Persoonlijkheid: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Wijzigingen door 84.199.186.34 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Appeltree1 |
|||
Regel 5:
De persoonlijkheid wordt ook omschreven als het unieke en stabiele patroon van psychologische en gedragskenmerken waardoor de ene mens zich van de andere onderscheidt. Eenvoudig uitgedrukt: de manier waarop iemand met uiteenlopende situaties omgaat of het karakteristieke gedragspatroon dat iemand in verschillende situaties vertoont, is de persoonlijkheid.<ref name="NEO-FFI"/> Onderzoek laat zien dat de persoonlijkheid gedurende de levensloop kan veranderen ten gevolge van levensgebeurtenissen.<ref name="Jeronimus2014">{{Cite journal|author= Jeronimus, B. F., Riese, H., Sanderman, R., Ormel, J.|year=2014|title= Mutual Reinforcement Between Neuroticism and Life Experiences: A Five-Wave, 16-Year Study to Test Reciprocal Causation|journal= Journal of Personality and Social Psychology|volume=107|issue=4|pages=751–64|url=http://psycnet.apa.org/psycinfo/2014-33185-001/}}</ref>
In de moderne persoonlijkheidstheorie worden meestal vijf brede persoonlijkheidsdimensies onderscheiden, de [[Big Five (persoonlijkheidsdimensies)|Big Five]]: [[neuroticisme]], [[extraversie]], zorgvuldigheid (''conscientiousness''), [[vriendelijk]]heid (''agreeableness'') en [[creativiteit]] (''openness-intellect''). In de verschillende modellen en [[Taxonomie|taxonomiën]] worden echter tussen de 3 en 16 hogere orde persoonlijkheidsdimensies ontwaard.<ref name="Maltby">Maltby, J., Day, L., Macaskill, A. (2010). Personality, individual differences and intelligence. Essex, England: Pearson Education Limited</ref><ref>Engler, B. (2009). Personality Theories: Eighth Edition. Belmont, CA: Wadsworth, Cenage Learning</ref> Zo zijn er zes in het HEXACO-model (Big Five plus eerlijkheid/bescheidenheid).<ref name="Vries">{{cite journal |last=De Vries |first=R |author2= Ashton, M.C.| author3= Lee, K.|title= De zes belangrijkste persoonlijkheidsdimensies en de HEXACO Persoonlijkheidsvragenlijst |journal= Gedrag en Organisatie |year=2009 |volume=22 |issue=3}}</ref><ref name="Ashton">{{cite journal |last=Ashton |first=M. |author2=Lee, K. |title= The HEXACO Model of Personality Structure |journal=Social and Personality Psychology Compass |year=2008 |volume=2 |issue=5 |doi=10.1111/j.1751-9004.2008.00134.x}}</ref>
== Persoonlijkheid en de gezondheidszorg ==
Persoonlijkheidstheorie vormt het hart van de psychologie. Verschillen in persoonlijkheid zijn dan ook een sterke voorspeller voor zorgkosten, in het bijzonder in de domeinen [[neuroticisme]] en conscientieusheid. De totale extra zorgkosten van de 25% meest neurotische Nederlanders worden bijvoorbeeld geschat op meer dan twee keer de kosten van de meest voorkomende mentale stoornissen tezamen.<ref name="Cuijpers2010">{{Cite journal|author= Cuijpers, P., Smit, F., Penninx, B.W., de Graaf, R., ten Have, M., Beekman, A.T.|year=2010|title= Economic costs of neuroticism: a population-based study|journal= Arch Gen Psychiatry|volume=67|issue=10|pages=751-4 | url=http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20921124}}</ref> Omdat mensen hun neuroticismeniveaus veranderlijker en gevoeliger voor de omgeving lijken te zijn dan tot voor kort werd gedacht,<ref name="Jeronimus2014" />
== Biologie ==
| |||