Abdij Affligem: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k en bron erbij
Geen trema
Regel 1:
{{Zijbalk kloosters}}
De '''Sint-Pieter en Paulusabdij van [[Affligem]]''' in [[België]] mag beschouwd worden als de meest imposante abdijstichting van de [[benedictijnen]] in de [[Lage Landen (staatkunde)|Lage Landen]]. Als huisabdij van de [[hertogen van Brabant]] werd ze '''''Primaria Brabantiae''''' (de voortreffelijkste van Brabant) betiteld. In de rijmkroniek van [[Lutgardis van Tongeren|Sinte-Lutgarde]] (circa 1200) wordt ze '''''Spiegel voor alle abdijen''''' genoemd. De abdij viert haar [[patroonsfeest]] op 29 juni.
 
== Stichtingsgeschiedenis ==
Regel 13:
* '''donatio Virdunensis''': schenking van het allodium ter oprichting van de abdij te Rome op [[31 maart]] [[1084]] door paltsgraaf [[Herman II van Lotharingen]]. Het adjectief ''Virdunensis'' verwijst naar de herkomst van het [[allodium]] uit een onverdeelde nalatenschap van Oda en Mathilde van Verdun, twee dochters van [[Gozelo I van Verdun]].
* '''libellus dotis''': uitvaardiging van de schenkingsoorkonde van graaf [[Hendrik III van Leuven]] als [[landgraaf (titel)|landgraaf]] van Brabant (te dateren tussen 17 en 31 juli 1086).
* '''dedicatio''': ceremoniële inwijding van de abdij op [[24 augustus]] [[1086]] door bisschop Gerardus II van [[BisdomAartsbisdom Kamerijk|Kamerijk]]
* '''pronuntiatio''': de uitvaardiging van de bisschoppelijke inwijdingsoorkonde tijdens een [[synode]] te Kamerijk op [[16 oktober]] [[1086]]
 
Regel 24:
[[File:18th-c painting depicting Saint Bernard of Clairvaux's visit to Affligem Abbey in 1146, when he greeted a statue of the Virgin Mary (Ave Maria) and it answered him (Salve Bernarde).jpg|thumb|links|De wedergroet van het Mariabeeld aan [[Bernardus van Clairvaux]] op een 18e-eeuws schilderij]]
 
In 1146 kreeg Affligem bezoek van [[Bernardus van Clairvaux]], die de [[Tweede Kruistocht]] predikte. Zonder resultaat probeerde hij de abdij ook te doen aansluiten bij de [[cisterciënzers]]. Bij zijn vertrek zou zich een mirakel hebben voorgedaan, voor het eerst geättesteerdgeattesteerd in de ''Annales abbatum affligemiensium'' (1535-1540): hij groette naar gewoonte een standbeeld van Onze-Lieve-Vrouw met "Ave Maria", waarop het zich minzaam naar hem draaide met de wedergroet "Salve Bernarde".<ref>Jan Goetghebeur, "Het bezoek van Sint-Bernardus aan Affligem", in: ''Heiliging. Nieuw en oud'', 1990, nr. 4, p. 3-9</ref> Het Mariabeeld werd in 1580 vernield tijdens een [[Beeldenstorm]], maar in 1606 maakte een Mechelse beeldhouwer uit een brokstuk een nieuwe versie. Ook de staf en de kelk die Bernardus als herinnering zou hebben achtergelaten, worden nog in de abdij bewaard.
 
In de veertiende eeuw was Affligem via gebedsgemeenschappen internationaal verbonden met niet minder dan 62 kloosters. De geschiedschrijving over haar abten is even indrukwekkend. Vanaf de vijftiende eeuw zetelden zij als primaat in de [[Staten van Brabant]]. Abt [[Jan t'Serjacobs]] († 1429) werd zelfs [[kanselier (historisch)|kanselier]] van Brabant en staat bekend als medestichter van de [[Katholieke Universiteit Leuven]]. Abt Goswin Herdinck († 1493) fungeerde als gezant van aartshertog [[keizer Maximiliaan I|Maximiliaan van Oostenrijk]]. Van 1569 tot 1801 was de abdij als dotatie geïncorporeerd bij het nieuwe [[aartsbisdom Mechelen]], zodat de aartsbisschoppen de plaats innamen van de reguliere abt. Dat was het uiteindelijk resultaat van de beslissing van [[Filips II van Spanje]] om de abdij op te nemen in de bezittingen van het aartsbisdom. Affligem werd hierdoor medeverantwoordelijk voor de financiering van het aartsbisdom. Hierdoor ontstond een jarenlang aanslepend conflict tussen aartsbisschop [[Matthias Hovius]] en de abdijgemeenschap. Hovius haalde in 1602 zijn slag thuis, dankzij de hulp van de aartshertog [[Albrecht van Oostenrijk]].
Regel 31:
Tijdens haar negenhonderdjarige bestaan ontsnapte de abdijkerk niet aan oorlogsgeweld. Gelegen op de grens met het [[graafschap Vlaanderen]] werd ze in de veertiende eeuw tweemaal verwoest door de Vlamingen ([[Brabantse Successieoorlog]]). De [[romaanse architectuur|romaanse]] [[basiliek|basilicale kerk]] verloor daarbij definitief drie van de oorspronkelijke vijf torens. In 1580 werd de abdij in brand gestoken door de troepen van [[Willem van Oranje]].
 
Het klooster kende echter een nieuwe bloei onder [[Proost (ambt)|proost]] Benedictus van Haeften († 1648). Om het gerestaureerde gebouw te verfraaien deed hij een beroep op de befaamde schilders [[Peter Paul Rubens]] en [[GaspardGaspar de Crayer]]. Eind 17e eeuw werd de abdij nogmaals geteisterd, ditmaal door de legers van [[Lodewijk XIV van Frankrijk|Lodewijk XIV]].
 
Het complex herleefde in de 18e eeuw opnieuw dankzij de monumentale classicistische bouwwerken van de beroemde architect [[Laurent-Benoît Dewez]].