Ger Zwertbroek: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
kGeen bewerkingssamenvatting
kGeen bewerkingssamenvatting
Regel 25:
Ger Zwertbroek, zoon van de schipper en scheepstimmerman Anthonie Zwertbroek en Antje Nel, zocht al op jeugdige leeftijd aansluiting bij de arbeidersbeweging in Nederland. Hij was medeoprichter van de Jongelieden [[Geheelonthouder|Geheelonthoudersbond]]. Op 26-jarige leeftijd werd hij bureauchef bij de [[SDAP]]. Samen met de radioredacteur van [[Het Volk (Nederland)|Het Volk]] [[Levinus van Looi]] nam hij in 1925 het initiatief tot oprichting van de VARA. Van Looi werd de eerste voorzitter van deze omroeporganisatie en Zwertbroek werd omroepsecretaris en propagandist.
 
In sociaaldemocratische kring genoot hij grote populariteit mede vanwege zijn radiopraatjes op de zondagmorgen. Vooral onder de gewone leden was hij geliefd. Het partijestablishment was minder in zijn schik met Zwertbroek, die ook gekozen was in het bestuur van de SDAP. De radiostilte van vijf minuten, die Zwertbroek als een vorm van protest programmeerde tegen de executie van [[Marinus van der Lubbe]] in 1934, leidde tot strafmaatregelen tegen de VARA door de minister van Binnenlandse Zaken [[Jacob Adriaan de Wilde]] in de toenmalige regering [[Hendrikus Colijn|Colijn]]. InKort datzelfde jaar 1934daarna resulteerde deze zaak in maart uiteindelijk in de val van Zwertbroek als bestuurder van de VARA en de SDAP. "De directe aanleiding voor zijn ontslag was echter het feit dat Zwertbroek een aantal maten van de [[Internationale (lied)|'Internationale']] wenste te gebruiken als pauzeteken tussen de programma's, iets dat naar de opvatting van zijn opponent binnen het bestuur van de VARA, [[Meyer Sluyser]], een verkeerd imago gaf van de VARA."<ref>[http://www.inghist.nl/Onderzoek/Projecten/BWN/lemmata/bwn4/sluijse Biografie van Meyer Sluyser in het Biografisch Woordenboek van Nederland]</ref> Verbitterd trok Zwertbroek zich terug en begon aan een ware zwerftocht van links naar rechts in het politieke spectrum. Aanvankelijk zocht hij aansluiting bij de [[Communistische Partij van Nederland|CPN]], maar belandde uiteindelijk in [[Nationaalsocialisme|nationaalsocialistische]] kringen. Voor zijn actieve rol (onder anderenandere als radiopropagandist) werd hij na de [[Tweede Wereldoorlog]] veroordeeld tot acht jaar gevangenisstraf.
 
In de jaren 60 en 70 van de 20e eeuw dook Zwertbroek op als broeder Gerardus Johannes, stichter van een sectarisch gezelschap genaamd "Mystiek Genootschap van het Gebroken Kruis", waar hij een tijd samen met [[Jan Willem Stikkers]] aan de Hartenstraat 19 in Amsterdam een "klooster" vormde en waarvoor hij missen opdroeg volgens de [[Oost-Syrische liturgie|Syro-Chaldeeuwse ritus]]. Hij bediende zich bij het uitdragen van zijn boodschap van [[Antisemitisme|antisemitische]] teksten, maar Zwertbroek werd nooit vervolgd, omdat hij ‘krankzinnig’ was verklaard.<ref>Van de Merwe 1983:27</ref> Zijn laatste dagen sleet hij in een verzorgingshuis aan de [[Plantage Middenlaan]] in Amsterdam. Hij overleed op 84-jarige leeftijd.