Versie van 15 jan 2021 21:34 bewerken Moiikke (overleg \| bijdragen) uitgebreid bevestigde gebruikers 32.772 bewerkingen k →‎Collecties ← Oudere bewerking		Versie van 12 mrt 2021 21:34 bewerken ongedaan maken Stephanvc (overleg \| bijdragen) uitgebreid bevestigde gebruikers 7.507 bewerkingen kGeen bewerkingssamenvatting Label: Visuele tekstverwerker Nieuwere bewerking →
Regel 7: [[Bestand:Delftware in het Provinciehuis Haarlem.jpg\|210px\|thumb\|Kat op tegels in het Provinciehuis te Haarlem]] '''Delfts blauw''' is een type [[Faience (aardewerk)\|faience]] ([[aardewerk]]) met blauwe decoratie, dat traditioneel in [[Delft]] wordt vervaardigd. Het ontstond aan het einde van de [[16e eeuw]] als goedkoop alternatief voor het ~~blauw-witte~~blauwwitte [[Porselein#Chinees porselein\|Chinese porselein]]. Het Delfts blauw werd in korte tijd zeer populair en beleefde een bloeiperiode in de periode 1650-1750, toen er in Delft een honderdtal aardewerkfabrieken actief waren. De industrie werd omstreeks 1800 weggevaagd door goedkoper aardewerk uit met name [[Engeland]] ([[Staffordshire]]). Tegenwoordig is er nog maar één fabriek in Delft die ‘echt’ Delfts blauw produceert. Andere soorten Delfts aardewerk zijn het meerkleurige [[Boerendelfts]] en het [[Delfts wit]]. ==Ontstaan== In de 16e eeuw introduceren Vlaamse pottenbakkers het tinglazuur in de noordelijke Nederlanden, ter vervanging van het aloude loodglazuur. Dit tinglazuur aardewerk ontstond in Italië in de 15e eeuw en is beter bekend als [[majolica]]. De eerste Delftse producten in tinglazuur worden dan ook met bonita in die term aangeduid. Aan het einde van de 16e eeuw introduceren eerst de Portugezen en later de Nederlanders zelf Chinees [[porselein]], met zijn kenmerkende blauwe beschildering, in Nederland. Dit geïmporteerde porselein was fijn en sierlijk en was onmiddellijk zeer gewild. Alleen de zeer rijken konden het zich echter permitteren. De Delftse majolicabakkers, die nog geen echt porselein konden maken, maakten wel imitatie-porselein. Dit was rood aardewerk bedekt met een wit dekkend oppervlak, waarin men gekleurde decoraties aanbracht. Door toevoeging van [[Mergel (sedimentologie)\|mergel]] konden de majolicabakkers hun product verbeteren, het aardewerk werd dunner en werd [[Faience (aardewerk)\|faience]] genoemd. In het begin brachten de Delftse bakkers vooral oosterse decoraties aan op de Delftse faience. Later werden de afbeeldingen echter Nederlands van aard. Met Delfts blauw wordt dus eigenlijk Delftse faience bedoeld. Het had zo'n succes dat er rond 1700 alleen al in Delft 33 bakkerijen waren. Deze bakkerijen worden ook wel aangeduid met het woord [[plateel]], een middeleeuws woord voor ''platte schotel''. De bakkerijen maakten echter niet alleen mooie pronkstukken, maar ook veel eenvoudige gebruiksartikelen. Elke bakkerij had zijn eigen, door het stadsbestuur van Delft vastgelegde, merkteken. Met Delfts blauw wordt dus eigenlijk Delftse faience bedoeld. Het had zo'n succes dat er rond 1700 alleen al in Delft 33 bakkerijen waren. Deze bakkerijen worden ook wel aangeduid met het woord [[plateel]], een middeleeuws woord voor ''platte schotel''. ~~De bakkerijen maakten echter niet alleen mooie pronkstukken, maar ook veel eenvoudige gebruiksartikelen. Elke bakkerij had zijn eigen, door het stadsbestuur van Delft vastgelegde, merkteken.~~ [[Bestand:Vase in Imari style.jpg\|thumb\|200px\|Geribde vaas (ca. 1700-1720), uit ''De Griekse A'', een beroemde manufactuur. Dit Delfts doré is een imitatie van Japans (export of Imari) porselein. Museum [[Geelvinck-Hinlopen Huis]]]] [[Bestand:Delftblauwmerk.JPG\|thumb\|200px\|border\|''Merkteken van De Porceleyne Fles, vervaardigingsjaar 1959'']]

Delfts blauw: verschil tussen versies