Secularisatie: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Labels: Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele website
directe links
Label: bewerking met nieuwe wikitekstmodus
Regel 1:
{{wikt klein}}
'''Secularisatie''' is, strikt genomen, het onteigenen van bezit van de Kerk. Het gaat hier dan meestal om het bezit van land en [[klooster (gebouw)|kloosters]] dat overgaat van de [[Rooms-Katholieke Kerk]] op de [[staat]]. In de [[17e eeuw]], de tijd van het [[protestantisme]], werd de macht van [[wereldlijk gezag|wereldlijke macht]] ('van zogenaamd seculiere') vorsten in bepaalde streken groter in verhouding tot de macht van de Kerk. Daarom waren zij vaak in staat om bezit van de Kerk af te nemen.
 
Het woord wordt ook gebruikt wanneer een [[Priester#Seculiere en reguliere geestelijkheid|priester]] overgaat van de religieuze (reguliere) naar de seculiere (in dienst van een [[bisdom]]) staat. Secularisatie wordt toegestaan door de [[Heilige Stoel]] of de plaatselijke [[ordinarisbisschop]], naargelang het regulier instituut (orde, klooster of congregatie) van pauselijk of diocesaan recht is. De H. Stoel staat secularisatie slechts toe aan de religieuzen-priesters, als zij een ordinaris gevonden hebben,
 
== Begripsverklaring ==
* '''Secularisatie''' is het meest specifieke begrip, maar omvat ook de met [[secularisering]] aangeduide bredere context van verwereldlijking.
* '''Ontkerkelijking''' is het proces waarbij de kerk als instituut invloed verliest in de maatschappij. Hieronder valt de trend dat steeds minder mensen de kerk bezoeken, en ook de [[scheiding van Kerkkerk en staat]]. Ook het meer specifieke begrip ''secularisatie'' zou je hieronder kunnen scharen. Maar ''secularisatie'' wordt tegenwoordig soms ook wel meer algemeen gebruikt als synoniem voor ''ontkerkelijking.
* '''[[Secularisering]]''' is de verwereldlijking zoals die tot uitdrukking komt in laïcisering, ontkerkelijking, de reductie van godsdienst tot het private terrein en de afname van de maatschappelijke invloed van religie. Deze secularisering vindt plaats volgens een voor het eerst door [[Max Weber (socioloog)|Max Weber]] omschreven seculariseringsproces, dat tegenwoordig grotendeels wordt beschreven door de [[secularisatiethese]].
* '''[[Secularisme]]''' is de stroming die zich beijvert voor secularisering van staat en maatschappij: ''secularisten'' proberen de invloed van kerk en religie steeds terug te dringen.
 
== Geschiedenis van het gebruik van het woord ==
Latijn ''saeculum'' betekent onder andere 'wereld', als in tegenstelling tot 'het geestelijke', dat is alles wat met godsdienst te maken heeft. ''Saecularis'' ('seculier') betekent 'werelds' of 'wereldlijk'. ''Saecularisatio'' betekent 'wereldlijk worden of maken'. De begripstegenstelling is steeds tussen [[clerusgeestelijke]] en [[leek (Katholieke Kerkchristendom)|leken]], dus kerk en religie in tegenstelling tot al het andere.
 
Het woord ''secularisatie'' heeft er in de loop der tijd betekenissen bijgekregen. Oorspronkelijk was het alleen van toepassing op [[monnik (christendom)|monniken]] die het [[klooster (gebouw)|klooster]] (als gebouw) verlieten om in de wereld te gaan leven, echter nog steeds onder geestelijk gezag. In latere tijd (de [[17e eeuw]]) werd met ''secularisatie'' ook het proces bedoeld om het beheer van kerkelijke goederen en instellingen onder het beheer van [[leek (Katholieke Kerk)|leken]] te brengen of in het bijzonder de [[onteigening]] van kerkelijke eigendommen door de [[staat]].
 
De joods-Duits-Britse [[sociologie|socioloog]] [[Norbert Elias]] (1897-1990) gebruikt het woord ''secularisatie'' voor de [[scheiding van kerk en staat]].
 
In de [[Heilige Roomse Rijk|Duitse]] geschiedenis is de ''Säkularisation'' van [[1803]] de term waarmee op grond van het [[Reichsdeputationshauptschluss]] de confiscatie van kerkelijke goederen, met name van kloosters, en hun wereldlijke macht wordt aangeduid. [[Prinsbisdom]]men werden opgeheven. De bibliotheken van kloosters kwamen terecht in de verschillende hoofdsteden van de toenmalige Duitse landen.
 
== Zie ook ==