Sterrenbotsing: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
en lange URL's als voetnoten... |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 7:
Elk type ster in het [[universum]] kan in botsing komen. Als ze nog 'levend' zijn, waarmee bedoeld wordt dat er nog kernfusie in plaats vind, maar ook als ze 'dood' zijn, betekenend dat kernfusie is stilgevallen. Zo zijn er bijvoorbeeld [[hoofdreeks]]sterren, [[reuzenster]]ren, [[superreus|superreuzen]], [[witte dwerg]]en, [[neutronenster]]ren en [[zwart gat|zwarte gaten]]. Al deze sterren kunnen enorm variëren in samenstelling, massahoeveelheid, temperatuur en omvang waardoor ze ook verschillend reageren bij een botsing.<ref name= NYT/>
Lang geleden, in een sterrenstelsel hier ver, ver<ref>https://www.nytimes.com/2017/10/16/science/ligo-neutron-stars-collision.html</ref> vandaan, zijn twee neutronensterren op elkaar gebotst. Op 17 augustus 2017 ontving men hiervan een [[zwaartekrachtgolf]], [[GW170817]]. Het was de eerste keer dat zo'n sterrenbotsing
==Soorten sterrenbotsingen en samensmeltingen==
Regel 13:
{{Main|Supernova type Ia}}
Witte dwergen zijn de overblijfselen van sterren met een relatief lage massa, die gigantische explosies kunnen veroorzaken wanneer ze deel uitmaken van een dubbelstersysteem: een [[supernova]] type Ia. De normale aanvliegroute is wanneer een witte dwerg materie van een begeleidende hoofdreeksster of [[rode reus]] afsnoept en hier een [[accretieschijf]] mee vormt. Een zeldzame vorm is wanneer twee witte dwergen om elkaar heen draaien en zo een supernova produceren.<ref name=SN1006>https://arxiv.org/abs/1210.1948</ref> Doordat de dwergen hierbij zwaartekrachtgolven uitzenden, wordt hun omloop steeds nauwer om elkaar. Als ze eindelijk samenkomen en de gecombineerde massa is groter dan de [[Chandrasekhar-limiet|Chandrasekhar massa]], kan [[koolstoffusie]] ontvlammen en schiet de temperatuur exponentieel omhoog. Omdat een witte dwerg uit [[ontaarde materie]] bestaat, is het niet mogelijk om deze [[kinetische gastheorie|thermische druk]] door middel van uitzetting op te vangen in een veilig evenwicht. Daarom zullen de fusieprocessen de ster extreem verhitten en uit elkaar doen knallen, waardoor er een supernova plaatsvindt.<ref name=SN1006/> In luttele seconden wordt de gehele massa van de witte dwerg het heelal in geslingerd.
===Samensmelting van neutronensterren===
Regel 40:
waarbij ''N'' het aantal maal dat een ster in de radius ''D'' komt in [[parsec]]s per miljoen jaar.<ref>https://trs.jpl.nasa.gov/handle/2014/19368</ref> Ter vergelijking: De straal van de omloop van de Aarde om de Zon, 1 [[Astronomische Eenheid|AE]], is {{nowrap|4,82 × 10<sup>−6</sup> parsecs}}. De kans dat een ster binnen een miljoen jaar in 1 AE van onze zon langsscheert is dus enorm klein.
Mocht het toch gebeuren, dan zal onze ster (de Zon) hoogstwaarschijnlijk van zo'n astronomische gebeurtenis niet veranderen, maar de kwetsbare Aarde zou een stuk makkelijker schade kunnen ondervinden. Astronomen vertellen ons dat mocht een sterrenbotsing plaatsvinden in een radius van 100 lichtjaar van onze planeet, de resulterende gammaflits al het leven op de Aarde zou kunnen vernietigen.<ref>https://web.archive.org/web/20040419035725/http://www.space.com/scienceastronomy/stellar_collisions_000601.html</ref> Dit blijft echter een zeer onwaarschijnlijk scenario, omdat er geen sterrenhopen zo dicht bij ons zonnestelsel zijn.
{{Appendix|2=
| |||