Enver Hoxha: verschil tussen versies

| president =

}}

[[Bestand:Enver Hoxha aged 18 1927.jpg|thumb|right|Enver Hoxha op achttienjarige leeftijd]]

'''Enver Halil Hoxha''' ({{audio|Sq-Enver Hoxha.ogg|uitspraak}})<ref>In Nederland en Vlaanderen werd zijn naam vroeger dikwijls gespeld als '''Enver Hodzja''' of '''Enver Hodsja'''.</ref> {{IPA|/ɛnvɛɾ hɔʤa/}} ([[Gjirokastër (stad)|Gjirokastër]], [[16 oktober]] [[1908]] – [[Tirana (stad)|Tirana]], [[11 april]] [[1985]]) was van [[1944]] tot zijn dood als secretaris-generaal van de [[Albanese Partij van de Arbeid]] de politieke leider van [[Albanië]].

Albanië, dat in puin lag na de Tweede Wereldoorlog, kende onder leiding van Hoxha een snelle wederopbouw. Het land werd geïndustrialiseerd en ontwikkelde een snelle economische groei, evenals een ongekende vooruitgang op het gebied van onderwijs en gezondheidszorg. Hoxha bouwde de eerste spoorlijn van Albanië, bestreed het analfabetisme onder volwassenen en leidde Albanië op weg naar zelfvoorziening op het gebied van landbouw. De heerschappij van Hoxha werd echter ook gekenmerkt door de eliminatie van de oppositie, gebruik van de doodstraf of lange gevangenisstraffen voor zijn politieke tegenstanders en uitzettingen van hun gezinnen uit hun huizen naar afgelegen dorpen die strikt gecontroleerd werden door de politie en de geheime politie ([[Sigurimi]]).<ref>40 Years of Socialist Albania, Dhimiter Picani</ref>

 

Door zijn vriendschap met en bewondering voor [[Jozef Stalin]] dreef hij na diens dood in [[1953]] zijn land het totale isolement in. In 1948 had Hoxha al alle banden met Joegoslavië verbroken vanwege de breuk tussen [[Josip Broz Tito|Tito]] en Stalin. Toen [[Chroesjtsjov]] na Stalins dood kritiek op Stalin uitoefende, keerde Hoxha zich ook van de Sovjet-Unie af. In de jaren zestig klopte hij aan bij de Chinese leider [[Mao Zedong|Mao]] en zo werd het kleine Albanië het enige [[maoïsme|maoïstische]] land van Europa. Nadat China na Mao's dood in 1976 een nieuwe politieke lijn afkondigde, keerde Hoxha zich ook van China af. Zo werd Albanië het meest geïsoleerde land in Europa. Zonder "grote broer" die het land voorzag van hulp, grondstoffen en technologie kwam Albanië in economische moeilijkheden. De communistische lijn die Hoxha doorvoerde wordt wel met [[hoxhaïsme]] aangeduid.

 

Onder Hoxha's leiderschap voerde de Albanese Partij van de Arbeid vele hervormingen door. Toen hij aan de macht kwam, aan het einde van de [[Tweede Wereldoorlog]], was de levensverwachting in Albanië slechts 40 jaar, en een overweldigende meerderheid (80-85%) van de bevolking analfabeet. Er bestond vrijwel geen industrie (wat er had bestaan was tijdens de Italiaanse bezetting verwoest), en ziekten zoals [[malaria]] en [[tuberculose]], elders uitgeroeid, waren wijdverspreid. De kindersterfte liep zelfs op tot 40%.<ref>http://books.google.nl/books?id=IJ2s9sQ9bGkC&pg=PA426&lpg=PA426&ots=YIGQPinNAD&sig=WYnjYLe8gGdHJJ35GdlUk6wVZ7s&hl=en&ei=s86USeLlApWN-ga0yfzxCA&sa=X&oi=book_result&resnum=9&ct=result</ref> Onder Hoxha's dictatuur werden de moerassen gedempt, daalde het analfabetisme tot 31%, steeg de levensverwachting sterk en kregen vrouwen gelijkheid<ref>http://lcweb2.loc.gov/cgi-bin/query/r?frd/cstdy:@field(DOCID+al0040)</ref><ref>http://books.google.nl/books?id=ox_gXq2jpdYC&pg=PA17&lpg=PA17&ots=nbrL2F5YOw&sig=zsPcxDvBanaF95IWclrk4hv2Wk8&hl=en&ei=jdCUScutGZKJ-gaMkcTvCA&sa=X&oi=book_result&resnum=2&ct=result#PPA17,M1</ref>. Ook werd de eerste universiteit van Albanië opgericht in 1957 in de hoofdstad [[Tirana (stad)|Tirana]]. De economische strategie van Stalin en Mao volgend, ondernam Hoxha een grootschalig programma van industrialisatie en vernietiging van de [[feodalisme|feodale]] verhoudingen die Albanië daarvoor kenmerkten, zoals [[bloedvete]], en werden landhervormingen doorgevoerd (voorheen bezaten 100 Albanese landeigenaren één-derde van alle landbouwgrond).<ref>http://lcweb2.loc.gov/cgi-bin/query/r?frd/cstdy:@field(DOCID+al0035)</ref> Tegen 1980 vormde industrie de helft van het [[bruto nationaal product]] van Albanië, was het platteland voorzien van elektriciteit, en de landbouw gecollectiviseerd.<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/273593/Enver-Hoxha Enver Hoxha (prime minister of Albania) - Britannica Online Encyclopedia<!-- Botmatig gegenereerde titel -->]</ref> Mede om deze redenen geniet Hoxha nog steeds een zekere populariteit onder Albanezen, bijvoorbeeld in [[Kosovo]].<ref>[https://web.archive.org/web/20090317091739/http://kosovo.birn.eu.com/en/1/31/14770/ BIRN - “Life in Kosovo” Debates Enver Hoxha Legacy<!-- Botmatig gegenereerde titel -->]</ref> Op sommige plaatsen, zoals de [[bazaar van Krujë]], worden zelfs [[souvenir (aandenken)|souvenir]]s met Hoxha's beeltenis verhandeld.

 

 

Hoxha stond erop dat de onafhankelijkheid van zijn land zekergesteld zou worden en liet daarom ongeveer 173.000 bunkers<ref>[http://www.washingtonpost.com/ac2/wp-dyn/A61698-2005Jan9?language=printer Washington Post]: "Albania's Chemical Cache Raises Fears About Others"]</ref> bouwen op iedere plek die maar enigszins van strategisch belang was. Hij liet de ondoordringbaarheid van een van de eerste bunkers testen door het gezin van de architect in een bunker op te sluiten en deze te onderwerpen aan heftige beschietingen. In de jaren 1975-1978 liet hij voor zichzelf en zijn militaire staf een gigantische vijf verdiepingen tellende ondergrondse anti-nucleaire bunker bouwen. Vanaf 1976 werden [[atheïsme]] en [[autarkie]] officiële richtlijnen van de staat, zodat iedere religieuze uiting strafbaar werd en handelsbanden met het buitenland werden beëindigd.<ref>[https://web.archive.org/web/20120728085800/http://www.moreorless.au.com/killers/hoxha.html Enver Hoxha killer file<!-- Botmatig gegenereerde titel -->]</ref>