Grootheid: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
van https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Eenheid_(algemeen)&oldid=57402147 |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 1:
Een '''grootheid''' is een [[kwantitatief|kwantificeerbare]] eigenschap van een entiteit. Belangrijke voorbeelden zijn [[Natuurkundige grootheid|natuurkundige grootheden]] en grootheden gerelateerd aan geldbedragen.
Een voorbeeld van een grootheid is de lengte van een bepaalde stok. De [[Dimensie van een grootheid|dimensie]] van deze grootheid is lengte.
Een grootheid <math>Y</math> wordt uitgedrukt als het [[vermenigvuldigen|product]] van een [[numeriek]]e waarde <math>\{Y\}</math> van de grootheid en een ''meeteenheid'' of kortweg ''eenheid'' <math>[Y]</math>:▼
:<math>Y=\{Y\}[Y]</math>▼
Grootheden kunnen met vermenigvuldigen en delen gecombineerd worden tot nieuwe grootheden. Twee grootheden hebben dezelfde dimensie als en slechts als hun quotiënt een [[dimensieloos getal|dimensieloze grootheid]] (dat wil zeggen een getal) is. Analoog aan grootheden kunnen dimensies met vermenigvuldigen en delen gecombineerd worden tot nieuwe dimensies. "Dimensieloosheid" kan worden opgevat als [[eenheidselement]] van dimensie, zodat toch iedere grootheid een dimensie heeft.
Grootheden kunnen met vermenigvuldigen en delen gecombineerd worden tot nieuwe grootheden. Met een huurprijs wordt bijvoorbeeld vaak bedoeld een huurprijs per tijdseenheid. De huurprijs over een bepaalde tijd is dan het product van de tijdsduur en deze huurprijs per tijdseenheid. Omgekeerd is de huurprijs per tijdseenheid het huurbedrag over de hele periode, gedeeld door de tijdsduur.▼
Vaak worden per dimensie bepaalde grootheden die bij voorkeur gemakkelijk in elkaar kunnen worden omgerekend gebruikt als ''meeteenheid'' of kortweg ''eenheid''. Bij het [[SI-stelsel]] zijn dit voor de dimensie lengte bijvoorbeeld de meter en daarvan afgeleid onder meer de kilometer en de centimeter.
▲Een grootheid <math>Y</math> wordt dan uitgedrukt als het [[vermenigvuldigen|product]] van een [[numeriek]]e waarde <math>\{Y\}</math> van de grootheid en een
▲:<math>Y=\{Y\}[Y]</math>
== Voorbeelden ==
▲
Bij geldbedragen is de eenheid de [[valuta]]. Veel gebruikte grootheden met een andere dimensie dan "bedrag" met voorbeelden van bijbehorende eenheden zijn bedrag per tijdseenheid (euro/uur, euro/dag, euro/maand of euro/jaar), bedrag per massa-eenheid (euro/kg), bedrag per volume-eenheid (euro/liter), bedrag per lengte-eenheid (euro/km), bedrag per oppervlakte-eenheid (euro/m²) en bedrag per oppervlakte-eenheid per tijdseenheid (euro/m²/jaar). [[Rente]]bedrag per kapitaalbedrag per tijdseenheid wordt vaak uitgedrukt als rentepercentage per tijdseenheid (vaak in %/jr of %/mnd).
== Varia ==
Om in een kolom van een tabel of langs een as van een grafiek niet steeds de eenheid te moeten vermelden kan als omschrijving bijvoorbeeld worden gebruikt "lengte in meters" of "opbrengst in miljoenen euro's", of in een compacte notatie met deelteken: "lengte/meter" of "opbrengst / (€1 mln)".
| |||