Albrecht van Pruisen (1490-1568): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
aanvullen met bron
Regel 32:
 
=== Grootmeester ===
In 1510 overleed [[Frederik van Saksen (1473-1510)|Frederik van Saksen]], de grootmeester van de [[Duitse Orde]], en werd Albrecht tot diens opvolger verkozen. De orde raakte onder zijn leiding in 1519 in conflict met Polen, wiens gezag hij weigerde te erkennen,. dieDit conflict zou twee jaar zou aanhouden toentot hij een wapenstilstand tot stand wist te brengen. Hij was in 1522 aanwezig bij de Rijksdag van Neurenberg en raakte daar onder de invloed van reformator [[Andreas Osiander]] die Albrecht wist te bekeren tot het protestantisme.
 
Hij was in 1522 aanwezig bij de Rijksdag van Neurenberg en raakte daar onder de invloed van reformator [[Andreas Osiander]] die Albrecht wist te bekeren tot het protestantisme. Hij reisde daarop door naar [[Lutherstadt Wittenberg|Wittenberg]] waar hij advies in won bij [[Maarten Luther]]. Deze adviseerde hem om te trouwen en [[Pruisen]] om te vormen tot zijn eigen hertogdom. Zijn bekering gebeurde ook om opportuniteitsredenen. Ze liet hem toe de ordestaat te ontbinden, kerkgoederen aan te slagen en voor zichzelf en zijn nageslacht de wereldlijke macht over Pruisen te verwerven.
 
=== Hertog ===
[[Sigismund I van Polen]] ging in op het aanbod om Albrecht te erkennen als hertog, alleen moest het nieuwe hertogdom een leen zijn van Polen. Tijdens een bijeenkomst van de [[staten]] in [[Koningsbergen]] werd hij erkend als hertog van Pruisen. Toch werdwas zijn bewind niet betwist,onbetwist; in 1530 werd de opvolger van Albrecht als grootmeester, [[Walter van Cronberg]] op de [[Rijksdag van Augsburg (1530)|Rijksdag van Augsburg]] beleend met Pruisen door de keizer.
 
In 1544 richtte Albrecht de latere [[Albertina-universiteit]] in Koningsbergen op waar hij zijn vriend Osiander aanstelde als professor. Diens leer stuitte echter op tegenstand van [[Philipp Melanchthon]] die veel aanhangers in Koningsbergen had. Dit leidde tot opstanden in de stad en doordat Albrecht Osiander steunde werd de opstand alleen maar groter en weldra werd zijn regering ook impopulair. Na de dood van Osiander kwam Albrecht onder invloed te staan van een andere theoloog, Johann Funck. Hij had grote invloed op de hertog tezamen met [[Paul Skalich]] en wisten zich enorm te verrijken.
 
Uiteindelijk grepen de staten in die zich tot [[Sigismund II van Polen]] hadden gewend die een commissie naar Koningsbergen stuurde. Skalich vluchtte weg, maar Funck werd geëxecuteerd. Ook werd het regentschap geregeld en een vorm van het lutheranisme ingevoerd die verplicht werd aan alle predikers. Ontheven van zijn macht leefde Albrecht nog twee jaar door op kasteel Tapiau en overleed daar op 20 maart 1568 aan de pest. Hij werd opgevolgd door zijn zwakzinnige zoon [[Albrecht Frederik van Pruisen|Albrecht Frederik]].
 
== Huwelijken en kinderen ==
Regel 55:
*Elisabeth (1551 - 1596)
*[[Albrecht Frederik van Pruisen|Albrecht Frederik]] (1553 - 1618), hertog van Pruisen.
 
== Nalatenschap ==
Door de machtsgreep van Albrecht werd er een dynastie gesticht in Pruisen. Deze dynastie behoorde tot het huis Hohenzollern. Een lid van een andere tak van deze familie, [[Joachim I Nestor van Brandenburg|Joachim I Nestor]], regeerde als keurvorst van Brandenburg. Door het toedoen van Albrecht kwam Oost-Pruisen terecht bij dezelfde familie als Brandenburg en zouden ze uiteindelijk samen de basis vormen van het [[Koninkrijk Pruisen]].
 
{{Appendix|2=
* {{Bronvermelding anderstalige Wikipedia|taal=en|titel=Albert, Duke of Prussia|oldid=|datum=20170609}}
* [[Sebastian Haffner]], Pruisen, deugden en ondeugden van een miskende staat, 2004, ISBN 90 5466 644 7
}}