Socialistische Alternatieve Politiek: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
{{zie artikel|Voor het voormalige Offensief, zie [[Socialistisch Alternatief]].}}
{{Zijbalk communisme}}
'''Socialistische Alternatieve Politiek (SAP)''' is een [[trotskisme|trotskistische]] Nederlandse politieke organisatie (tot 2004 Socialistiese Arbeiderspartij geheten). De SAP is aangesloten bij het United Secretariat of the Fourth International (USFI), een overkoepelende internationale trotskistische beweging. De SAP is niet vertegenwoordigd in de [[Tweede Kamer der Staten-Generaal|Tweede Kamer]] of andere vertegenwoordigende organen, maar is wel actief als buitenparlementaire actiebeweging. De jongerenorganisatie heet Rebel (1980-2000) en het tijdschrift [[Grenzeloos (tijdschrift)|Grenzeloos]] (sinds 2013 enkel als website).
 
==Geschiedenis==
 
== Geschiedenis ==
=== Voorgeschiedenis ===
De voorgeschiedenis van de SAP gaat terug tot de jaren dertig van de twintigste eeuw, toen de trotskistische [[Vierde Internationale]] ook in Nederland een eigen sectie kreeg. In 1945 werd deze politieke partij van de Nederlandse trotskisten gedoopt als de [[Revolutionair Communistische Partij (Nederland)|Revolutionair Communistische Partij]], maar werd in 1952 opgeheven in verband met een tactische koerswijziging van de leiding van de Vierde Internationale. Volgens de nieuwe strategie, die bekend kwam te staan als 'intredepolitiek', dienden trotskisten zich voortaan wereldwijd aan te sluiten bij socialistische en communistische 'massapartijen', met de bedoeling die gaandeweg in trotskistische richting te sturen.
 
=== Entrisme ===
In dat kader traden de Nederlandse trotskisten aanvankelijk toe tot de [[Partij van de Arbeid (Nederland)|Partij van de Arbeid]], waar ze een linkse pressiegroep oprichtten, het Sociaal-Democratisch Centrum (SDC). In 1959 verklaarde het partijcongres van de PvdA het lidmaatschap van dit SDC onverenigbaar met dat van de PvdA, waarop de organisatie zichzelf ophief in 1960. De [[Trotskisme|trotskisten]] deden vervolgens verschillende pogingen om bij onder andere de [[Socialistische Werkers Partij]], de [[Arbeiders Jeugd Centrale]] en uiteindelijk bij de [[Pacifistisch Socialistische Partij|Pacifistische Socialistische Partij]] (PSP) voet aan de grond te krijgen. In de zomer van 1970 werd binnen de [[Pacifistisch Socialistische Partij|PSP]] de actiegroep [[Proletaries Links]] (PL) actief, die de bedoeling had de PSP om te vormen tot een revolutionaire arbeiderspartij op trotskistische leest.
 
=== Zelfstandige partij ===
Toen Proletaries Links in oktober 1971 een nederlaag leed op het PSP-congres in [[Groningen (stad)|Groningen]] en de leidinggevenden van PL-leiding werdwerden geroyeerd als lid,. Toen ging de actiegroep op eigen benen verder en ontstond, voor het eerst sinds de opheffing van de [[Revolutionair Communistische Partij (Nederland)|Revolutionair Communistische Partij]] in 1952, weer een trotskistische politieke partij. In juni 1973 werd de naam van de organisatie veranderd in ''Kommunistenbond-Proletaries Links'' en in 1974 opnieuw herdoopt totot ''t Internationale Kommunistenbond'' (IKB). In 1978 kwam er met ''Klassenstrijd'' een tweewekelijkse publicatie voor het grote publiek, aangevuld met het ledenblad ''Intern Bulletin''. In 1983 werd de naam van de IKB gewijzigd in ''Socialistiese Arbeiderspartij'' (SAP).
 
