Nederlandse keuken: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Arnhemmer001 (overleg | bijdragen)
Arnhemmer001 (overleg | bijdragen)
Regel 19:
De hier beschreven hoofdgerechten werden lange tijd algemeen gegeten in Nederlandse gezinnen. Vanaf ongeveer 1970 kwam er meer variatie, enerzijds door de kennismaking met buitenlandse keukens, anderzijds door gezondheidsadviezen zoals de [[Schijf van Vijf]] om minder [[verzadigd vet]] en minder calorieën te gebruiken. Ook nam het aandeel van vis en vlees na een aanvankelijke sterke groei iets af en het aandeel vleesvervangers sterk toe, veelal gefabriceerd van soja of graan.
 
Het hoofdgerecht bestond in veel huishoudens uit aardappelen, groenten en vlees. Daarbinnen was veel variatie. Wat betreft [[aardappel]]en is er een groot aanbod aan rassen zoals [[bintje]], [[Doré (aardappel)|Doré]] en [[Eigenheimer]]. De aardappels worden gekookt, gestampt, gepureerd, gebakken of gefrituurd, en slechts op smaak gebracht met wat [[keukenzout|zout]]. Ook de variatie aan groenten is groot, zoals diverse [[kool (plant)|kool]]soorten, [[andijvie]], [[spinazie]], [[boon|bonen]], [[witlof]], [[rode biet]]en, [[Spruitkool|spruit]]en en [[erwt]]en. Groenten worden over het algemeen in water met zout gekookt en direct uit de pan opgediend. Sommige soorten groenten, zoals bloemkool, koolraap en andijvie, worden vaak met een "papje" gegeten, gemaakt van melk en [[maizena]], of een luxere versie van roomboter, melk en bloem. Groenten en aardappelen worden overgoten met [[Jus (saus)|jus]], het met water aangemaakte of eventueel met wat maizena gebonden braadvocht van vlees, soms met aangemaakt kookvocht van de groente. Als er geen jus of saus is, gebruikt men in plaats daarvan wel een klontje boter of [[margarine]]. Stamppotten bestaan uit een combinatie van aardappelen en een rauwe of zacht gekookte groente zoals andijvie, boerenkool of zuurkool. Sommige traditionele stamppotten zoals hutspot bestaan uit meerdere groenten. Aardappels worden in Nederland ook verwerkt in ovenschotels, zoals [[Filosoof (gerecht)|filosoof]].
 
Populaire [[vlees|vlee]]ssoorten zijn [[rund]]vlees, [[varken (tam)|varken]]svlees en [[kippenvlees|kip]], in veel mindere mate [[paard (dier)|paard]]envlees en [[Schaap (dier)|schapenvlees]]. Vlees wordt gekookt, gebakken of geroosterd. Geliefde vleesgerechten in Nederland zijn [[varkenshaas]], [[ossenhaas]], [[biefstuk]], speklap en [[blinde vink]]en. Met name in de oostelijke grensgebieden zoals de [[Achterhoek]] is ook de van oorsprong Oostenrijkse [[schnitzel]] populair<ref>[https://www.gelderlander.nl/winterswijk/achterhoek-het-schnitzel-epicentrum-van-de-wereld~a2fa6958/?referrer=https://www.google.nl/ ‘Achterhoek hét schnitzel-epicentrum van de wereld’] Rick Aalbers. De Gelderlander (17 december 2018) Geraadpleegd op 29 juni 2020</ref>. Sommige taaiere (en goedkopere) gedeeltesvleesgedeeltes worden langdurig gestoofd en als "draadjesvlees" gegeten. Gemalen vlees wordt gegeten als [[verse worst]] of [[gehaktbal]]. Op enige moment werd de woensdag gehaktdag. Het gehakt, meestal rundergehakt of half-om-half (half varken, half rund) wordt in ballen gedraaid en gaar gebraden. Stamppotten, zoals zuurkoolstamppot, worden gegeten met rookworst, [[verse worst]] of spek. Afhankelijk van de regio en het jaargetijde eet men in Nederland ook wildgerechten, waaronder [[hazenpeper]].
 
Populaire vissoorten bij de warme maaltijd zijn naast kabeljauw en schol, [[zalmen|zalm]], en vooral in het IJsselmeergebied vroeger ook [[paling]]. Vaak werd bij vis wortelen en gekookte aardappelen gegeten, soms bestrooid met wat [[peterselie]]. In plaats van jus kwam er gesmolten boter bij.
Salades worden soms als [[bijgerecht]] gegeten, bijvoorbeeld bestaande uit [[kropsla]], aangemaakt met olie en azijn en zout, soms ook met een lepeltje suiker of een fijngesneden uitje en gekookt ei. [[Komkommer]] en [[tomaat]] worden ook rauw gegeten.