Lodewijk Napoleon: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Tijdloosheid
Regel 103:
 
== Nationale rampen ==
Door twee nationale catastrofes kreeg Lodewijk onvoorzien de kans zich opnieuw als volkskoning te profileren. Op een kille wintermiddag in januari 1807 ontplofte een schip volgeladen met buskruit in het centrum van [[Leiden]], de zogenaamde [[Leidse buskruitramp]]. De klap was tot in Den Haag te horen. Van het kruitschip werd alleen het anker teruggevonden, in een weide buiten de stad. Lodewijk spoedde zich nog dezelfde dag naar de plaats des onheils, waar hij diep getroffen was door de ravage. Honderden huizen waren van de aardbodem weggevaagd, een hele schoolklas was onder het puin bedolven en tussen de zwartgeblakerde ruïnes trof hij de verdwaasde slachtoffers aan.
 
De vorst trad doortastend op. Hij zette de koninklijke garde onmiddellijk aan het werk om het puin te ruimen, coördineerde de reddingswerkzaamheden, gaf bakkers in Delft opdracht brood te bakken voor de slachtoffers, ontbood zijn hofchirurg in Leiden en liet [[Paleis Huis ten Bosch]] als hospitaal voor de gewonden inrichten. Pas de volgende dag keerde hij terug naar Den Haag. Ook had Lodewijk oog voor de toekomst: hij verbood het vervoer van buskruit door dichtbevolkte plaatsen, richtte een rampenfonds op waarin hij 30.000 gulden stortte en stelde de stad Leiden de komende tien jaren vrij van belasting.
Regel 109:
Het volk sloot de vorst meteen in de armen. Overal zong de naam Lodewijk de Goede rond, de Vader der Ongelukkigen. Hofdichter [[Willem Bilderdijk]] putte zich uit in lyrische loftuitingen, en een stortvloed aan etsen, gravures en schilderijen zag het licht, die zonder gêne de vorstelijke compassie verheerlijkten. Hij kweekte goodwill voor de monarchie.
 
[[Watersnood van 1809|Overstromingen in 1809]] waren opnieuw aanleiding voor optreden. Hele dorpen werden verzwolgen toen de grote rivieren als gevolg van [[ijsdam]]men buiten hun oevers traden, de [[Betuwe]] veranderde in een gigantische binnenzee. Zonder een spoor van angst hielp Lodewijk echter eigenhandig mee de dijken met zandzakken te versterken. Hij coördineerde de hulpacties en bezocht afgelegen dorpen in het gebied om de getroffenen een hart onder de riem te steken. Wederom gaf Lodewijk prentenmakers opdracht zijn goede daden te verbeelden – op de beroemdste gravure spreekt de vorst op een smalle dijk enkele ontredderde dorpsbewoners moed in, het water klotsend om zijn voeten.
 
Het propagandaoffensief en zijn doortastende optreden hadden groot succes, want tijdens een reis door Noord-Holland vergaf de bevolking van [[Edam]] hem zijn Franse afkomst. Toen hij opmerkte te hopen dat de Hollanders eens zouden vergeten dat hij niet in hun land geboren was, zei een oude man: "Dat hebben we sinds Leiden al vergeten."
 
== Kritiek op de koning ==
Toch hadden zijn onderdanen niet louter lof voor Lodewijk. Zijn hang naar luxe en monarchale uitstraling viel slecht bij de Hollanders, die tegen de kostbare verhuizingen van Lodewijk waren en tegen de opknapbeurten die hij zijn diverse paleizen gaf. Terwijl "Nederland" straatarm was, gaf de koning, uit privévermogen, enorme bedragen uit aan een aldaar ongekende luxe. Zoveel als mogelijk werden dergelijke opdrachten echter wel binnen Nederland gegund.
 
Omdat hij het zeeklimaat van [[Den Haag]] slecht voor zijn gezondheid vond, besloot hij in 1807 naar [[Utrecht (stad)|Utrecht]] te verhuizen, waar hij veel geld spendeerde aan het bewoonbaar maken van een reeks panden aan en bij de [[Drift (Utrecht)|Drift]], die tot [[Paleis van Lodewijk Napoleon (Utrecht)|koninklijk paleis]] werden omgevormd. Hierbij decoreerde hij zijn paleizen hoofdzakelijk met gebeurtenissen uit de Nederlandse geschiedenis.
Regel 122:
Een buitenissige aankoop van de koning was een compleet [[Circus (cultuur)|circus]]. De koning wenste zich een eigen [[menagerie]] zoals ook stadhouder Willem V die had bezeten en had de [[Hortus Botanicus Amsterdam|hortus botanicus]] willen uitbreiden. De collectie dieren werd een jaar lang in de [[oranjerie]] of in een kazerne gehuisvest en is vervolgens verkocht. Zilveren bestekken en een tafel zoals de Franse koningen die hadden laten dekken waren uitingen van de pracht en praal waarmee Lodewijk Napoleon zich omringde. Nederland dankt aan hem het [[Empirestijl|empire]]-meubilair in het Paleis op de Dam en het behoud van [[Paleis Het Loo|het Loo]] dat door Lodewijk Napoleon gerestaureerd werd.
 
Lodewijk Napoleon was zeer impulsief. Op een spotprent uit zijn tijd staat hij dan ook afgebeeld met een "ordre" in zijn rechterhand en een "contre-ordre" in de linker. Op zijn voorhoofd staat "désordre". Later werd hij wel Lodewijk de Goede genoemd, hoewel eerst slechts de Lamme Koning. Zijn broer, keizer Napoleon, werd in Oost-Nederland (Zwolle) door het volk toegeroepen met "Kiek de Lamme z'n Breur" wat klonk als "Vive l'Empereur".
 
== Conflict met Napoleon ==