Deeltjesversneller: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
+video |
aanvulling |
||
Regel 3:
Een '''deeltjesversneller''' is een apparaat waarin geladen deeltjes ([[elementair deeltje|elementaire deeltjes]], [[baryon]]en, maar ook zwaardere [[atoomkern]]en) tot hoge energieniveaus gebracht worden door ze te versnellen tot snelheden in de buurt van de [[lichtsnelheid]]. Dit versnellen gebeurt met behulp van sterke [[elektrisch veld|elektrische velden]]. Voor het sturen van de richting waarin de deeltjesbundel gaat, worden vooral [[Magnetisch veld|magnetische velden]] toegepast. (Magnetische velden kunnen, door middel van de [[lorentzkracht]], alleen de richting en niet de grootte van de deeltjessnelheid veranderen.)
Men zou de [[kathodestraalbuis]], zoals gebruikt in de inmiddels klassieke [[televisietoestel]]len en computer[[beeldscherm]]en, kunnen opvatten als een deeltjesversneller (met energieniveaus van ongeveer 30 [[keV]]). Hetzelfde geldt voor apparaten voor het opwekken van [[röntgenstraling]]. Voor het produceren van [[radionuclide]]n voor medisch gebruik kan de deeltjesversneller een goed alternatief zijn voor de milieubelastende [[Kernfysica|nucleaire]] methode, die een [[kernreactor]] als neutronenbron gebruikt. en zo naar het circus kan. nju8bl
Om de kleinste bouwstenen van de [[materie]] te bestuderen, worden zeer grote deeltjesversnellers gebruikt. Er valt echter een onderscheid te maken tussen lineaire versnellers en magnetische versnellers. Bij de laatste worden de deeltjes door de [[lorentzkracht]] van een sterk [[magnetisch veld]] in een cirkelvormige baan gedwongen. Magnetische versnellers worden ook nog verder onderscheden in [[cyclotron]]s, [[betatron]]s en [[synchrotron]]s.
Regel 9:
Het [[cyclotron]] is ontworpen door [[Ernest Lawrence]] in [[1929]]. Hij gebruikte het cyclotron voor experimenten met deeltjes van 1 [[MeV]]. Het eerste cyclotron had een diameter van slechts 10 cm. Cyclotrons worden nu ook gebruikt bij de bestraling van [[kanker]]patiënten.
Het [[betatron]] is uitgevonden door [[D.W. Kerst]] in 1940. Het verschil met het cyclotron is dat het betatron gebruikmaakt van stijgende [[magnetische flux]] om de deeltjes te
[[Synchrotron|Synchrotrons]] zijn cirkelvormige deeltjesversnellers met diameters tot enkele kilometers. Hiermee kunnen zeer hoge energieniveaus bereikt worden. Voorbeelden hiervan zijn de [[Large Hadron Collider]] van het [[CERN]]-laboratorium en de [[Tevatron]]-versneller van [[Fermilab|Fermi National Accelerator Laboratory]]. Kleinere synchrotrons worden ook gebruikt voor het opwekken van [[synchrotronstraling]], om zeer intense bundels van elektromagnetische straling (vaak [[ultraviolet|UV]] of [[röntgenstraling|röntgen]]) te verkrijgen voor bijvoorbeeld materiaalonderzoek.
| |||