Noord-Korea herstelde zich snel van de verwoestende oorlog; rond 1960 was het land in redelijke staat van ontwikkeling en in de daaropvolgende jaren kwam nadruk te liggen op [[industrie|industriële]] ontwikkeling; tegen 1970 was {het land het meest geïndustrialiseerde van Azië, op Japan na.<ref>{{en}} Jon Halliday (1981). [http://newleftreview.org/?page=article&view=622 The North Korean Enigma], ''New Left Review'' I/127, mei-juni 1981 (en referenties aldaar). URL bezocht op 8 december 2006</ref> In de jaren tachtig werden aan de zoon van Kim Il-sung, [[Kim Jong-il]], hoge overheidsposities toegewezen waarmee de weg naar opvolging van zijn vader werd vrijgemaakt. ▼{{Infobox land plus
| pctwater = 0,1
| munteenheid = [[Noord-Koreaanse won]] | valutacode = KPW
| tijdzone = [[UTC+9]]
| volkslied = [[Aegukga (Noord-Korea)|Aegukka]]
| feestdag = 9 september, Dag van de Republiek
15 april, Geboortedatum van [[Kim Il-sung]]
| tld = kp | landcode = PRK | tel = 850
| VNkaart = Un-north-korea.png
}}
'''Noord-Korea''', officieel de '''Democratische Volksrepubliek Korea''' ([[Hangul]]: 조선민주주의인민공화국; [[Hanja]]: 朝鮮民主主義人民共和國; [[McCune-Reischauer|MR]]: ''Chosŏn Minjujŭi Inmin Konghwaguk''), is een land op het [[Koreaans Schiereiland]] in [[Oost-Azië]] dat grenst aan de landen [[Volksrepubliek China|China]], [[Rusland]] en [[Zuid-Korea]] en aan de [[Gele Zee]] en de [[Japanse Zee]]. Noord-Korea heeft een bevolking van 25,2 miljoen (2017) mensen. De hoofdstad is [[Pyongyang]].
Het [[Koreaans Schiereiland]] was bijna duizend jaar [[Korea|verenigd en onafhankelijk]] – achtereenvolgens onder de [[Goryeo]]dynastie, de [[Joseondynastie]] en het [[Keizerrijk Korea]] – toen het begin 20e eeuw [[Japanse bezetting van Korea|door Japan werd bezet]]. Na de [[overgave van Japan|Japanse overgave]] in 1945 werd Korea in tweeën gedeeld. Pogingen het land te [[Koreaanse hereniging|herenigen]] mislukten, waarop in 1948 de Democratische Volksrepubliek Korea het licht zag. De [[Koreaanse Oorlog]] (1950-1953) eindigde door tussenkomst van de [[Verenigde Naties]] in een [[wapenstilstand]]. Op de grens met het zuiden werd daarna een zwaarbewaakte [[DMZ Korea|gedemilitariseerde zone]] opgericht.
Noord-Korea is een [[totalitarisme|totalitaire]] [[dictatuur]] waarin de macht ligt bij de [[Koreaanse Arbeiderspartij]] en de Kim-dynastie die het land sinds de oprichting regeert. De politiek leider is [[Kim Jong-un]], de kleinzoon van oprichter [[Kim Il-sung]], die als [[eeuwig president van de Republiek|eeuwig president]] nog steeds vereerd wordt. [[Juche]], de staatsideologie, stelt het streven naar [[autarkie|zelfvoorzienendheid]] centraal. De economie wordt gedomineerd door [[staatsbedrijf|staatsbedrijven]] en de landbouw is [[collectivisatie|gecollectiviseerd]]. Volgens internationale organisaties en gevluchte inwoners maakt het regime zich veelvuldig schuldig aan het organiseren van [[schijnverkiezing]]en, [[Rechten van de mens|mensenrechten]]schendingen en het bestaan van [[concentratiekamp]]en.
Noord-Korea is grotendeels afgeschermd van de buitenwereld, al is het wel lid van de [[Verenigde Naties]]. [[Volksrepubliek China|China]] is met afstand de grootste handelspartner. Vanwege het [[kernwapenprogramma van Noord-Korea|Noord-Koreaanse kernwapenprogramma]] is het land onderworpen aan internationale sancties.
== Geschiedenis ==
{{Zie hoofdartikel|Geschiedenis van Korea|Geschiedenis van Noord-Korea}}
Tussen 1910 en 1945 was Korea bezet en geannexeerd door [[Japan]]. Na de capitulatie van Japan werd het bewind over Korea verdeeld: het zuidelijke deel werd bezet door de [[Verenigde Staten]] en het noorden door de [[Sovjet-Unie]]. Onder invloed van de Sovjet-machthebbers kwam op 29 augustus 1946 Noord-Korea's [[Koreaanse Arbeiderspartij]] aan de macht, onder leiding van [[Kim Tubong]] en [[Kim Il-sung]]. Op 9 september 1948 werd in [[Pyongyang]] de Democratische Volksrepubliek Korea (Engelse afkorting: DPRK) uitgeroepen. Noord-Korea als zelfstandige [[staat]] was daarmee een feit. Kim Il-sung zou tot in de jaren negentig in Noord-Korea de touwtjes in handen houden.
In juni 1950 viel het Noord-Koreaanse leger [[Zuid-Korea]] binnen en begon de [[Koreaanse Oorlog]]. Na drie jaar strijd werd op 27 juli 1953 te [[Panmunjeom]] een staakt-het-vuren afgekondigd. De bestandslijn aan de 38e breedtegraad vormt sindsdien de grens tussen Noord- en Zuid-Korea.
▲Noord-Korea herstelde zich snel van de verwoestende oorlog; rond 1960 was het land in redelijke staat van ontwikkeling en in de daaropvolgende jaren kwam nadruk te liggen op [[industrie|industriële]] ontwikkeling; tegen 1970 was het land het meest geïndustrialiseerde van Azië, op Japan na.<ref>{{en}} Jon Halliday (1981). [http://newleftreview.org/?page=article&view=622 The North Korean Enigma], ''New Left Review'' I/127, mei-juni 1981 (en referenties aldaar). URL bezocht op 8 december 2006</ref> In de jaren tachtig werden aan de zoon van Kim Il-sung, [[Kim Jong-il]], hoge overheidsposities toegewezen waarmee de weg naar opvolging van zijn vader werd vrijgemaakt.
In 1991 werd Noord-Korea (evenals Zuid-Korea) lid van de Verenigde Naties, en in 1992 sloot Noord-Korea een akkoord over het bevriezen van [[kernwapenprogramma van Noord-Korea|zijn nucleaire programma]] met het [[Internationaal Atoomenergieagentschap]], een instantie van de Verenigde Naties. Dit akkoord werd in 1993 geschonden met het weigeren van inspecties van nucleair gevoelige plaatsen. Tegen het eind van dat jaar meldde de [[Central Intelligence Agency|CIA]] dat Noord-Korea waarschijnlijk minstens één kernwapen zou bezitten.
| 