren en stengels van ''Dendrocnide moroides.'' Vervolgens kon worden aangetoond dat het deze verbinding is die verantwoordelijk is voor de (aanhoudende) pijnklachten na blootstelling aan de brandharen. Moroïdine is chemisch stabiel, zodat zelfs gedroogde bladeren van bijna honderd jaar oud nog steeds steken en pijn kunnen veroorzaken.
Er zijn anecdotes, hoewel niet [[Peerreview|peer-review]]<nowiki/>ed, van paarden die zichzelf, na in aanraking gekomen te zijn met de gympie-gympie, waanzinnig geworden van de pijn, in een ravijn zouden hebben gestort.
{{Clearboth}}
| |||