Beleg van Geertruidenberg (1593): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
OlafJanssenBot (overleg | bijdragen)
k http://www.dbnl.org --> https://www.dbnl.org
kGeen bewerkingssamenvatting
Regel 22:
Geertruidenberg was in 1573 voor het eerst in handen gekomen van de [[Staten-Generaal van de Nederlanden|Staten-Generaal]]. De [[Spanje|Spanjaarden]] kregen de stad echter in 1589 terug in handen, doordat zij [[Engeland|Engelse]] troepen die in dienst waren van de Staten-Generaal een geldbedrag gaven. Datzelfde jaar begon een periode waarin de Staten-Generaal grote successen behaalde onder leiding van Maurits. Tijdens deze periode, achteraf de [[Tien Jaren (Tachtigjarige Oorlog)|Tien Jaren]] genoemd, heroverde Maurits grote delen van Oost- en Noord-Nederland. In 1591 werd er al een eerste maal door met name de Zeeuwse afgevaardigden in de Staten-Generaal aangedrongen op een aanval op Geertruidenberg. Destijds werd er echter verrassend voor [[Nijmegen]] gekozen, dat na een [[Beleg van Nijmegen (1591)|kort beleg]] werd ingenomen. In 1592 werd er door de [[Graafschap Zeeland|Zeeuwse]] afvaardiging wederom aangedrongen op een belegering van Geertruidenberg, maar ditmaal werd er gekozen van een afsnijding van [[Groningen (stad)|Groningen]] en werden de steden [[Beleg van Steenwijk (1592)|Steenwijk]] en [[Beleg van Coevorden (1592)|Coevorden]] belegerd en veroverd. In 1593 werd er uiteindelijk wel voor een belegering van Geertruidenberg besloten. De omschrijving die er destijds bij werd gegeven was: ''missende van haer geheele lichaem dese enighe stadt, waer aen het feylde, dat haeren tuyn niet 't eenemael ghesloten was.''<ref>{{aut|Marten G. Buist, Klaas van Berkel, H. Boels, Willem R. H. Koops}} (1991): [http://books.google.nl/books?id=BNWMhMzaP-wC&printsec=frontcover Nederland en het Noorden: opstellen aangeboden aan M.G. Buist], Uitgeverij Van Gorcum. ISBN 9023226208</ref> Een relatief voordeel voor de Staatse troepen was dat [[Alexander Farnese]], [[hertog van Parma]], en aanvoerder van het [[Spanje|Spaans]] leger, het jaar ervoor overleden was. De stad was echter een sterke [[vestingstad]].
 
Als afleidingsmanoeuvre zond de Republiek [[Filips van Nassau (1566-1595)|Filips van Nassau]] [[Veldtocht naar Luxemburg|naar Luxemburg]]. Hierdoor zou [[landvoogd]] Mansfeld, tevens [[stadhouder]] van Luxemburg, naar het zuiden van de Nederlanden gelokt moeten worden, waardoor Maurits tijd had om de enige stad in Holland die in Spaanse handen was, te kunnen verrassen. De verrassing mislukte, maar Maurits had voldoende tijd om zich te verschansen bij Geertruidenberg.<ref name="fruin2">{{aut|Robert Jacobus Fruin}} (1861): [http://books.google.nl/books?id=nos2AAAAMAAJ De tachtigjarige oorlog: historschehistorische opstellen]</ref> Hierdoor won Maurits kostbare tijd. Mansfeld had daarnaast voor het beleg een aantal vendels naar Groningen gestuurd. Na de veroveringen van Steenwijk en Coevorden door de Staatse partij wilden de Friezen Groningen belegeren. Omdat de Staten-Generaal anders had besloten, stuurden de Friezen als teken van protest geen troepen naar Geertruidenberg. Doordat de Friese troepen niet verplaatst werden en de Spaanse troepen dit opmerkten, kregen de Spanjaarden de indruk dat Groningen het doel zou zijn in 1593.
 
==Belegering==