Iran: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Duiding Labels: Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele website |
|||
Regel 30:
Iran ligt in het [[Midden-Oosten]] en grenst aan [[Irak]] ([[Koerdische Autonome Regio|Koerdistan Autonome Regio]]), [[Turkije]], [[Armenië]], [[Azerbeidzjan]], [[Turkmenistan]], [[Afghanistan]] en [[Pakistan]]. De [[Perzische Golf]] en de [[Golf van Oman]] bevinden zich ten zuiden en de [[Kaspische Zee]] ten noorden van Iran. Iran deelt de Kaspische Zee, behalve met de republiek van Azerbeidzjan en Turkmenistan, ook met [[Kazachstan]] en [[Rusland (hoofdbetekenis)|Rusland]]. Aan de kust tegenover de Perzische Golf liggen [[Saoedi-Arabië]], [[Koeweit]], [[Bahrein]], [[Qatar]], de [[Verenigde Arabische Emiraten]] en [[Oman (hoofdbetekenis)|Oman]]. Het is een multiculturele natie bestaande uit tal van etnische en taalgroepen, de meeste bewoners zijn [[sjiisme|sjiieten]], de [[Iraanse rial]] is de valuta. De officiële taal van Iran is het [[Perzisch]], een [[Indo-Europese talen|Indo-Europese taal]].<ref>{{nl}} [http://www.persianstudies.nl/?tlink=4.1 Persian Studies in NL].</ref><ref>{{nl}} [http://persiandutch.com/2011/09/27/perzisch-of-farsi-wat-is-de-juiste-nederlandse-benaming-van-deze-taal/ ''PERZISCH of FARSI? Wat is de juiste Nederlandse benaming van deze taal?'', Persian Dutch Network, 27 september 2011].</ref>
Iran/Perzië heeft een [[geschiedenis van Iran|bijzonder lange geschiedenis]]. Het [[Perzische Rijk]] groeide onder [[Cyrus II de Grote|Cyrus de Grote]] uit tot een wereldrijk dat zich van Oost-Europa tot de Indusvallei uitstrekte. Na de veroveringen van [[Alexander de Grote]] overheersten achtereenvolgens de [[Seleucidische Rijk|Seleuciden]], de [[Parthen]] en de [[Sassaniden]], totdat de [[islamitische veroveringen]] vanaf de zevende eeuw het grondgebied overrompelden en de [[islam (hoofdbetekenis)|islam]] introduceerden. De heerschappij van de [[Safawieden]] (1501–1736) wordt als het begin van de moderne Iraanse geschiedenis beschouwd. Iran groeide opnieuw uit tot een regionale grootmacht en werd vanaf begin 20e eeuw geregeerd door de [[Pahlavidynastie]]. Verzet tegen buitenlandse invloeden en onderdrukking mondden in 1979 uit in de [[Iraanse Revolutie]] en de vestiging van een [[islamitische republiek]]. Het Iraanse politieke systeem, gebaseerd op de grondwet van 1979, combineert elementen van een [[Parlementair systeem|parlementaire democratie]] met een religieuze [[theocratie]] geleid door geestelijken, waarin de [[hoogste leider van Iran|hoogste leider]],
Iran is ook vandaag de dag een belangrijke regionale macht, met aanzienlijke invloed in de internationale energiezekerheid en de [[wereldeconomie]] door middel van zijn grote reserves van fossiele brandstoffen, Iran is de op drie na grootste olie-exporteur ter wereld. De export van [[aardolie]] en [[aardgas]] vormen de belangrijkste bron van inkomsten van Iran. Iran is een van de oprichters van de [[Verenigde Naties|VN]], [[Organisatie voor Economische Samenwerking|ECO]], [[Beweging van Niet-Gebonden Landen|NAM]], [[Organisatie voor Islamitische Samenwerking|OIC]] en [[Organisatie van olie-exporterende landen|OPEC]].
| |||