Rebus sic stantibus: verschil tussen versies

Het was de canonist [[Gratianus]] die [[Augustinus van Hippo|Augustinus]] citeerde dat men kon afwijken van overeenkomsten bij veranderde omstandigheden. [[Bartolus]] haalde dit van de canonisten binnen in het [[ius commune]]. De Spaanse iusnaturalisten vestigden dit principe in Zuid-Amerika. [[Grotius]] boorde dit de grond in, behalve voor het volkerenrecht.<ref>L. Waelkens, Civium causa, Leuven, 2003, Acco</ref> Het klassieke Romeinse recht heeft aan de problematiek van de onvoorziene omstandigheden hoegenaamd geen aandacht besteed. De redenering van de Kanonisten en moraaltheologen kan als volgt worden weergegeven. Mensen vormen hun wil onder invloed van de omstandigheden waarin zij zich bevinden. Wanneer die omstandigheden zich wijzigen, verliest een eerder wilsbesluit derhalve haar gelding. Op grond hiervan moet worden aangenomen dat iedere overeenkomstovereenkokmst wordtwort gesloten onder de stilzwijgende voorwaarde dat de omstandigheden niet veranderen: de '''clausula rebus sic stantibus''' is dus het '''stilzwijgend vervalbeding''', waarin de contractspartij wordt beschermd, die ten gevolge van na het sluiten van de overeenkomst opgetreden omstandigheden benadeeld dreigde te worden. In haar zuivere vorm heeft de clausulaleer in het privaatrecht nimmer algemene ingang gevonden, omdat onverkorte toepassing ervan de verbindende kracht van de overeenkomst op losse schroeven zou zetten. Een ontwrichting van het economisch leven zou het gevolg zijn. Het beginsel is in aangepaste vorm gecodificeerd in artikel 6:258 BW.