Sonatevorm: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
KvanderZanden (overleg | bijdragen)
extra taal - doorwerking
KvanderZanden (overleg | bijdragen)
k opmaak
Regel 29:
Het begrip ''sonatevorm'' is niet bedacht of ontdekt op een moment door een persoon. Het is een samenvatting, een resultante en zonder overdrijving een succesformule van tweehonderd jaar ontwikkeling in de instrumentale muziek van Centraal en West-Europa. De grote componisten, Bach, Scarlatti, Haydn, Mozart, Beethoven en hun opvolgers hebben de muziekesthetiek van de Westerse wereld voorbeelden zonder weerga meegegeven. Vanuit die enorme voorraad kunnen de namen en omschrijvingen die de verschillende Europese talen hanteren, wat klaarheid brengen in de abstracte klank van louter één visie, de Nederlandstalige, op de fasen en geledingen van deze succesvorm.
 
De ''doorwerking'' in de sonatevorm wordt in de Europese buurtalen graag genoemd de ''"ontwikkeling"'' - Développement, Development, Sviluppo, Desarrollo, Desenvolvimento - en een ''"doorzetten"'', doorpakken, goed uitpakken - Durchführung, treffend omschreven als een ''"motivisch-thematische arbeid"''. De gebruikelijke vertaling ''doorwerking'' duidt zulke processen matig helder aan. <br>De ''reprise'' - "hervatting", herhaling - Ripresa, Reprise - heet ook zoals gezegd het ''"nog eens uitstallen"'', weer uiteenzetten - Réexposition, Reexposição - en ook wel het ''"nog eens samenvatten"'', resumeren - Recapitulation, Recapitulação. <br>De eerste fase van de sonatevorm kreeg overal de naam van ''uitstalling'', het tentoonstellen - Expositie, met woorduitgangen naar nationaal gebruik. <br>Nog algemenere instemming geniet het ''"staartstuk",'' - de ''Coda''. In een enkel geval dektzegt de naam ''Coda final'' nagenoeg hetzelfde begrip.
==Zie ook==
* [[Sonate]]