Wikipedia

Klinker (klank): verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
→‎Gedekte klinkers: /:/ vervangen door /ː/, dat zijn "driehoekjes" om de verlenging aan te geven.
Label: Misbruikfilter: Kwebbelen
spelfouten
Regel 1:
{{Tabel IPA-klinkers|positie=right|onderschrift=Klinkervierhoek met aanklikbare klinkers}}
'''Klinkers''' of '''vocalen''' zijn spraakklanken, waarvan de uitspraak begint met geblokkeerde stemspleet die vervolgens opengaat. De spraak[[lucht]] gaat dan door de stembanden trillen en kan welhaast ongehinderd de [[Mond (orgaan)|mond]] verlaten. Wanneer een klinker voorafgegaan wordt door een [[medeklinker]], dan is het de medeklinker die de stemspleet opent.
 
De letters a, e, i, o, u en y worden eveneens klinkers genoemd, maar de klank van die letters hangt af van de taal en de letters die eromheen staan. Om verwarring te voorkomen zullen we in de rest van dit artikel steeds waar 'klinker' staat de klank bedoelen.
 
== Voorkomen van klinkers ==
Klinkers vormen in de meeste talen (inclusief het [[Nederlands]]) het hart van elke [[lettergreep]], meestal omgeven door een of meer [[medeklinker]]s. Anders gezegd: klinkers zijn altijd '''syllabisch''', dat wil zeggen dat ze zelfstandig (of voorzien van een zogenaamde '''onset''' en/of '''coda''' van consonantische [[foneem|fonemen]]) een lettergreep kunnen vormen.
 
== Nederlandse klinkers ==
De verzameling klinkers in het Nederlands is sterk afhankelijk van het dialect. Wanneer we het hebben over 'de' Nederlandse klinkers dan bedoelen we gemakshalve die van het [[Standaardnederlands]].
 
=== Kort en lang ===
In het Standaardnederlands komen 9 enkelvoudige klinkers voor, waarvan 6 in verschillende lengtes. Daarnaast zijn er nog minstens 12 [[Diftong|tweeklanken]]. De '''lange''' enkelvoudige klinkers komen voor in lettergrepen die eindigen op de letter R: ''beur'' is lang, ''uk'' is kort; ''boer'' is lang, ''hoek'' is kort. De enige uitzondering op die regel is de (lange) aa zoals in ''baak''.
 
In de volgende tabel staan de enkelvoudige Nederlandse klinkers, elk gevangen in een lettergreep:
<center>
{| class="wikitable"
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/wiki/Klinker_(klank)"