Organisme: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Kleinigheden
→‎Opbouw: kleinigheden
Regel 35:
Organismen kunnen worden ingedeeld in [[eencellige]]n en [[Meercellig organisme|meercelligen]] naargelang van het aantal cellen waaruit een individu is opgebouwd. In meercellige organismen hangen de cellen van elkaar af en bestaat er een taakverdeling tussen de delen van het lichaam.<ref name="arpaci"/>
 
Cellen bezitten ook verschillende graden van complexiteit. De oudste levensvormen op aarde zijn [[prokaryoten]], eencellige wezens waarvan de cellen niet over een duidelijk afgescheiden [[celkern]] met een [[kernmembraan]] beschikken. ZeDe eerste prokaryoten ontstonden ten minste 3,5 miljard jaar geleden. Ze bestaan nog steeds in grote aantallen en diversiteit, maar ze zijn beperkt zowel qua afmetingen als qua fysiologische complexiteit van de stofwisseling. De meesten meten tussen 1 en 10 [[Micrometer (eenheid)|μm]] doorsnede, maar de kleinsten zijn de [[mycoplasma]]s met diameters tussen 0,1 en 1 μm.<ref name="arpaci"/>
 
[[Eukaryoten|Eukaryotische]] cellen ontstonden ongeveer 1,5 miljard jaar geleden. Alle bekende meercellige organismen (dus ook planten en dieren) zijn eukaryoten, maar er bestaan ook veel eencellige eukaryoten. De cellen zijn tussen 10 en 100 μm groot, dus 10 keer de afmetingen van prokaryoten. Eukariotische cellen hebben afzonderlijke [[organel]]len met elk hun eigen functie, waaronder een celkern die het meeste [[Desoxyribonucleïnezuur|DNA]] bevat en [[Ribonucleïnezuur|RNA]] aanmaakt.<ref name="arpaci"/>
 
In meercellige organismen kunnen cellen zich specialiseren door [[celdifferentiatie]]. Een geheel van cellen van hetzelfde type heet [[Weefsel (biologie)|weefsel]]. Een [[orgaan]] is een functioneel geheel van weefsels met een of meer specifieke functie ten behoeve van het organisme. Organen kunnen dan nog worden gegroepeerd in [[Orgaansysteem|orgaansystemen]] (stelsels) met een complexere functionaliteit. Een voorbeeld van een dergelijke organisatieketen wordt gevormd door de menselijke levercellen in het leversinusoïdeweefsel, dat deel uitmaakt van de [[lever]], een orgaan in het [[Spijsverteringsstelsel (mens)|spijsverteringsstelsel]].<ref name="mckee">''Biochemistry: An Introduction,'' hoofdstuk 1 in {{Aut|McKee, Trudy}} en {{Aut|McKee, James R.}}, "Biochemistry: The Molecular Basis of Life," 7de uitgave, Oxford University Press 2019.</ref>