Versie van 21 sep 2020 09:21 bewerken BonstraGeert (overleg \| bijdragen) uitgebreid bevestigde gebruikers, Terugdraaiers 29.615 bewerkingen k Wijzigingen door 94.210.229.94 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Hoyanova Label: Terugdraaiing ← Oudere bewerking		Versie van 16 okt 2020 08:58 bewerken ongedaan maken 86.80.86.54 (overleg) yeeeeeeeeeeeeeeeeeeeet Labels: Ongedaan gemaakt Misbruikfilter: Leeghalen Visuele tekstverwerker Misbruikfilter: Experimenteren Nieuwere bewerking →
Regel 14: \|{{Galerijbestand\|Saumur Dolmen Bagneux 2007a.jpg\|Een vrouw staat in de ''Dolmen de Bagneux''. Dit is de grootste dolmen van [[Frankrijk (hoofdbetekenis)\|Frankrijk]]}} \|} yeeeeeeeeeeeeeeeeeeet Een '''hunebed''' of '''dolmen''' is een [[Megaliet\|megalithische]] ([[Oudgrieks]]: μέγας (''megas'') = groot, λίθος (''lithos'') = steen) '''grafkamer''' uit het [[neolithicum]] (4000-3000 v.Chr.) die bestaat uit ten minste drie maar vaak (veel) meer staande ''[[draagsteen (dolmen)\|draagstenen]]'', overdekt door een (of meer) ''[[deksteen]]''. Hunebedden zijn volgens de gangbare theorie resten van prehistorische [[grafkamer]]s. Ze zijn echter niet te beschouwen als graven in de gewone betekenis, maar eerder als [[Ossuarium\|knekelhuizen]]. Het is niet met zekerheid te zeggen dat [[grafsignalisatie]] de oorspronkelijke functie van al deze bouwwerken is geweest. Er zijn dolmens waarvan vermoed wordt dat ze enkel als [[heiligdom]] dienstdeden. In Nederland worden ze vooral gevonden in Drenthe, veelal op de [[Hondsrug]]. Ze zijn gebouwd tussen 3350 en 3050 v.Chr.,<ref name="Drenthe, Volume 1 p.437">Encyclopedie van Drenthe, Volume 1, p.437</ref> in de meest westelijke uitloper van het territorium van de [[trechterbekercultuur]]. In totaal zijn er daar 52 hunebedden bewaard gebleven in Nederland. In bijvoorbeeld Duitsland en Denemarken zijn nog honderden te vinden. ~~== Terminologie en etymologie ==~~ Volgens [[Van Dale Groot woordenboek van de Nederlandse taal\|Van Dale]] is een ''dolmen'' een Frans megalithisch bouwwerk, en een ''hunebed'' een Nederlands-Deens megalithisch bouwwerk. In de Nederlandstalige wetenschappelijke literatuur komt men beide termen tegen.<ref>naar Herman Clerinx, Kathedralen uit de steentijd</ref> ''Dolmen'' wordt vooral in Vlaanderen gebruikt en ontleent zijn gebruik uit de Angelsaksische en Franse wetenschappelijke literatuur. Het woord zou door onderzoekers van eind 18e eeuw ontleend zijn aan het [[Kelten\|Keltische]] ''taol'', wat "tafel" betekent en ''maen'' of ''men'' wat "steen" betekent. Men meende in die tijd namelijk dat dolmens en [[menhir]]s Keltische cultuurelementen waren. Théophile Corret de la Tour d'Auvergne introduceerde deze benaming (geschreven als ''dolmin'') in de archeologische wereld in zijn ''Origines gauloises'' (1796). De [[Oxford English Dictionary]] verwijst naar ''tolmen'' ([[Cornisch]], "gat van een steen").<ref>[https://en.oxforddictionaries.com/definition/dolmen Oxford Dictionairies]</ref> *''Hunebed'' is als woord ouder. In het boek van [[Johan Picardt]] heten de hunebedden "steenhopen gebouwd door grouwsamen barbarische en wreede [[reus (mythisch wezen)\|reusen]], huynen, giganten".<ref>zie "[[Hunebed#Literatuur\|Literatuur]]"</ref> Deze visie was in overeenstemming met de orthodoxe Bijbeluitleg waarin vóór de [[Zondvloed]] "reuzen op aarde waren".<ref>Genesis 6:4: "De reuzen waren in die dagen op de aarde en ook daarna, toen de zonen Gods tot de dochters der mensen kwamen, en zij hun kinderen baarden; dit zijn de geweldigen uit de voortijd, mannen van naam". Bijbelvertaling 1952. Nederlands Bijbelgenootschap.</ref> Picardt heeft het consequent over steenhopen, maar de term "huynen" beklijfde en in 1685 noemde [[Titia Brongersma]] de steenhoop "hunebed". Regel 133 ⟶ 124: {{Zie hoofdartikel\|Hunebedden in Nederland}} [[Bestand:Het hunebed van Tynaarlo2 1861 door Willem Roelofs (1822-1897).jpg\|miniatuur\|Het hunebed [[D6 (hunebed)\|D6]] in [[Tynaarlo (dorp)\|Tynaarlo]], Willem Roelofs, 1861]][[Bestand:Hunebed Valthe Kruseman van Elten.jpg\|miniatuur\|De [[litho]] "Hunebed te Valthe" door [[Hendrik Dirk Kruseman van Elten]] (1829-1904) geeft [[D36 (hunebed)\|D36]] weer]] De hunebedden in Nederland zijn gebouwd tussen 3350 en 3050 v.Chr.,<ref name="Drenthe, Volume 1 p.437">Encyclopedie van Drenthe, Volume 1, p.437</ref> in de meest westelijke uitloper van het territorium van de [[trechterbekercultuur]], die verder doorloopt tot in het oosten van [[Duitsland (hoofdbetekenis)\|Duitsland]]. Qua stijl en locaties vertonen ze grote overeenkomsten met de hunebedden in [[Sleeswijk-Holstein]], [[Noordrijn-Westfalen]] en met name het [[Eemsland]]. Naar schatting waren er in Noord-Nederland 80 tot 100 hunebedden, de meeste daarvan in Drenthe. Van 27 verdwenen hunebedden lagen er 20 in Drenthe, 4 in Groningen, 2 in Overijssel en 1 in Friesland<ref>Willehad, een Angelsaksische missionaris in Drenthe op de grens van prehistorie en historie, Dirk Otten, {{ISBN\|978 90-75115-89-5}}</ref>. De plaats van 18 gesloopte hunebedden is nog bekend. Van de 54 hunebedden die nu nog in Nederland zichtbaar zijn, staan er 52 in de [[provincie]] Drenthe. De andere twee staan in de provincie [[Groningen (provincie)\|Groningen]]. Er zijn 13 hunebedden in Nederland waar nog één of meerdere kransstenen aanwezig zijn.

Hunebed: verschil tussen versies