Hyperinflatie: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
alinea definitie toegevoegd |
oorzaken verduidelijkt |
||
Regel 6:
== Definitie ==
Een veelgebruikte definitie van hyperinflatie is die van [[Phillip Cagan]] uit 1956. In zijn boek, “The Monetary Dynamics of Hyperinflation”, definieerde hij een periode met hyperinflatie als volgt: het beginpunt ligt in de maand waarin het maandelijkse inflatie boven de 50% uitkomt, en het eindpunt wanneer het maandelijkse inflatie onder 50% zakt en daar blijft gedurende ten minste 12 maanden.<ref name=HANKE>{{en}} {{pdf}} {{Aut|Steve H. Hanke en Nicholas Krus}} [https://object.cato.org/sites/cato.org/files/pubs/pdf/workingpaper-8_1.pdf World Hyperinflations] (2012)</ref> Deze definitie is vaak versimpeld tot de periode waarin de maandelijkse inflatie hoger is dan 50%. Bij een inflatie van 50% per maand verdubbelen de prijzen elke 50 dagen.
De [[International Accounting Standards Board]] (IASB) heeft richtlijnen opgesteld voor boekhoudregels in een hyperinflatoire omgeving. Het stelt geen absolute regel vast wanneer hyperinflatie optreedt, maar noemt factoren die wijzen op het bestaan van hyperinflatie:<ref>{{en}} IASB [https://www.iasplus.com/en/standards/ias/ias29 IAS 29 — Financial Reporting in Hyperinflationary Economies], geraadpleegd op 27 april 2020</ref>
* De bevolking houdt haar ([[Spaargeld|spaar]])geld liever in goederen, niet-monetaire activa, of in een relatief stabiele [[vreemde valuta]]. Bankbiljetten in lokale valuta worden onmiddellijk uitgegeven om de [[koopkracht]] te behouden;
* De algemene bevolking geeft de voorkeur aan prijzen in een relatief stabiele vreemde valuta in plaats van de sterk fluctuerende prijzen in de lokale valuta
* Ver- en aankopen op [[krediet]] vinden plaats tegen prijzen die het verwachte koopkrachtverlies tijdens de kredietperiode compenseren, zelfs als de periode kort is;
* Rentetarieven, lonen en prijzen zijn gekoppeld aan een [[prijsindex]]
* Het cumulatieve inflatiepercentage over een periode van drie jaar is 100% of hoger.
== Ontstaan ==
De meeste hyperinflaties worden veroorzaakt door [[begrotingstekort]]en die worden gefinancierd door de geldhoeveelheid uit te breiden. Peter Bernholz analyseerde in zijn boek 29 hyperinflaties, volgens de definitie van Cagan, en concludeerde dat er op zijn minst 25 hierdoor zijn veroorzaakt.<ref>{{en}} {{Aut|Peter Bernholtz}} ''Monetary Regimes and Inflation: History, Economic and Political Relationships’’, Edward Elgar Publishing (2015) {{ISBN|9781784717636}}, Hoofdstuk 5</ref> Een noodzakelijke voorwaarde voor hyperinflatie is het gebruik van papiergeld in plaats van gouden of zilveren munten. Aan de aanvoer van edelmetalen zijn fysieke restricties die nauwelijks optreden bij papier, inkt en drukpersen.
Bij een begrotingstekort krijgt de overheid veel minder geld binnen dan het uitgeeft. Wanneer de inkomsten niet verhoogd kunnen worden door meer belasting te heffen, of geld lenen geen optie meer is dan kan het tekort worden verholpen door de geldpersen aan te zetten. Er wordt een grote hoeveelheid geld creëert die niet in verhouding staan tot de daadwerkelijke economische groei van het betreffende land. De [[centrale bank]] speelt hierbij een rol. Het is een centrale bank veelal verboden om rechtstreeks geld uit te lenen aan de overheid. Door geld te drukken en dit aan commerciële banken uit te lenen, kunnen de commerciële banken aan girale geldschepping doen en zo nog meer geld in de economie te steken. Als dit op grote schaal gebeurd, dan kan dit leiden tot hyperinflatie. Andere mogelijke oorzaken van hyperinflatie zijn bijvoorbeeld [[Speculatie (handel)|speculatie]] en het wegvallen van vertrouwen in een munt.
Omdat snel stijgende prijzen leidt tot waardevermindering van het geld, gaan mensen zo snel als mogelijk het geld uitgeven aan goederen of diensten. Dit leidt tot extra vraag waardoor de prijzen nog sterker kunnen gaan stijgen en dit kan tot een [[vicieuze cirkel]] van steeds meer inflatie opleveren.
== Gevolgen ==
| |||