Toen in 1989 de [[Communistische Partij van Nederland]] (CPN), de [[Pacifistisch Socialistische Partij]] (PSP) en de [[Politieke Partij Radikalen]] (PPR) onderhandelingen voerden over de vorming van [[GroenLinks]] wilde de PSP graag ook de SAP er bij betrekken, "maar CPN en PPR wilden er beide niets van weten". Het idee van de PSP om dan een van haar eigen plaatsen op de kandidatenlijst voor de Tweede Kamerverkiezingen aan een SAP-afgevaardigde toe te kennen werd door de SAP afgewezen.<ref>Lucardie, A., van Schuur, W., & Voerman, G. (1999), "Verloren illusie, geslaagde fusie? GroenLinks in historisch en politicologisch perspectief", Politiek Bestuurlijke Studiën (Vol. 22), Leiden: DSWO Press, p.91.</ref>
 
Na de vorming van [[GroenLinks]] en de doorbraak van de [[Socialistische Partij (Nederland)|SP]] leidde binnen de SAP tot een koerswijziging. In 1992 werd ''Klassenstrijd'', het tijdschrift dat aanvankelijk tweewekelijks verscheen, herdoopt tot [[Grenzeloos (tijdschrift)|Grenzeloos]] dat zesmaal per jaar verscheen. Daarnaast werd in plaats van onafhankelijke deelname aan verkiezingen ingezet op samenwerking met andere partijen, zoals via [[Amsterdam Anders/De Groenen]]. Tenslotte werd de 'Proletarische Oriëntatie', de verplichting van kaderleden om werkzaam te zijn in de industrie, losgelaten.
 
Sinds de tweede helft van de jaren negentig zijn veel SAP-leden actief binnen de [[Socialistische Partij (Nederland)|SP]], net als de leden van de eveneens trotskistische organisaties [[Socialistisch Alternatief]] en de [[Internationale Socialisten]]. Zo stond de toenmalige hoofdredacteur van Grenzeloos [[Paul Mepschen]] op de SP-lijst in [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]] bij de [[Nederlandse gemeenteraadsverkiezingen 2006|gemeenteraadsverkiezingen van 2006]]. Tijdens die verkiezingen werd SAP-bestuurslid Leo de Kleijn gekozen in de Rotterdamse raad.
 
Rond [[2000]] besloten een aantal leden over te stappen naar de [[Internationale Socialisten]] (IS). Zij konden zich niet vinden in de hervormingen binnen de SAP. In 2002 werd overwogen binnen de SAP om te fuseren met de IS, maar na maanden van discussie haalde dit voorstel geen meerderheid op het partijcongres. Dit leidde tot een splitsing in de partij, waarbij een groot aantal leden de partij verlieten en lid werden van de IS, SP of GroenLinks. Van 80 leden daalde het ledenaantal naar ongeveer 40. Besloten werd om het 'partij-project' te beëindigen en door te gaan als progressief netwerk. In 2004 werd dan ook de partij herdoopt tot ''Socialistische Alternatieve Politiek'', waarbij de afkorting SAP behouden bleef.
 
== Verkiezingsresultaten ==
Regel 61 ⟶ 60:
 
== Bekende (oud-)leden ==
* [[Ewout Irrgang]], kandidaat-kamerlid voor SAP-Rebel in [[Tweede Kamerverkiezingen 1994|1994]], lid van de Tweede Kamer namens de [[Socialistische Partij (Nederland)|SP]] (2005-2012) en huidig lid van de [[Algemene Rekenkamer]].
* [[Leon Verdonschot]], lid van Rebel.<ref>{{Citeer boek|titel='Een banier waar geen smet op rust' : de geschiedenis van het trotskisme in Nederland, 1938-heden|auteur=Blom, Ron (Robertus Leonardus), 1963-|medeauteurs=Steen, Bart van der, 1983-|url=https://www.worldcat.org/oclc/898079605|plaats=Soesterberg|ISBN=9789461535610}}</ref>
* [[Robert Went]], kandidaat-kamerlid voor de IKB in 1981 en voor de SAP in 1986 en 1989; later projectleider bij de [[Algemene Rekenkamer]] en medewerker van de [[Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid]] (WRR).